ЛухIи хъюруврал хъиривсса ца-кIива пикри

[dropcap]И[/dropcap]нсаниятрал цила кюртти личIи-личIисса дунияллул кIанттурдай хIасул бувну бур. ХьхьичIава инсантурал, цивппа яхъанан язи бувгьусса кIанттуцIун лавчIун, гикку хIасул дувай­сса диркIун дур цанна хасъсса занакьулушин. Оьрму бутлан чара бакъа аьркинми затругу гиккура лякъайсса диркIун дур.

Ттул ихтилатгу ца мукунсса, жула зунттал кIанай инсантурал ххяххан дуллалисса ххяххиялиятур. Му ххяххия цурдагу дур зунттал кIанай хъинну дюхъайсса лухIи хъюрув. Жул Вихьуллал шяраваллил хъуруннай ми хъиннура ххуйну ххяххайссар. ХIатта утти, колхозру лирну махъ, хъинну чанну дакъа къадугьлай бухьурчагу.

[dropcap]Л[/dropcap]уттирду ххилтIу бувну, на кIул бував, лухIи хъюрув дирчуну дурсса накьливу циксса калорияртту буссарив. Ми шархьсса, дачIрасса накьливу бусса бур 150 калорий, кьаркьсса дикI дичирча, ххи хъанай бусса бур ялагу 250 калорий, нувщи бичирча – ялагу 220 калорий, ялун накIлил ца стакан бутIирчагу — ялагу 250 калорий. Аьмну циняв хъанай бур 870 калорий. Бургияра жулла лакку накьлил калориярттал чулуха аваданшиву!

Хъюрувран муксса гъилишиву аьркинну къадикIайсса дур, амма хъатру аьркинну дикIайсса дур. Мунияту жула зунттаву­сса хъуруннай вай хъинну ххуйну ххяххайсса дур. Хъюруврал дикIай хъинну лахъисса кьяртив. Вай кьяртал нахьгу ду­сса дур гъаттаран хъиннура буз­сса дукияну. Хъюрув дургьусса аьрщарайн оьргъашиву дичлан аьркиншиву дакъасса дур. Циван учирча, хъюруврал мархри вайми бакIлахъиялуяр куртIну лавгун, цанна аьркинмур гила ласайсса дур. Хъюрув дургьусса хъугу хъинну аьгъуну дикIайсса дур азотрал чулуха, му вайннул мархраву хIасул шайсса бур.
Хъюруврал 150-200 кило ца гектарданий дугьарча, ссуттихуннай дулайсса дур 1500-2000 кило бакIлахъиялул. ХIакьину Лаккуйсса лухIи хъюруврал ца кило базаллуву 200 къурушран дур. Утти зува хIисав бара къажанжилул иш.

[dropcap]Б[/dropcap]ачинну гихунмай. БучIия Ккуллал райондалийсса цумур-дунугу ца шяраву буван вай жулла лухIи хъюруврая ххякри дай­сса цех, пакетирттавугу дирхьуну, ттучаннай дахланшиврул. Гьай-гьай, на кунна, чарттал нигьирттай ххякри дуллан къахьунссар. Шикку бикIан багьлай бур хъюруврая ккиртту ликкай­сса станок. Учин мукъун, дурхха ттучаннай дахлай магъарда хъюруврал марцIсса ххякри. Хьун­ссия вай дайсса кIанайн лавгун, кIул буван му станокрал ишгу.

Гьай-гьай, гьарца затирттан кунна, хъюрув дугьаврил иширангу арцу харж дан багьлай бур, хъюруврая ккиртту ликланссагу, гай пакетирттаву дихьланссагу цех буваншиврул. Буслай бур, чичлай бур Россельхозбанк­рал укун шяраваллаву даву дуллан ччиминнан итадакьлай бушиву арцу, цирдагу 3% шинай ххи­сса дулунну лавсминнул ялун. БучIия ва программагу ишла дуван.

На бахшиш буллай ура вай ттула пикрирду, даву да­къар тIий щякъаивкIун, чIиви-хъунсса маэшатраха зун ччиманан. ТIайлабацIу баннав!