Магьирлугъ сагъссаксса миллатгу уттавассар

je_10Мартрал 6-нний Гъумучиял клубраву хьунни райондалий Культуралул шин тIитIаврин ва Хъаннил байрандалун хас дурсса шадлугъ. Муний гьуртту хьунни райондалул шяраваллал магьирлугърал къатрал зузалт.

Зулайхат Тахакьаева
Шадлугъ тIитIлай, Лакрал райондалул бакIчи Юсуп МахIаммадовлул увкуна:
— На ххарину ура райондалий Культуралул шин хъиншиврул видурцIусса Хъаннил байрандалул гьантрай тIитIлай бушиврия. Цанчирча хъамитайпалул магьирлугъраву дуллалисса даврин багьа бакъассар.
Ужагърал кIини бу­шив­ру­цIун,хъамитайпалул агьамсса кIану бугьлай бур ттизаманнул оьрмулул гьарца аралувугу. Хаснува цIуллу-сагъшиву дуруччавриву, кIулшиву дулавриву, магьирлугъраву, социал идарарттай ва маша-хашалуву. Гьарца давривугу ми дакI дирхьуну зий бур. Гьамин хъаннинни яла асар шайсса оьрмулувусса бала-апатIру. Ми даин бур кумаграх мюхтажминнал чIарав, талай бур тIайлашиврухлу. Миннал чялиш­сса гьурттушиннарайну жяматраву хъанай дур ххуйчулиннайсса дахханашиннарду.
Жунма кIулсса куццуй, 2014 шин баян бувссар Культуралул шинну. Мунил барашинна дуллалиссар паччахIлугърал оьрмулуву магьирлугърал хъуннасса агьамшиву душиврул. Республикалул бакIчи Рамазан АьбдуллатIиповлул тапшур бувну, Культуралул шинал лагрулуву Дагъусттаннай сакин буллай бур Аьрасатнал халкьуннал аьдатсса культуралул центрду. ХIакьину, мяърипатрал тарбия яларай дагьсса чIумал, тачIав дакъачIин хъуннасса къулагъас дуллай бур хъун хъанахъисса ник халкьуннал аьдатирттал ва буттахъал мяърипатрал эбратрай тарбия даврих. Хъаннилли аьдатру дуручлачисса, ми никирая никирайн ласласисса, оьрчIру тарбия буллалисса. Гьарцаннан кIулли хъанний цуксса гьиву дуссарив – миннан багьлай бур ичIаллилссагу буллан, давур­ттайгу зун, оьрчIругу тарбия буллан. РувхIанийсса ирсирачIан кIура баяврийнур, халкьуннал аьдатру цIудуккан даврийнур миллатрал культура авадан хьунтIисса. Магьирлугърал зузалтрал хьхьичIсса мурад тарихрал ва магьирлугърал ирс ягу бувну чIяву бавур. Халкьуннал аслийсса аьдатру, ляличIисса канил давуртту ва тикрал къашайсса дакIнихсса творчество ядаврилли никирттал дянивсса дахIаву цIакь дантIисса, миннул гьанулий жагьилсса ник билаят ва миллат ххирану тарбия дантIисса. Жулла райондалий чансса да­къар жула ирсиран пахрулунсса ва эбратрансса,жува хьхьичIунмай бан гьавас бутлати­сса тарихрал гьайкаллу, — увкунни ванал.
Ихтилатрая махъ райондалул бакIчинал культуралул идарарттай зузисса хъаннин дуллуна администрациялул чулухасса ХIурматрал грамотарду ва арцуйнусса бахшишру.
Культуралул шин барачатсса хьуннав тIий, магьирлугърал зузалт барча бувуна Ккурккуллал школалул директор Даниял Магьдиевлул.
Яла дайдирхьуна байрандалул концерт. Му тIиртIуна райондалул магьирлугърал къатлучIа цIуну сакин дурсса, ДР-лул магьирлугърал лайкь хьусса зузала МахIаммад ХIасановлул каялувшиннаралусса, халкьуннал инструментирттал ансамбльданул. Руцлай бия: Арсен Ханов (аккордеон), Карин Мудунов (гармонь), Дивир Мудунов (щютIуххи), Альберт РахIимов (мандолина), Амир Сулайманов (гитара), ХIасан-ХIусайн МахIаммадов (дачIу). Вайннал хъирив сахIналийн був­ккуна 1990 шинал сакин дурсса, утти цIудуккан дурсса балайлул ансамбль «Вайлар». Райондалул магьирлугърал оьрмулуву агьам­сса кIану бувгьу­ссар 1982 шинал ДР-лул Халкьуннал артист Жамалуттин Муслимовлул сакин дурсса «Гъази-Гъумучи» къавтIаврил ансамбльданул. Ансамбльданувун духлай дур аслийсса лакку къавтIавуртту «Чаргу», «Къиссу» ва лакрал халкьуннал багьу-бизу, тIул-тIабиаьт ккаккан дуллалисса къавтIавуртту: «Хъалт», «Шярлу». Ансамбль гьуртту хьуссар дунияллул халкьуннал фестиваллай Москавлив («Русская зима») ва Польшанаву. Польшанаву ансамбль лайкь хьуссар «Золотой топор» тIисса фестивальданул яла лараймур бахшишран. Махъсса шиннардий ансамбль ппив хьуну дия. Ларгсса шинал, райондалул администрациялул харжлугърах цIусса костюмругу дурурххуну, ансамбль цIудуккан дуллай байбивхьунни. Гьуртту хьунни му Культуралул шин тIитIлатIисса шадлугърайгу. Хъунмасса умуд бур лакрал магьирлугърал ирс ябувсса «Гъази-Гъумучи» ансамбль, мукьахуннайгу цила хьхьичIарасса аьдатру ядурну, хьхьичIуннайгу хьунссар тIисса.
Райондалул магьирлугърал давриву мукунма агьамсса кIану бувгьуну бур 1933 шинал хIасул бувсса Халкьуннал театрданул. Миву зий бивкIун бур Ереваннай театрал институт къуртал бувсса Арсен МахIаммадов, Москавлив Щукиннул училище къуртал бувсса ХIасан Гадаев, Минкаил Ибрагьимов ва цаймигу. Халкьуннал театр гьарца шинал гьуртту шайссия «Маска» тIисса Дагъусттаннал халкьуннал театрдал фестивальданий. Концертрай халкьуннал театрданул ккаккан бувуна И. Михитаевлул хIадур бувсса интермедия.
Концертрай халкьуннал балайрду увкуна Нажвадин Халиловлул, Минажат Ухмачевал, ПатIимат Асадуллаевал, Кумиял шяраватусса кулпатрал ансамбльданул – ХIажи ва Шавлухъ МахIаммадовхъал, КIувурдал Магьирлугърал къатлул каялувчи Рамазан Раджабовлул, КIундиннал магьирлугърал къатлул зузала ХIалимат Юсуповал. Фольклорданул къавтIаву дуруна ГьунчIукьатIрал магьирлугърал къатлучIасса къавтIаврил ансамбльданул.
Концертрал кIилчинмур отделение сакин хьуну дия ттизаманнул балайрдая. Балайрду увкуна Арсен Хановлул, Гулизар МахIаммадовал, Мариян Жамалу­ттиновал, АьлихIажи Щамххаловлул, Шамсият Какваевал. Концерт­рай гьурттушинна дуруна Гъумучиял оьрчIал магьирлугърал школалулгу: Аида Садикьовал увкуна балай. Душварал къавтIаврил ансамбльданул ккаккан дуруна лакку къавтIаву «Шярлу».
Ва концертрал цал уттигу исват бунни Лакрал райондалул магьирлугърал ирс бунияла авадансса бушиву. Му ябангу, буруччингу бияла халкьуннахьри бусса.