МарцIшиву – диндалул ххарахIалар

31-2015_7Тталат кьини Лакрал райондалий хьунни, неххардил ва хIавзирдал
зума-къирагъру низамрайн дуцаву ва инсантураву тIабиаьт дуруччаврихсса
къулагъас ххи даву мурадрай, гьарца шинал щалвагу Аьрасатнаву шайсса
халкьуннал акция «Чистый берег».

Зулайхат Тахакьаева
Райондалий ва акция шайссар шинай кIийлва-шамийлва. Ва гьармудан муний цалва хушрай гьуртту шайссар райондалул бакIдургьуми, администрациялул ва идарарттал зузалт. ЧчюрклицIа марцI байссар ЯтIул ламул аралийсса Хъуннеххал зуманицI инсантал бигьалагайсса кIанттурду. Гъумук идарарттал лагма-ялттусса кIантту лакьлакьисса субботникрурив сайки гьар нюжмар кьини шайссар.
DSCN1974Ва ххуллухгу акциялий гьуртту хьунни райондалул бакIчи Юсуп МахIаммадов, райондалул администрациялул бакIчи Абакар Къюннуев, ванал хъиривчутал Юсуп Рамазанов ва Ансар Къажлаев, администрациялул ва идарарттал зузалт.
КIюрххил 10. 00 ссятраву акциялуву гьуртту хъанахъиминнайх бавчIуна ччюрк датIлансса дарвагру ва катIри. ТIабиаьтрай бигьалагай чIун къуртал хьуну махъ, октябрь зурул ахирданий хьусса акциялий, вай кIанттурдава машинарттай був­ххуссия 150-нничIан бивсса ччюрк­лил дарвагру. Амма ччюрклийн шиннардий карагу къаларсса куннасса тагьарданий бия жува, жулва оьрчIру бигьалагайсса кIанттурду. Неххал зума-къирагъ ччюрклин тартун дия. Мурхьирдала, къатIрала пюрундалул ва синттарал шушри, консервардал къутив, пакетру, банкардал кьалакьив марцI дуллан бигьану бакъая, кару-ччанну ххар­ссари хъанай. Бухьурчагу, 6 кьай духхай машина буцIинсса ччюрк дуккан дуруна.
Неххал зума-къирагърайсса бигьалагай кIанттурду бакъассагу, низамрайн бувцуна идарарттал лагма-ялттусса кIанттурдугу.
Юсуп МахIаммадовлул барчаллагь увкуна акциялуву гьуртту хьуминнахь.
Ччюрк датIлай бунува гьарма ия цалва-цалва пикрирду буслай. «Синттарал шушригу производствалува дуккан дурну, хьхьичIра кунна пюрундалул шушри, банкарду кьамул дуллалисса идарартту тIитIирча, вай ца гьантлийрагу лув къадагьавантIиссия. Совет заманнай шушри датIлай, дахлай бивкIсса инсантуран ххуйсса маэшат шайссия. Му пикрилущалсса оьвчавуртту билаятрал бакIчинайн гьан дарча, цукун хьунавав», — тIий бия цинявппа куннахь кув.
КъакIулли, бюхъай оьвчавур­ттайнугу ци-бунугу чаран хьунгу. Амма марцIшиву хьхьичIра-хьхьичI жунна, жулва оьрчIан дур аьркинну, муниясса хайргу, заралгу жунма бур. МарцIшиву дуру­ччаву бугу жула биялалувусса иш бур. КъазахIматсса, къажапасса даву дур. Амма жулла хъирив ччюрк лакьин къашайсса, жула лагма-ялтту марцIшиву дуруччин къашайсса даражалийн бивну буру жува. Бигьалаган наними цумицагу машинарттай, дукиялул бувцIусса пакетирттащал бучIай. Цукссава захIмат хьунтIиссар дукиялуцIа марцI хьусса пакетирттавун гиччара ччюркгу дартIун, машиналуву дирхьуну, нани ххуллий хьунабавкьусса ччюрк дичай къуршавун дичин. Шиккува кIицI бан, ччюрк так ца бигьалагай кIанттай дакъар салкьи хъанай, гьар кIани-кIанттайра дур, хIатта ччюрк дичайсса къуршив бу­сса кIанттурдайра. ЛичIи-личIисса миллатирттал агьлу ялапар хъанахъисса шагьрурдая ци тIунну, куннан кув кIулсса шяраваллура ччюркливун дахьларгун дуний. На чIивисса чIумал ттулссагу, чIявусса цаймигу ттул шяравусса ниттихъул цалва къатрачIату школалучIан бияннинсса ххуллурду бахьлай бачайссия, шичча жул оьрчIру лагай­ссар тIий. Ттизаманнул ниттихъул, тIурча, цалва оьрчIащал най бунува, ччаннавунна ччюрк дичлай бур. Лажин ххалаххайну ва дугъаннурдайну дючIан дурмур дакъар, лажин вила лагма-ялттусса марцIшивур, инава усса кIану марцIну битавур. Ва ялагу, дагъусттан агьлу гьантлия-гьантлийн диндалувун кьутIлай бур, амма марцIшиву диндалул ххарахIалар тIисса хIадис буручлай миннава бачIиннул бачIиссавагу бакъар.