Халкьуннал культуралул фестиваль

img_2815Сентябрь зурул 28-нний Ваччиял шяраву хьунни Дагъусттаннал халкьуннал культуралул аваданшиву ккаккан дуллалисса фольклорданул «Ирс» («Наследие») фестиваль. Фестивальданий каялувшиву дуллай бия Дагъусттаннал Культуралул министерство ва Дагъусттаннал Халкьуннал творчествалул къатта.

ХIажимурад ХIусайнов
Фестиваль сакин дурну дия шанма бутIуя. Цалчин, Ва­ччав АхIмад-Хан Султаннул цIанийсса майдандалул лагма-ялтту тIивтIуну бия 14-рагу шяраваллил къатта-къушлил хасъшивуртту ккаккан дуллалисса ужагъру. 40-2016_15КIилчин, Ваччавсса Аьрасатнал халкьуннал аслий­сса культуралул центрданучIа цачIун бавтIун, Ккуллал райондалул культуралул зузалт ва миннащал фестивальданий гьуртту хьун бувкIсса хъамал, къавтIий, бала-гьалайрду тIий, цIарал факеллащал майданнийх бувккуна. Фестивальданул шамилчинмур бутIа хIасул бувну бия майданнивсса сахIналий увкусса балайрдая, къавтIавурттая ва гьуртту хьуминнан дипломру ва бахшишру дулаврия.
img_2729Ца миллат бухьурчагу, жула шяраваллал цала кIанттуцIун ва багьу-бизулуцIун дархIусса личIишивурттугу дикIай. Утти­сса жагьилтуран суратирттай бакъа ххал къашайсса, ларгсса аьсрулул 50-ку шиннардий жула цIурихьулувун бувкIсса примус, керосинкагума антиквардануха лахьлай бур.
img_2845Хъинну ххуйну ккаккан дувай ЧIяйннал шяраваллил культуралул зузалтрал душ щар буллалисса лакрал хъатIул аьдат. Жалин диян дуван нанийни ласайсса урцIив бакIрай дирхьуну, гай сукку къахьунну магьирну къавтIий бия ЧIяйннал душру. Бугьарасса арантал галипи хIажакирттаву, хурумирал чакмардаву, аьралий гьухъраву ва бухар кьяправу хъинну исвагьину чIалай бия. Вай укунсса хъатIал аьдатру ккаккан давугу, нукIурасса лаххиярттаву инсантурал хьхьичIун буккавриву чIалай дия жуяра арх дуцлаци­сса чIуннал жула дакIру чанна дуллалисса тIимурду. 149На муданагу махIаттал хъанан икIара, жула культуралул зузалтрал къурнил давурттив, оьрчIан цIа дизаву, душ була учин мугьи лагаву ва цаймигу зунттал халкьуннал аьдат­ру искусствалул лагрулувун ларсун тамашачитуран ккаккан даврил. Пикри бувара, щяпая дурсса 2-мур ЦIувкIуллал хъурзилтту дур шяраваллил брендрайн кIура дарну. Ва фестивальданийгу дия мукунна ми хъурзилтту.
087РахIу, бартукь, къавача дуван хIайвандалул луттирду кIи­кIайсса даву ккаккан дувай фестивальлай ЦIуйшиял культуралул зузалтрал. Улу, ца чIумал цуппа ккутI дурксса чаругума бия лавсун бувкIун. ЦIуйшиял шяравасса, Дагъусттаннал культуралул цIанин лайкь хьусса АхIмад АхIмадовлуй ца ххуйну дакьайхха бурчул усру ва гайннул ялувсса дулагъру.
083Ккуллал шяраваллил душварайсса къавачирттал ххуйшиву, ххаллилшиву, исвагьишиву, эстетикалул чулуха къалиправун дагьаву. На чIярусса шинну дурссар 064Дарбантлив яхъанай. Ттун гих жула Саид Габиевлул цIанийсса кIичIиравусса, лахъ къатрал чIаравсса 21-мур школалул чIирахсса ккурчIав ххал шайва кIива хъамитайпа ккуллал къавачирттаву щябивкIун. Ххал барча, гай бия ссурхIиял шяраваллавасса Ккуллал шяраву дуклай бивкIсса хъами. Ца ххуйну чIалан бикIайвахха гай ккурчIав!.
027Шиккува ца укунсса затгу кIицI буван ччива. ЧIявуссаннан ххал шайхьун­ссар бачIи кIачIасса, жула аькьлу-кIулшилучIату хъинну архсса Африканаву яхъанахъисса ранг-рангсса лаххиярттал парчри лялух бавхIусса, хъачIрайх бивчусса инсантурал къавтIавуртту ккаккан дуллалисса передачартту. Нажагь рахни бучIарча бакъа жучIанма Аьрасатналми киноласулт, корреспондентъталгу къабучIай. Мунияту, ттул пикрилий, вай утти жула Кку­л­лал райондалия бувчIусса депутатътурал хьхьичI биширча хъина жулами халкьуннал каних дувайми затру дахху-ласулий ду­ккан дувансса иш-тагьар ля­къаврил, гай багьлух даххаврил масъалартту.
Мукунма цаппара шиннардил хьхьичI Дарбантлив аваза бувккуна табасараннал хъаннил каних ппалул ххаллая дур­сса жуларду Табасараннал райондалий кIанттул хьусса ца американецнал кIиазарда чут ларсун, Европанавун лавгун, гостиницарттай дарххуссар тIисса хавар. Бакъаривла пикри буван кунмасса иш?
На циняв шяраваллал ужа­гъирттал хьхьичIсса ссупрардай­сса дукия кIицI къадулланна. Амма шикку дия ччима гурманнал тIалавшинна биттур дуван­сса дукия. Ттуннарив хъиннура ххуй дирзуна Хъювхъиял ссуп­ралийсса яру-чIаврдащалсса ккурч, шархьсса хъюрув ва нагьлийини.
Ккуллал райондалул бакI­чинал хъиривчу Илиясова Саб­ринал барча бувна фестивальданий гьуртту хьун бувкIми ва тамашачитал байрандалущал ва баян бувна «Наследие» цIанилусса фестиваль дайдихьлахьишиву. Гания гихуннаймур сахIналул даву дачин дурна Исакьова Маринал.
Цалчин сахIналийн бувккуна Ккуллал райондалул культуралул зузалтрал цачIусса фольклорданул ансамбль. Вайннал ккаккан дурна оьрус нувщуй каза буллалисса къурув буккаврил аьдат. Мукунма сахIналул лагма бия ккургъанну дуллалисса, ппал дюхлахисса, хъувухъу гьаллалисса, хъурзилтту, чIапри щяпая буллалисса, накI дишлашисса, синааьрщи дяргълагъисса дуссух щябивкIсса давурттал усттарталгу. Балайрду увкуна АхIмад АхIмадовлул, Саманият Аьлиевал, Оьмариев ХIасайнил, Суллуев Муслимлул, МахIаммадова Асиятлул ва Кьурбанов ХIабибуллагьлул цачIусса хорданул. Ккаккан дурна Вихьуллал коллективрал бугьараминнал ва жагьилтурал къавтIаву. Увкуна балайрду Саманият Аьлиевал ва арамтурал хорданул.
Гания гихунмай сахIна тапшур бувна хъамаллурахьхьун. Хасавюртуллал райондалия бувкIсса «Аламаназ» ансамбльданул ккаккан дурна чачаннал миллатрал къавтIаву ва увкуна балайрду. «Наследие» фестивальданул сакиншин дур­сса Дагъусттаннал Халкьуннал творчествалул къатлул вакил Мюрщиева Гульнарал буллуна цала чулухасса дипломру ва Ккуллал райондалул бакIчи Сулайманов Саидлул чулухасса бахшишругу. Мукунмасса дипломру ва бахшишру дуллуна фестивальданий гьуртту хьусса циняв коллективирттан. Фестивальданул гур ххишала хьун дурна Агъуллал райондалул ­«Агъул» ансамбльданул. Вайннал душру чурххардил къалипирттал бувцIусса бухьурчагу, валлагь, чIапIив кунма, дирисса душру бия. Вайннал хъирив сахIналийн увккуна ххалабакIуксса кьяпувусса ЦIуссалакрал райондалиясса балайчи АьлимахIаммад. УнцIукIуллал райондалул «Ун­цIукIул» ансамбльданул кка­ккан дурна, театрданул сахI­налул зумуну хIасул дур­сса, тIаннуя цIубичуртту, аьсавр­тту, щекьи дутIай ккуппив, къусри ва цIурихьулул цаймигу матахI дуллалисса сурат. Цалалу личIину пандурданухун кIийла балай увкуна мукунма вайннал райондалиясса Марат Шихабуттиновлулгу. Вайннал хъирив сахIналийн бувккуна Лаващиял райондалиясса «Жанга-мащи» тIисса ансамбль.
Хъунзахъуллал район­далия­сса ПатIимат Султа­новал­гу,Чарак Султанбековлулгу хъи­­нну ххуйну балайрду увкуна. Махъсса чIумал лакрал балайрду, къавтIавуртту анавар­сса бущилий чIумуха лащан дулларчагу, жула лакрал оьтту-ттурчIавура дур паракьатшиву. Муна мукунсса паракьатсса къавтIаву ккаккан дурна Бархъаллал шяравасса мукьва душнил. Лакрал райондалул шама жагьилная ва шанма душния хIасул дурсса «Лайла» ансамбльданул балай увкуна. Ва ансамбльданувасса Мариям Жамалуттиновал цилалугу увкуна балай.
Ххуй-ххуйсса балайрду увкуна Лаващиял райондалиясса Унисат Мусаевал, Агъуллал райондалиясса Аминат Аьлиевал ва цайминналгу. Фестивальданий гьуртту хьун бувкIсса хъамал «хъамалу» занай бия шяраваллал ужагъирттайн. Вайннан хъамалушинну дуллай бия ужагъирттал заллухъругу. Кувн­нащал кув суратру ришлай, телефоннал номерду баххана буллай, сахIналий бакъагу, майданнивгу гур дагьан дурну къавтIий бия цинявгу гьурттучитал.
Бунияла укун жула Дагъус­ттаннал миллатру кувннащал кув хIала-гьурттуну, дусшиврий, цаннал гаманал хIурмат буллалисса чIумал аьлтта чIалан дикIай жула аьмсса Ватангу цIакь хъанай душиву. Барачатшивуртту дияннав цинявннал ужагъирттайн.