ТIабиаьт ва адабият

pds_10Литература, адабият тIисса махъ дунияллийн букканнин хьхьичI диркIссар тIабиаьт. ТIабиаьтрал заллу га цахава зузи дуллалима хъанахъиссар. Цалчин тIабиаьтращал дусшиву, цачIушиву дурну дур хъудугьул. Хъудугьул цанма тIабиаьтрал бахшиш бувсса, вахIшину ганиннин бивкIсса къалмул кIама, ницахун дархIусса хъарас аьрщаравун кьутIин дуваннин, цал гай къалмуя кIама бивщуну бур. Яла дур хъу гъай увкуну.
Гьай-гьай, ва иш хъанахъиссар инсаннал дакIнил улттула нанисса, бакIрал аькьлу-кIулшилул кьувкьусса затну. БакIрал пикри бувну, дакIнива бувсмунийн учайссаххай ура литература, адабият куну. Укун архIал най дуссар тIабиаьтрал кьинирду ва инсаннал дакIнива нанисса га тIабиаьтрах ургаврил, га ххал хъанахъаврил суратру.
ХIажимурад ХIусайнов
Бунияла тIабиаьтраву хатIалий хьусса ишру къабикIайхьувкун, март­рал 20-нний Ккуллал райондалул Ваччавсса Досуговый центрдануву хьунабавкьуну бия кIива лахIза. Ми лахIзарду бия, Аьрасатнал билаят­рай гьашинусса шин Литературалул душиву баян бувну бухьувкун, Литературалул шин тIитIлатIисса кьини ва тIабиаьтрал цилла дахханашиву, гъилишиву инсантуран пишкаш дувайсса, хъудугьуйн оьвтIисса, Интнил хьхьу хьунадакьлакьисса кьини. Оьрмулул кIира хъа. Ца хъаттиран зарал хьурча, вайннул бувгьуну бикIайсса инсаннал чурх мушакъатсса бушиврун хIисавссар. Муниятур вай муданнагу архIал ца ххуллийх нанисса.
Досуговый центрданул сахIна чIюлу бувну, хъунисса банерду ларххун, сахIналий лагьсса столлу ва гайннул лагма диванну бивхьуну, бунияла жула лакку къатта-къуш хIасул бувну бия. БувцIуну бия зал тамашачитурал. ЧIявуми цивппагу жула миллатрал аслисса яннардаву бия.
Литературалухсса ччаву, лу­ттирду ккалаккаву чан хьусса чIумал, бунияласса чичултрах, шаэртурах вичIидишин бувкIми чIявуми жагьилтал бия. Яраппий, я Аллагь, ва литература дакIния лагавай лирчIсса заманалий хьусса хьунабакьаву дайдихьуну хьуннав жулла райондалий литература ххираминнал дакIурдичIан ххуллу тIитIлатIимурну.
Фойераву луттирдал выставка.
Хьунабакьаву бакIрая дачин дурна Ккуллал райондалул бакIчинал пресс-секретарь Шамхал Хизриевлул. Ванал сахIналийн столлах щябикIан оьвкуна Ккуллал райондалул бакIчи Сяид Сулаймановлуйн, Дагъусттаннал Чичултрал союзрал лакрал секциялул бакIчи, шаэр, драматург, сурат дихьу, ххишалдаран хIакингу, Ваччиял шяравасса Илияс МахIаммадовлуйн, чичултрал, шаэртурал чивчумунил инсаннал оьрмулуву цукунсса кIану бугьлагьиссарив куртIнива айивхьуну бусласисса критик, профессор, филологиялул элмурдал доктор, аькьлу-кIулшилул Щуну-Зунттуяр лахъсса, Байкал бярнияр куртIсса, Хъусращиял шяравасса Сулайман АхIмадовлуйн, Ккурккуллал шяравасса шаэр, школалул директор, учитель, цалва миллатрал патриот, ччинащал дусшиву дуван бюхъай­сса зунтталчу Даниял Магьдиевлуйн, къумасса зунттал кьакьардаща лахIан уван къавхьусса Ккуллал Ибрагьиннул арс, чичу, лакрал чичултраву цалчин фантастикалул лагрулийсса повесть чивчусса, чичу къавхьуссания спортсмен хьун тIий ивкIсса, «ЧаннацIуку» кказитрал редактор, Ккуллал шяравасса Абрик Къянчиевлуйн, шаэр, журналист, аькьлу-кIулши махьлия щяв дагьан къадитайсса зунттал душ, ччяни магъулун бакI щусса нину, кказитрал давурттив ялтту хъанай дикIайссарив, махъсса ппурттуву шеърирду чанну чичлачисса, «Илчи» кказитрал отделданул бакIчи, цIувкIрадуш ПатIимат Рамазановайн, хъамалудуш, цал халичартту буву, яла шаэр, хъамал хъинну ххирасса миллатрал душ, табасаран мазрайсса «Зунттал хъами» журналданул редактор Сувайнат Кюребековайн, учитель, школалул директор, аькьлукар, инсантал ххирасса зунтталчу, ттулагу учитель, шаэр, хъуначу, ЦIущарниятусса Ися МахIаммадовлуйн.
Хъамаллурал цалва-цалва кIанттурду бугьайхту, гания гихуннаймур даву дачин дуруна Сяид Сулаймановлул. Ванал цалва ихтилатраву кIицI бувуна литературалувусса геройтурал хъунмасса кIану бугьлай бушиву ялун нанисса никирал дакIурдиву хIасул хъана­хъисса багьу-бизулул луртама гьарза давриву. Литература му хIатта «кьацI» увкуну лякьа къадуччай­сса зат духьурчагу, амма «кьацIа» тIий кIулшиву, багьу-бизу, ихтилат буван кIулшиву гьарза дуллалисса дуниял душиву. Луттирдавусса инсантал жула дянив яхъанай буссар, анжагъ гайннал цIардур даххана дуллалисса.
Ва хIакьинусса ца хьунабакьаврий дузал къахьунтIишиву, Литературалул шинну баян бувну духьувкун 2015-ку шин, райондалий дувантIишиву бувсуна чIярусса цаймигу давурттив, хьунабакьавуртту. Хъирив махъ буллуна Илияс МахIаммадовлухьхьун. Ванал бавтIми барча бувуна Литературалул шин тIитIаврищал. КIицI бувуна, учIан ччай унува, ДР-лул Чичултрал союзрал бакIчи МахIаммад АхIмадовлуща учIан къавхьушиву, амма цала чулуха хъунмасса Ссалам аьлайкум бусласишиву. Бувккуна ванал цалва шеърирдугу.
Хъирив махъ буллуна Сулайман Хановичлухьхьун. Цалва ихтилат ванал байбивхьуна цими лу цала итабакьирчагу, гай буккултрачIан цукун биян буванссарив къакIулсса буруккиндарал увгьуну икIайшиву. Луттирду баххайсса ттучанну районнай ча бикIави, шагьрурдайвагу хъинну чанну бакъа бакъашиву кIицI бувуна. ХIукуматрал, иширах бургарча, чичултрая, шаэртурая коммерсантътал бувансса пикри бусса кунмасса иш хъанай бур. Луттирахсса гонорарданун кIанай, цалва луттирду буллай: «Ма вилва луттирду, утти вайннун винма ччимур буллалу», — куну. Сулайман Хановичлул тIисса затру гьарца лу итабакьайнал бакIраву хIасул шайшиву аьлтта чIалачIисса зат бур. Амма чичултрал, шаэртурал, критиктурал ручка канил дугьайсса диркIссания дучIансса къажанжи дакIний дургьуну, му чIумал цукунчIавсса лу чичин къашайшиву кIицI бувуна ванал. Луттирдурив 30-вун бивсса итабавкьуссар ванал. Сулайман Хановичлул махъсса шиннардий цалва итабавкьусса луттирду райондалийсса библиотекарттан бахшиш бувуна.
Даниял Магьдиев чIявуну шай­ссар республикалий шайсса жяматийсса батIавурттай. Амма ва трибун акъагу, дакIнил тIимурду зурзутIи дувайсса шеърирду чичайсса шаэргу ур. Ва кьини Даниял Магьдиевлул хъинну ххуйсса махъру увкуна. Улу, ххуттаваяв ливчусса, юхссагу дакIнил гьавасрал лавсун лавгунъяв къакIула, цува Ккуллал райондалиясса акъашиву хIайп тIий ушиврия ихтилат бувуна. Бунияла Сяид ХIасниевичлун пикри буван багьанссар ва инсаннал чулухунмай. БучIия ва «Почетный гражданин Кулинского района» цIанин лайкь уван. Лайкьри цувагу.
Ххуйсса ихтилатру бувуна, шеърирду бувккуна Абрик Къянчиевлул, ПатIимат Рамазановал, Сувайнат Кюребековал.
Хъирив школалул оьрчIал ккаккан бувуна, Аьрасатнал, Дагъусттаннал, лакрал шаэртурал махъру ишла бувну дурсса, театр­данул зумунусса тамаша. Шикку ххуйшиву ци дия учирча, циняв душ-оьрчIру шеърирдаву хъана­хъисса иширттал чIумалсса шаэртурал образирттаву бия. ОьрчIал бувккуна Пушкиннул, Лермонтовлул, Стальскийл, МахIмудлул, Къазахълул, Батырайл, Щазал, ХIамзатовлул, ХIусайнаевлул, Аминовлул ва хъинну чIявусса цайминнал шеърирду.
Хъирив дайдирхьуна Интнил хьхьунин хасну Ккуллал райондалул культуралул зузалтрал хIадур дурсса концерт. Балайрду увкуна РайхIанат ХIажиевал, Гриша Ванатиевлул, Муслим Суллуевлул, Гулжагьра Рамазановал, АхIмад АхIмадовлул, Саманият Аьлиевал, Асият МахIаммадовал, МахIаммад Агаповлул, ПатIимат Каптаровал, Албина Каптаровал. КъавтIавуртту ккаккан дурна Вихьуллал, ЧIяйннал оьрчIал коллективрдал. Тамашачитурал тавакъюрайн бувну, цала гармонгу бивщуну, балай увкуна Илияс МахIаммадовлул.
Концерт къуртал шайхту, кьатIув тамаша бувуна 1-мур ЦIувкIуллал пагьламантурай ва къавтIилий. Гьай-гьай, хъамаллуран тIивтIуну бия хъинну ххуйсса лакку дукрардал ссупрагу.
Литературалул шин тIир­тIушиврул дайдихьу хъинну ххуйсса хьунни. Умуд бур вания гихуннайми давурттугу лахъсса даражалий гьанссар тIисса.