ЦIуминалий — цIусса объектру

hosr_15Ларгсса итни кьини цIусса миналийсса Гьамиящиял шяраву хьунни школа тIитIлатIисса хъуннасса шадлугъ. Уттинин цIусса миналийсса циняв лакрал щархъаву бувну буссия цIусса уттизаманнул школарду. Гьамиящиял шяраваллил жяматран тIурча хъунмасса хIаллай ялугьлан багьссия ва ку­ццуй ххаллилсса школа буваннин.

Му школа тIитIлатIисса шадлугърай Республикалул парламентрал спикер Хизри Шихсяидовлулгу «Гьамиящиял школа Дагъусттаннайсса ца яла хьхьичIунмурди, жула бучIантIимур ххуйсса хьуншиврул, оьрчIан цIакьсса ва куртIсса кIулшивуртту дулланшиврул, укун­сса школарду буллан аьркинссар», — увкунни.
Хизри Шихсаидов бакIчину, хъунмасса делегация бувкIун бия цIусса миналийн агьали барча буван. Райондалул хъунама ХIажи Айдиевлул, школа тIитIаврил шадлугъ дайдихьлай, бувсунни утти­гъанну кунма ЦIуссачIурттащиял шяравугу тIивтIушиву школа ва хIакьину 2 объект архIал тIитIлай бушиву: Гьамияхь – школа, оьрчIал багъ – Чапаевкалий.
hosr_14«Вагу республикалул хъуниминнал Новостройрах дуллалисса къулагъасрал барашиннар. ЦIуссалак цIусса миналийн бизан баврил масъала цалла аякьалувун лавсунни Дагъусттаннал БакIчи Рамазан АьбдуллатIиповлул ва ХIукуматрал председатель Аьбду­ссамад ХIамидовлул, ва сант дагьну дунура жяматрал цIанияту барчаллагь тIий ура миннахь», — увкунни ХIажи Айдиевлул. Мунал кIицI лавгунни хIукуматрал председательну унийва Хизри Шихсаидовлулгу къулагъас дуршиву цIуссалакрал масъаларттах.
«ОьрчIру жулва бучIантIимурди, жулва кIану бугьантIисса никри, жува буржлувссару жущава бю­хъаймур миннан буван, — увкунни агьали барча буллай Хизри Шихсяидовлулгу. — Жува къатралсса буллай ца хъис чIал хьунну цIуминалий социал объектру бавриву, цал агьали яхъанансса къатрал щаллушин дан багьлай бия, утти социал объектирдалсса буллантIиссару. Махъсса 2 шинай жу унгу-унгуну му масъалалуха зий буссару. ЦIуминалийн бизан баврил программагума цIуницIа ххалдиргьуссар. Республикалул хъуниминнал багьаймур бантIиссар цIусса миналийсса гьарца шяравалу социал объектирдал дузал даншиврул».
ГКУ «Дирекция строящихся объектов «Новострой» -рал хъунама Сани Мяндиевлул цалвамур ихтилат­раву бувсунни ва Новостройрай бан ливчIсса махъва-махъмур школа бивкIшиву, 2012-ку шинала буллай байбивхьуну цахъи лахъи лавгшиву. Мунал барчаллагь увкунни школа буллай бивкIсса строительтурал компаниялухь.
Шадлугърай ятIул лиссу кьуркьуну махъ, хъамал школалийх бувккунни, спортзал, пищеблок ва чаннасса, гьарта-гьарзасса классру ххалбунни. Школалул хIаятгу дия оьрчIан бигьалагансса ва спортрал тIуркIурду буллансса искусственный газоннащалсса къулайшиннарду дурну дузал дурсса.
Дагъусттаннал Халкьуннал Мажлисрал хъунама Х. Шихсяидовлул школалун интерактивный доскагу бахшиш дунни.
«Школа баву даврил дачIир, хъунмур даву ххуйсса кIулшивуртту школалий дуклакиминнан дулавур. Школалул хъуниминналгу хIарачат буванссар лайкьсса граждантал тарбия баврил гьану бизавриву», -увкунни ванал.
Шиккува кIицI лаган, школа буллай байбивхьуссар 2012 шинал «Юг России» Федерал программалул лагрулий. Школа 315 оьрчIанссар. 2012 шиная 2014 шинайн бияннин школа бан харж бувссар 176 миллион, миннува федерал бюджетрава – 140 миллион. Мукунма ларгсса шинал цимурцаннул лащу-щаллу бан харж бувссар 93 миллион, миннувагу федерал бюджетрава – 84 миллион ва 840 азарда къуруш, республикалулмунива – 8 миллион ва 540 азарда къуруш.
Гьамиящиял шяраву школа тIивтIуну дачIи ссятрава, Чапаевкалийгу садик тIитIлай буну, жунгу миккун анавар буккан багьунни. Жу чIал къавхьуну хьунабакьинну Гьамиящиял школалул директор ПатIимат Надироващал. Мунилгу балжину бусанссар школалул къайгъурдаяту.

———

Итни кьини, февраль зурул 16-нний, Новостройрай, Чапаевкаллал шяраву хъуннасса шадлугъ дия. ЦIуминалий тIитIлай бия цалчинсса оьрчIал багъ. КIира зивулийсса авурсса къатри архнияра итталун дагьлай дия.
Байрандалун лархьхьуну чIюлу дурсса хIаятравун бавтIун бия Новостройрал агьлу – хъунимигу, мюрщимигу. Ва шадлугъ ляличIинура чIюлу дуллай, циняв лагма лаган буллай, махIаттал-хIайран буллай бия зюннав-дачIулухун хьхьуттай гьунарду буллалисса Чараваллиясса мюрщи пагьламантал. Инсантурал дакIурдиву ххаришиву дия. Февраль барз бунугу, «Солнышко» тIисса ва багъ тIитIлатIисса кьини гъинтнил кьини кунна баргъ бивтсса дарусса дия. Ва кьинисса шадлугърал сий гьаз дунни ЦIуссалакрал райондалул Культуралул управлениялул хъунмур ХIабибат Буттаевал хIадур дурсса музыкалул программалул.
Новостройрал агьулданул ххаришиву кIидачIин Чапаевкалийн, оьрчIал багърансса бахшишращал, увкIун ия ДР-лул Парламентрал председатель Хизри Шихсяидов.
Шадлугърай гьуртту хьунни мукунма депутатътал, Экономика хьхьичIуннай даврил министерствалул ва Стройобъектирдал дирекциялул вакилтал, ЦIуссалакрал райондалул каялувчитал.
Шадлугъ тIитIлай, ихтилат бунни ЦIуссалакрал районда­лул ад­министрациялул бакIчи Ма­хIаммадхIажи Айдиевлул.
— ХIакьину ва жулла цIусса миналий кIилийнусса байран дур. Жува тIитIлай буру агьалинан хъуннасса агьамшиву дусса кIива объект. Гьамиящиял шяраву тIитIарду цIусса школа. Шикку тIитIлай буру цалчинсса оьрчIал багъ.
Жулва оьрчIру ххарину занан­ссар гьар аьркинмунил дузалсса, ттизаманнул тIалавшиннардай бувсса ва садикравун. Шикку ххуй­сса тарбиялул гьанугу бивзун, цалла хьхьичIуннайшивурттайну жува ххари булланссару вайннал тIий ура.
ХIакьину жулла ххаришиву кIидачIин оьрчIал багъран бахшишран музыкальный центргу лавсун увкIун ур бусравсса хъамаличу, муданнагу жулла тагьар дурчIлай, жула чIарав ацIлацIисса, ДР-лул Парламентрал председатель Хизри Шихсяидов.
ЦIуминалийсса агьулданул цIанияту барчаллагь учин ччай ура ДР-лул бакIчи Рамазан Аьб­дуллатIиповлухь, Парламент­рал председатель Хизри Шихсяидовлухь, ХIукуматрал председатель Аьвдуссамад ХIамидовлухь ЦIуссалакрал агьлу цIусса миналийн бизан баврил масъала хъуннасса къулагъасралун лавсун, му ччясса мутталий чулийн буккан бан хIарачат буллай тIий. Мунин барашиннану хъанай бур ларгсса шинал декабрь зуруй кьамул бувсса, Да­гъусттан лябукку буну хьхьичIунмай шаврил хIакъиравусса, ДР-лул ХIукуматрал постановлениягу. Му постановлениялувугу хьхьичI хху­ттайн лавсун бур цIуссалак цIусса миналийн бизан баврил масъала.
ЧIалай бур ХIукуматрал хъуннасса къулагъас дуллай бушиву жулва масъаларттах, — увкунни райондалул бакIчинал.
— ОьрчIансса багъру, школар­ду тIитIаву му мяйжаннугу хъуннасса байран хъанахъиссар. Му хIукуматрал хъуниминнал оьрчIахасса аякьалул барашиннар. ЧIирисса чIумул дянив дурну къуртал дунни вай авурсса къатри. Хъунмасса барчаллагь учин ччай ура ва даву лавайсса даражалий бартдиргьусса строительтурахь, дирекциялул хъунама Сани Мяндиевлухь. Укунсса оьрчIал багъру республикалий чIявусса буллан багьлай бур. 60 000 оьрчI уссар хIакьину жучIава садикрайн гьан хIадурсса. Цикссагу нину-ппу бу­ссар оьрчIру садикравун гьан буллан ччисса, 5-6 шинал дянив миннал хиял щаллу бансса хIарачат банну. 2018 шинайннин му масъала щаллу хьунсса умуд бур. Ва хIакьину тIитIлатIисса ххаллилсса садикраву зунтIисса учительтал, тарбиячитал оьрчIру ххирасса, вайннаха аякьалийсса бикIанссар тIий ура, — увкунни республикалул парламентрал спикернал.
Хъирив садикрай каялувшиву дуллантIисса Оксана Исмяиловахьхьун кIуллигу дуллуну, ихтилат бунни «Новострой» цIанилусса дуллалисса объектирдал дирекциялул хъунама Сани Мяндиевлул. Ванал бувсунни хIакьину Гьамияхь тIивтIусса школа Новостройрай 9-мур школа хъанахъишиву ва мунийну цIуссаминалул тарихрал ца лажин ларкьушиву, Чапаевкалий садик тIитIаврийну тIурча, цIусса лажин дайдирхьушиву, ЦIуминалий уттиния тихунмай цаймигу садикру буллантIишиву.
— Ва цIусса миналийсса цалчинсса оьрчIал багъ хъанай бур. 140 оьрчIансса кIану буссар шиву. Ва сад тIитIаврийну 140 ниттил кару ттирирхIуссар. Утти миннаща куннаща давурттайн буккан бюхъантIиссар, куннащагу къатта-къушлих, ичIаллих ххишаласса къулагъас дан хьунтIиссар.
Му бакъассагу, ва сад тIитIав­рийну 65 инсан даврил дузал хьунтIиссар, 65 инсаннаща гьарица зуруй шаппай харж лавсун бучIан бюхъантIиссар, — увкунни Сани Мяндиевлул. Ванал барчаллагь увкунни ва даву чIирисса чIумул дянив цила дагьайкун щаллу дан хьхьу-кьини къаувкуну зий ивкIсса ва му лажин кIялану чулийн дуккан дан бювхъусса генеральный директор Аьли Аьлиевлухь.
ОьрчIал багърал заведующая Оксана Исмяиловал махъ буллунни оьрчIру лавайсса даражалий тарбия буллан. Ихтилат къуртал хьуну махъ кьувкьунни ятIул лента. Цинявппа бувххунни садикрал къатри ххалдан.
Мяйжаннугу, вай дур цинярда шартIру дузалсса, ттизаманнул тIалавшиннардай дурсса, личIи-личIисса оьрмулул оьрчIан цаха-цахара лархьхьусса къулайшиннарду дурсса къатри.
Уттубишайсса, бялахъайсса къатри бакъассагу, шикку бур медициналул ва дуки-хIачIиялул блок, янна шюшай къатта, музыкалул, физкультуралул ва живописьрал заллу.
Садикраву тIитIин тIий бур 8 группа. Гьарцанниву 15 инсан усса кIива яслилул группа, ва школалийн гьаннинсса оьрчIру бусса 4 группа. Миннуву гьарица группалуву 20 оьрчI бикIан тIий бур. Мукунма 2 группа бикIан тIий бур хьхьувайгу гиккува бацIайсса оьрчIая сакин бувсса.
ЛяличIину лащу-щаллу дурсса дия садикрал хIаят. ХIаятраву бия цинявппагу группардал оьрчIру личIи-личIину бялахълансса беседкартту.

Алик Исрапилов, ЦIуссалакрал райондалул администрациялул хъунаманал хъиривчу:
— ХIакьину Новостройрал жямат ххарисса кьини дур. Ттизаманнул тIалавшиннардайсса цIусса школа тIивтIунни Гьамиящиял шяраву. Муния шяраваллил жямат хъинну рязину бур. Уттинин Гьамиящиял оьрчIру кьяркьи, гъараллу, марч бусса чIумалгу ДучIиннал школалийн занай буссия. Лагма асфальтгу бувтIусса хъуннасса хIаятгу дусса ххуйсса школа хьунни. Вара кьини Чапаевкаллал шяраву тIивтIунни 140 оьрчIансса оьрчIал багъ. Вания хъуннасса бигьа-рахIатшиву хьун тIий дур цIусса миналийсса агьулданун. Ххюва зурул дянив хьхьувайгу, дяхттагу зий, хъунмасса захIмат бивхьунни вай къатри чулийн дуккан дан подрядчиктурал, дирекциялул.
ЧIявусса ниттихъан утти дигьалагру хьун най дур оьрчIругу садикрайн гьан бувну. ЧIявуминнаща утти давурттайн буккан хъанай бур. ОьрчIал багъ баврийну 50-60 инсан давурттал дузал хьун най ур.
Укунсса объектирдал цIусса миналийсса ялапаршиннаран хъуннасса бигьашиву дуллай дур. Жямат барчаллагьрай бур республикалул ва райондалул хъуниминнайн, вай объектру лябукку буну щаллу був­сса дирекциялийн, строительтурайн, подрядчиктурайн.

Аьли Аьлиев, «Новострой» СМУ-рал генеральный директор:
— «Новострой» СМУ-рай зий гьашину ттул 10 шин хъанай дур. ЦIусса миналий жу бувссар цаймигу объектру. Сентябрь зуруй байбивхьуну, 5 зурул дянив дурну дацIан дарду вай садикрал къатри. Вай къатри дуллай байбишиннинма ттун «Новострой» СМУ-рал дирекциялул хъунама Сани Мяндиевлул бувчIин бувна ва даву чIирисса чIумул дянив щаллу дан аьркиншиву. Ттун бувчIлай бия ттуйнна тапшур дурсса даву жаваблувсса, анаварну дузал дан багьлагьисса душиву. Ваниннин хьхьичIгу, ларгсса шинал декабрь зуруй, ттулва зузалтращал жу дур­ссия ЦIуссачIурттащиял школалул къатри. Му бакъассагу, жул организациялул цIуминалийсса 9-рагу шяраву агьали ялапар хъанансса 122 къатта бувссар. Садик буллалиний хьунадакьлакьисса захIматшиву му дия – кутIасса чIумул дянив бан аьркинну бушиву. Аллагьналгу кабавкьунни, гьавалул тагьаргу даркьусса дия. Ттул коллективраву зузимигу чIявуми ва райондалиясса, дакI цIуцIисса, цалла дуллалимур дакIнийхтуну дуллалисса бия. Хъунмасса захIмат бивхьуссар ва даву бакIуйн дуккан дан Назар ХIадисовлул, Аьраби Хасаевлул, ХIажи Абакаровлул, ХIажи Ибрагьимовлул, Манап Кабиевлул, Симраннул, Аьлиллул.
Дахьва зун байбивхьусса чIумал сакиншиннарал масъаларттаву ххуйсса кумаг хьунни Чапаевкаллал администрациялул хъунама МахIаммадпаша Аьбдуллаевлуя ва мунал хъиривчу МахIаммадая. Хъунмасса барчаллагь тIий ура жулва коллективрал цIанияту Сани Мяндиевлухь. АцIра шинал мутталий вай давурттаха зий ва махъсса шанна шинал дянивсса къулагъас личIиссара дия, арцу чIумуй итадакьлай дия, зузиминнан хIакь чIумуй булун хъанай бия. Ххуйсса кумаг хьунни Чапаевкаллал жяматрая, хъами, арамтал цинявппа бувккун, субботникру дурну, марцIшивуртту дунни садикрал лагма-ялттусса кIанттурдай.
Ттулва коллективрал чулуха барчагу буллай, тIайлабацIу чIа тIий ура ва садикрал хъунмур Оксана Юсуповнан.

МахIаммадпаша Аьбдуллаев, Чапаевкаллал шяраваллил бакIчи:
— ХIакьину жул жяматран ва хъинну ххарисса кьини хъанай дур. ЖучIа тIитIлай бур хъунмасса оьрчIал багъ. Ва цуппагу бувну бур оьрчIал цIуллу-сагъшиву дуруччаврин ва тарбия баврин аьркинсса цинярдагу шартIру хIисавравун ларсун. Жул шяраву тIивтIусса оьрчIал багъ хьунни ххаллилсса, цайми кIанттурдай бакъасса кунмасса. Жу дакIнийхтуну барчаллагьрай буру Дагъусттан Республикалул ХIукуматрайн, укун ххаллилсса бахшиш жунна даврихлу. Мукунма хъунмасса барчаллагь учин ччай ура, строительствалул кьянкьасса тIалавшиннардугу биттур дурну, вай къатри дуллалисса дирекциялухь. ЛяличIинува кIицI лаган ччай ура ва даву цила чIумал бакIуйн ду­ккан дан хъунмасса захIмат бивхьусса «Новострой» СМУ-рал генеральный директор Аьли Аьлиев. Ванал цала бакIрайн ларсъсса даву лавай­сса даражалий биттур дунни. Укун­сса строительтал цаймигу гьарзасса бивкIссания, цIусса миналий дуллалисса строительствалул къатраву жул цукунчIавсса рязий бакъашивуртту къадикIаванссия. Гихуннайгу жунна уку-укунсса социалныйсса объектру дуллан­сса цIуллушиву ва каши дулуннав жулва хъуниминнахьхьун, хIукуматрахьхьун ва жяматра­хьхьун. ЦIусса миналийн бизлази­сса жулва халкьуннангу бавкьусса, рахIатсса оьрму кьисмат хьуннав, цIуллушиву дулуннав.

Камил АхIмадов, Чапаевкаллал школалул директор:
— Ва цIуну бувсса садикгу, школагу цачIу бур. ВаницIа хъуннасса ххаришиву дур. Уттисса дуккаврил тIалавшинна дур садикирттай ва школарттай цасса кIулшивуртту дулаврил программа дачин дансса. ЦIанакул ФГОС-рал кIилчинмур никирал стандартру дачин даншиврул чара бакъасса программа зузи дан багьлай бур циняв кIулшивуртту дулаврил идарарттай. Садикирдайгу му программа зузи даншиврул хасъсса тIалавшиннарду дикIан багьлай бур. Мукунсса ттизаманнул тIалавшиннардай зун шайсса, бюхъу бусса, за кIулсса пишакарталгу аьркинну бур хIакьину садикирттай. Ва садикрай каялувшиву дан тапшур бувсса Оксана Юсуповна жул школалул учительницар. Ва цуппагу хъинну бюхъу-хIарачат бусса, зун, захIмат бан кIулсса, куртIсса кIулшивуртту дусса пишакар бур. Умуд бур ванил цилла даву лайкьсса даражалий дачин данссар тIисса.

Оксана Исмяилова, цIуну тIивтIусса садикрал хъунмур:
— ЦIунилгу мина даххана дуллан багьсса жул агьалинан хъуннасса ххаришиву хьунни укун ххуйсса садик тIитIаву. Хасну ттула цIаниятугу, жяматрал цIаниятугу хъунмасса барчаллагь тIий бура ччясса мутталий укун ххаллилсса бахшиш жунна дурсса Республикалул ХIукуматрал хъуниминнайн, ЦIуссалакрал райондалул хъунама ХIажи Айдиев бакIчину, щалвагу райадминистрациялийн, МахIанмад-Сани Мяндиев бакIчину, «Новостройрал» дирекциялийн, генподрядчик Аьли Аьлиевлуя тIайла хьуну, строительтурал бригадалийн. Нагу, щалва садикрал коллективгу хIарачат булланну жуйнна дурсса вихшала бакIуйн дуккан дан.
ОьрчIру жулва бучIантIимурди, оьрчIащал зузисса жугу бучIантIи­муниха зузимиру. Гьамин, садикирттайри оьрчIал тарбиялул гьанугу бизайсса, гьунардугу итххяххан кумаг шайсса. Гьаннайсса, личностьрал гьану бизайсса садикирттайри. Жуйрасса тIалавшин кIулну, хIарачатрай зун дакIний буру, гьарца чулуха оьрчIавусса гьунарду итххяххан кабакьинсса журалийсса ххаллилсса къатригу, къулайшиннардугу, цимурца аьркинмургу духьувкун.
Жул садикран цIагу «Баргъри», садик тIитIайсса кьинигу личIинура яргну баргъ бивтсса, бургъил дурцIусса дия. Жу дуллалисса даврицIун Заннал кабавкьуну, ххаллилсса дайдихьу хьунни. «Баргъ» тIисса цIаниха лавхьхьуну чаннасса ва гъилисса хьуннав жул садикрайсса оьрчIал оьрмугу.

Зайнулаьбид Оьмаров, учитель:
— На гиха, ЦIуссалаккуя, увкIра ттулва чIава пагьламанталгу бувцуну, цIуминалийсса агьали барчагу буван, вайннащал ххаришивугу кIидачIин. ЦIусса миналий социал объектру, цаймигу идарартту чIяву хъанахъинийри агьалинаву цIусса миналийгу ххуйсса оьрму дузал хьунтIишиврийнсса умуд цIакь хъанан бикIайсса. Ва кIану утти жунма барачатсса хьуннав, шиккугу аргъ дизаннав тIий ура, хъуни-хъунисса ххаришивуртту вай жяматрал ялун дияннав тIий ура.

Банавша Кьурбанова, райондалул КIулшиву дулаврил управлениялул методист:
— На 7-8 шинай ЦIуссалаккуй оьрчIал багъирдал ялувбацIаву дуллай бикIайссияв, райондалий 8 садик бикIайссия. Садикир­ттай зузиминнаягу, миннулсса бан буржлувминнаягу таний хъуннасса тIалавшинна дикIайва, мудангу садикирттал тагьар, микку зузиминнал даву ххалдуллай, хъирив бавцIусса бавцIунува бикIайва. Рищунсса аьй къалякъинну, ххуйсса даражалий буссия ЦIуссалаккуйсса садикру. МахIачкъалалия даву ххалдан бувкIминналгу цIарду дайва, нитти-буттахъулгу рязийну бикIайссия, оьрчIругу ххарину. Перестройкалул, гьай-гьай, ми садикирттайнгу щавщи биян бувна. ЦIуссалак цIусса миналийн бизан буллай байбишайхтува агьалинал умуд бия цIуминалийгу садикру булланссар тIисса. Букъавнугу пайда бакъассия. ОьрчIру школданийн, цалчинмур классравун гьаннин садикралли гьану бизайсса, ми итххяххан байсса. Гьаннайсса, ми школ оьрмулувун буххан хIадур байсса. ХIакьину Чапаевкалий укун ххуйсса садик тIитIаву хъиндайдихьур. Ва 140 оьрчIансса садик бур, амма оьрчIру садикрайн кьамул бувара тIисса чIявусса бур. ОьрчIру чIявусса бушаврива чIалай бур ва садик цуксса аьркинну буссаривгу.
ЦIуминалий ва цалчинсса садик хъанай бур, мунияту лагма-ялттусса шяраваллавасса нитти-буттахъал цалсса оьрчIру шиккун биян булланссар. Гьай-гьай, бигьану къабикIанссар цайми шяраваллаву яхъанахъиминнан. Шагьрурдайгу оьрчIру садикирттайн биян буллан багьайхха нитти-буттахъан. Ца зуманив яхъанахъиминнан тамур зуманивсса садикрайн оьрчIру биян бан-буцингу гьан багьай. Садикру чIяву шайхту, къулайшивугу хьунтIиссар. Садикругу, цIу-цIусса социал объектругу буллай, цIуминалийгу оьрму цила нирхиравун багьантIиссар. Дакъамур дузал хьунтIиссар, думур диял дантIиссар. ЦIусса кIанттай бигьа-рахIатну кIанттул хьун къашайссар, къайгъурдугу, данмургу чIяруссар. ХIакьинурив жува дуллалимур дузрайн дуккайшиврул бардултру – ххаллилсса садик тана тикку мякь бувксса оьрчIах ва нитти-буттахъахь ялугьлай. Барачатран тIивтIусса хьуннав.

Маликат Аьлилова, Чапаевкаллал школалул завуч:
— Жу хIакьину хъинну ххарину буру жулла шяраву щаллагу райондалул оьрчIансса садик тIитIлай бушиврия. Ттул арснал оьрчI занантIиссар ва садикрайн, мунияту ххаришиву кIилийнуссар. Вай оьрчIахьхьун цIуллушиву дулуннав, дуниял паракьатну личIаннав. Ва садикран Бургъил цIа духьукун, цIаниха лавхьхьусса бургъил оьрчIшиву хьуннав вайннал. Вай оьрчIругу, нитти-буттахъулгу, жугу укун ххари бувсса райондалул ва республикалул хъуниминнангу барчаллагь хьуннав.

ПатIимат МахIамма­дова, шанма оьрчIал нину:
— ЦIуминалий садик бакъашиврийн бувну, оьрчIру кьабитансса кIану бакъа, ттуща даврийн буккан къавхьунни уттинин.
Душру хъуни хьунни. Утти оьрчI­гу садикрайн уллуну, Ма­хIачкъалалив даврийн занан ччай бура. Лахьхьу-цархьхьува бувхссияв садик ххалбан: кIизивулийсса хъин­сса къатри дур, гьарцагу зивулий 3-4 санузеллу дия, гьарташиву дия. Садик цирив къакIулсса хъунмур душнил уссин шиккува яхъанан ччанссархха тIива. Буниялттунгу, шавай ачинагу ччай акъар, хIаятраву тIуркIу тIий, оьрчIи-чIюлусса беседкартту, личIи-личIисса аттракционну дур, оьрчIру цимурцаннуя хIаз ласлай бур. Хъунмасса барчаллагь Культуралул управлениялий каялувшиву дуллалисса ХIабибат Бу­ттаевангу – магьлул персонажругу дучIан дурну, вай оьрчIан ххуйсса дялахъру дунни. КъавтIий, хIаз ласлай, ппив хьун ччайвагу бакъар.

Сабрина МахIаммадова, педагог:
— ЧIявусса агьали бур, интту дайдирхьусса даву ваксса ччясса мутталий дунни, дугу ххаллилсса даражалий дунни тIий. Шяраву ххихьунни ца социал объект, шяраваллил диц-куц, чIалачIин ххуй дуллалисса, авур дуллалисса. Зувагу садикравух бувкхьунссару – отоп­ление, канализация, цимурца усттарну дурну дусса чIалай дур. Шагьрурдайгума нажагь бур укун ххуйсса садик.
Циняв ца зумату кунма, шагьрурдайсса садикирттаяр лувсса бакъарча, ялунгума хьхьичIунсса, ххуйсса бур тIий бур. Шяраву хIакьину буниялттунгу байран дур, агьалинаву ххуймунийнсса вихшала цIакь дуллалиссар укунсса объектру баврил. Агьалинал хъунмур буру­ккин садикру ва зузи кIантту бакъашиву бия. Садикгу хьунни, цаппараннан зузи кIанттугу хьунни. Вара кьини дацIаннав цIуминалийсса цинявгу шяраваллал агьалинай, садикрал коллективрангу давриву тIайлабацIу чIа тIий бура.
Лажинтру хIадур дурссар
И. Саидовал