«Лакку маз ябаншиврул, циняв ца хьуну, «Илчи» кказитралгу, Лакрал театрданулгу чIарав бацIан аьркинссар»

МахIаммадов Аслан Садикьлул арс
Увну ур 1960 шинал январь зурул 1-нний. Къуртал бувну бур Ттуплисуллал театрал институтрал актертал хIадур байсса студия. Дагъусттаннал халкьуннал артист,

Дагъусттан Республикалул паччахIлугърал премиялул лауреат. ЧIявусса дунияллул халкьуннал лагрулийсса фестиваллал лауреат.
ХIакьину зий уссар Лак­рал театрданул хъунама режи­ссерну.


1 Цукунсса хьуна оьрчIний вийнма яла гужсса асар биян бувсса зат, иш?
— ДакIний бур, аьпабиву, бу­ттал нава хьхьичIа-хьхьичI, ттула оьрмулуву цалчин – та чIумал ттун духьунссия ххюра-ряхра шин – чай буртти ивтсса лахIза. Ва щала дунияллул заллу нава хьусса ххива. ХIакьинусса кьинигу дакIния къадуккай та кьини.
2 Цими никирайн дияннин­сса кIулли вин вила ппухълуннал нясав? Буси яла архманал цIа.
— ТIайламур бусан, ттун кIира никирайн дияннинсса дакъа къакIулли ппухълуннал нясав: ппу Садикь ва буттал ппу МахIаммад.
3 Инсаннал хасиятраву винна яла ккарккун къаччимур лишан?
— Лавмартшиву, лажинля­къаву.
4 Вила оьрмулуву яла алши бакъамур шин?
— 2005 шин. Ппу аьпалухьхьун лавгсса шин.
5 Яла алши бумур шин?
— Цания-ца шин личIи дан къахьунссар. Мукунсса шинну чансса дакъая.
6 ВичIара циксса арцу хьувкун дигьаларгун дикIанссия вил дакI?
— Давлатлувнал хъус-хъин­шиву ккалай, мискинчунал махъва-махъсса майлул чирахъ ччувччуссия тIар. Мунийн бувну на личIину му иширал хIакъираву бакI цIуцIи къабара. Ттул пикрилий, инсаннан яхьунсса кIанугу буну, арцугу дикIан аьркинни гъан-маччанал, дустурал чIаравгу ацIан бю­хъансса.

Ппу Садикьлущал

7 Инсаннал тахсирдавасса цумур тахсир хьунссия вища багъишла битан?
— Банна тIий бувсса оьбала бакъахьурча.
8 Бувагу къабитан?
— Цанма хъинбала хьуншиврул цаманан зарал, оьбала биян баву.
9 Ссан диял къашай вил чIун?
— Ца даврин дакъа, ссанчIавгу диял къашай.
10 Бартлавгун ччисса вила шанма мурад?
— Ттула цинявгу гъан-маччами, дустал цIуллуну-сагъну битаву. ОьрчIал ва оьрчIал оьрчIал кьадарду бахтти-талихI бусса шаву. Шамилчинмур мурад тIурча, ттул бур укунсса – нава сагъну уссаксса жула миллатрал театр­данул жува заллусса мина хьунхьуви тIисса.
11 Вила оьрмулуву хъинну ххирасса кIантту бувгьу­сса шама инсаннал цIа (нину-ппу къахIисавну)?
— Ттула ппу Садикь, нину Написат ва ттунма, дуклакийни, чIявусса затру лахьхьин бувсса, маслихIатчину хьусса профессор Нугзар Гачава.
12 Винма ххуй бизайсса хъамитайпалул сурат?
— Ттула ниттил Написатлул сурат. Ккаккан ххуйсса, ябацIансса сурат ниттил къадиркIссания, Садикьлул буцайххивав му!
13 Вина кьамулсса чув-ада­минал сурат?
— Ттула буттал сурат. МарцI­сса, тIайласса, мяйжаннугусса адамина ия ттул ппу.
14 Агарда бюхъайсса бивкI­ссания, инава ци кIанттай, ци чIумал увну ва ци билаятрай яхъанай ччива вин?
— На тамансса билаятир­ттайнгу, шагьрурдайнгу, шяраваллавунгу ивссара, чIявусса ххуй-ххуйсса хIайран хьунсса билаятругу ккавкссар. Амма дакI мудангу Лаккуйн, нава буттал ва ниттил увсса миналийн кIункIу тIун дикIай.
15 Ссаяту бикIай вил яла хъунмур пахру?
— Пахру бикIай нава ххаллилсса буттал ва ххаллилсса ни­ттил арс ушиврия.
16 Цукунсса дур вил виятурасса къарязишиву?
— Дансса давуртту чIярусса дикIай, амма, ца-ца чIумал, ттигу чIун дурхха тIий, личIан дурну лякъай.
17 Яла къаххирамур дукра?
— Ттул пикрилий, дук­ралий аьй ришлашима цувари аьйлул инсан.
18 Яла ххирамур дукра?
— Лялиян дан шаймур гьарзатгу ххирар!
19 Ссаятусса бикIай яла хъунмамур хIучI?
— ОьрчIал, оьрчIал оьрчIал дард къаккакканнав тIийна икIара мудангу.
20 Хьуссарив вил оьрмулуву винна инара ттинин багъишла ритан къахъанахъи­сса къел?
— Хьуссар. Тахсир, бунагь бакъасса чув акъассар ва дунияллий.
21 Лавгсса заманардава­сса цIанихсса инсантуравасса цуманащал хьунаакьин ччива вин?
— Ттул пикрилий, ттигу ччяри тIий ура миннащалсса хьунаакьавриясса пикрирду буллан. Яла, махъ, чIун дучIайхту, бурганну, щищал хьунаакьин бурив.
22 Цукунсса бур, вил пикрилий, лакрал миллатрал яла хъунмур буруккин?
— Маз буруччин аьркинни, маз буруччиншиврул, циняв ца хьуну, «Илчи» кказитралгу, миллатрал театрданулгу чIарав бацIан аьркинни. Щархъурду ядансса инсантал зунттаву гъира буну ялапар хъанансса шартIру лякъин аьркинни. Ми масъалартту дузал баншиврулгу миллат ца хьун аьркинни.
23 Ци дахчилай дур хIакьину Дагъусттаннахун, цил аьнтIикIасса кIанттун ва надирсса миллатирттан лавхьхьуну, ххуйнугу, ххаллилнугу ялапар хъананшиврул?
— Жухунма жува буру бахчилай. Жува укун личIаврил сававгу, му жулла цIалхъаншиву, къанихшиву дур, уттинин жула хъирив нанисса никирал, ялун бучIантIимунил пикри къабуллай бикIаву жула ялув щябивкI­миннал.