Хъаннинсса маслихIатру

44_1Чурххал къалип ххуйну чIалан, хъамитайпалул, хIарачат буллай, дукъавайсса къадикIай, ва диета чавай, тайми бакъакьайсса даруртту чавай, цалва чурххал хIал баххана буллай. ХIакьину жува бусанну лякьа лахълай, ссихIру бацIлай азурда хьусса, лякьри хъунину чIалачIисса хъаннин ци дан аьркинссарив.
Ласун аьркинссар архIа-архIалну алоэлул чIапIив ва ницI, чIапIивгу ккуччу бувну, ницI ялун дуртIуну ритайссар шанна ссятрайсса куннил ку ласун. Вай дарувсса дукия канан аьркинссар гьантлун шамилла ца-ца чяйлул къуса дукра дукан чансса хьхьичI. Вай канан бивкIукун зул хъунххютту зунтIиссар ссят къазунну. ТачIав лякьлуву ссихIругу къабацIлантIиссар.
Алоэлул сок хIачIан къабучIиссар лякьлуву оьрчI бусса хъаннин, оьрчIакъатлува оь бачайсса хъаннин, чIявусса оь чак личIлачIийни бачайсса хъаннин, геморройрава оь нанисса, ччаруллал ва пурххуччул воспаление дусса хъаннин.
Зунма ххирасса гьухъа, юбка чIиви хьуну лаххан ччай, къахъанай бухьурча, экьи дичара ххишаласса килорду майлул ва дикIул. Шикку жу дулунну гьанттайнссаннун кIанттай дукансса, хIачIансса коктейль, зулла дакI дурччуну дикIаншиврул.
Ласияра дикIайкунсса кефир ттучандалия, рутIара стакандалувун ва хIала дувара кIира чяйлул къуса найрал ницIащал, ялунгу дичара ккуччу дурсса пуннукь, хъуварду (гьивхь аьгъуссар, ми къабучIиссар) I хъунна къуса марцI бувсса семечкалул, чансса кишмитIутIи, бачIи марцI бувну мюрш бувсса гьивчул. Вай нахIусса хIачIия хIачIларча зул чурххай аьркинсса дакъа, ххишаласса дикI къадишинтIиссар. ЗахIматну лялиян дайсса гьанттайнссаннуйнгу хъапа къатIунтIиссару.

ИлтIа хъананну
къурул кумаграйну
Къур ссуссулийх дуклай ссуссара ххюва порция хьунуксса, ца суткалий дукан. Ми къуруйн рутIара ца чяйлул къуса лимондалул сокрал ва ницIал. Зура канан хIадур дурсса порциялийн ссуссара цания ца зунна ххирасса ахъулсса. гьивч, апельсин, хъюрт, цIулит, ананас, мукунна цаймигу. Гьанттайнссаннун дукияра грейпфрут. КIилчинмур кьини, ва пагьриз (диета) дургьуну, гьанттайнссаннун къурун кIанай букияра кIива ккунукрая бувсса, аьгъушивугу къадуртIусса, ххаяжани. Ва пагьриз дургьуссаксса хIаллай хIачIлачIияра нацIу къадурна щюлли чяй, кIира литраксса ца суткалий.
ИлтIа хъананну
гьивчул ссирка хIачIлай
Лавсун ца стакан дяркъу-сса щинал, мивун хIала дувайссар кIира чяйлул къуса гьивчул уксусрал. Вари щалла захIматшиву. Дарув хIадурссар. Вай дарув хIачIлан аьркинссар шаннагу чIумух дукра дукан дачIи ссятрал хьхьичI. Гьивчул уксус хъинну инсаннал чурххан хъинссар. Вай хIарчIсса инсан бити-тирх буну, цIуллу-цIакьну, жагьилну чIалан икIайссар. Ччяни илтIа хьун ччай шанма-мукьва гьантлува цинцилттайн малахъларду. Ца нюжмардува ягу кIира нюжмардува зун чIалантIиссар зуятура яла ларгсса килорду.

ИлтIа шайсса эликсир
Ласияра ананас, кьукьара ял­ттусса чIапIив. Ккирттаращал вивсса кIукIлумур дуккан дувара дикI гьаяй машиналувух. Мивун хIала дувара 0,5 литра аьракьилул. Вай дарув кIира нюжмардий битияра холодильникраву, чIун-чIумуй хъюлчугу буллай. Вай дарув хIачIлан аьркинссар гьантлун шамилва дукра канан щябивкIсса чIумал ца-ца хъунна къуса дурцIуну. Зунна ччиссаксса хIаллай хIачIлан бучIиссар. Дан ччарча зунна, чансса перерывгу дан бучIиссар.
ИлтIа хъананну
нувщуй
1. Шювшуну марцI бувсса 1,5 кило нувщул бичин духовкалувун, къюш хьуну шашаншиврул. БачIин щалва кьини кананшиврул архIа-архIалну. КIирину буна букан я цIу, я аьгъушиву, цичIав хIала къадурну. Вайннущал ччарча ялун хIачIан бучIиссар щаращул дяркъусса щин, шанна литраксса кьинибархан.
2. Ласун 1,5 кило нувщул, марцI бувну шювшуну, шашан ккирттараву бунува. БачIин 4-6 порциялийх. Вай гьантлун кIилва букан, цичIав хIала къадурну, цIу къабивчуну, ялами букан чIирисса лагаву ягу зайтуннул аьгъушиву (оливковое масло) хIала дурну, лимондалул сокгу, чансса цIугу бивчуну.
Ва пагьриз ца нюжмардийссар.
3. Хъинну марцI бувну шювшусса нувщул 1,5 кило ссихIирай шашан буван. Чансса лимондалул сок, лагаву ягу зайтуннул аьгъушиву чан-кьансса хIала дурну, мюрш дурсса накьлил уртту (петрушка) ва лаччигу хIала бувну букан ягу чансса кIирисса щин дуртIуну, ккуччу бувну, ккурч дуван нувщуя. Мукьва гьантлий так ва пагьриз дугьарча зулла хъунххютту гьарца аьркин дакъамуницIа марцI хьунтIиссар. Зулва чурххан куклушиву хьунтIиссар, щинал клизмарду ягу цайми дару-дарманну къабувна.
Зул чурххардихьхьун цIуллушиву дулуннав.