ХьхьичIвагу «Илчи» кказитрал лажинтрай чивчуну бивкIссар, жула щарнил жяматрал хияллаву бивкIсса, шяравалу хьхьичIра кунна гуж ва кьуват буну чIалачIи дуллалисса, багьу-бизулул, аькьлу-кIулшилул, тарихрал ва экономикалул масъалартту къулагъасралун лавсун, Ккуллал шяравусса къала «Хъун чIюй» цIу буккан баврил масъала. МахIачкъалалив кIилчингу дартIссар мунин хас дурсса ккуран.
Мунийн бувну, щаллу дурну дуссар хасъсса давуртту: хIадур бувссар аьркинсса документру, дурссар аьркинмунил хIисав-сан. «ХъунчIюй» баврил масъала ккаллиссар ххал бивгьуссаннун ва щаллу бай органнугу мукунсса пикрилуцIун бавкьуссар.
Цала шяравалугу, щарнил агьлугу ххирасса, куннащал ку бавкьусса ккул ялугьлай бакъассар мичча-тичча ва да, та рити учиннин. Дуллалисса даврил агьамшивугу чIалай, цала кашилух бурувгун, арцуйну бикIу, укунма бикIу, шайнал шайсса кумаг буллай бур фондран. Цивппа утти шяраву ялапар хъанай бакъанугу, цала мархха-ххун Ккулатусса дуну тIий, чялишну гьуртту хъанахъиссагу чансса бакъар: Кьурбайтаев КьурбанмахIаммад Рамазанович, «Автотехника М» ООО-лул хъунама директор, дулун махъ буллунни цемент хIала байсса емкость, мукунна аьркинмур гьаз дансса механизмалух диял хьунуксса; уссурвал Исмяил, Гьарун, Сяид Кьурбановхъал хIадур дунни хIинчурдайсса ламу бувансса проект ва бувсунни шяраву ламу тIитIлатIисса шадлугърайнгу бучIантIишиву;
Алхасов ХIажи-Кьурбаннул (Ккул – Ваччи), булун увкунни 120 метралул лахъну чани бухIайсса кабель ва 140 метралийх чани буцинсса муххал ххаллал; Кьурбанов Аьвдуллагьлул цала зузалтращал бакIрайн лавсунни дуллалисса объект чаннал щаллу дуван;
Шамххалов Халиллул хIадур дунни роликирдайсса механизм, аьркинмур ларай-яларай гьаз дан бюхъайсса.
«ХъунчIюй» буллалиминнан дакIний буссар кьатIухмур чIира Ахъушиял, Дарбантуллал, кIяласса, цIукъавцIу чарттая буван, вивату тIурча шлакоблокирттая буван. ЧIюйлул чIира 4 метралул лахъшиву, 80 см. утташиву дусса бан тIий бур, 4 метралия, 8 метралийн бияннинсса чIирттал утташиву дикIан тIий дур 70 см., 8 метралия 12 метралийн бияннинсса чIирал утташиву тIурча дикIан тIий дур 50 см. Мукун ялу-ялун кIюла буллай бан тIий бур ЧIюйлул чIира.
«ХъунчIюй» хьхьичIазаманнулмуниха лавхьхьусса бикIаншиврул, Тарихрал музейрава лавсун бур танивасса макет ва ххал дигьин тIий дур мукунна тарихрал чичрурдугу.
ХъунчIюй цIуницIа бансса пикри Ккуллал жяматран буссия 90-ку шиннардийва. Цинявппа ца хьуну, бувккуна танигу Ккуллал жямат давуртту дуллан: бивзуна къалалул гьану, цинявппа лагма лавгун, ххилай бия аьркинмур. Амма, гъирагу, шавкьгу левщун, арцугу духларгун, давугу бакIуйн къадурккунна лирчIуна, даврин аьркинмургу дакъа-къатIа хьуну ливчIуна.
Даврил бакIчитал тIурча, ялагу паракьатну бацIлай бакъая. Таниссагу, уттиссагу даврил сиптачи Абакар Аьлиев буттал кIанугу ххирасса, ххаллилсса инсан ур. Цикссагу, тарихралсса бикIу, адабиятралсса бикIу, чичрурдал ххару хас бувссар ккуллан ва къалалун. Ккурандалул хъунаманугу авцIуну, Абакар хъуннасса къулагъас ва чIун харж дуллай ур ва давриха зий. ЦIуницIа чертежру ва проектгу ларсун, тарихрал ва архитектуралул памятник щаллу дуван цимилагу лавгунни Культуралул министерствалийн, Ккуллал администрациялия тIалав бунни хIукуматрал чулуха багьайсса чIарав бацIаву дан, чIюй щаллу хьуншиврул.
Ккуллал райондалул хъунама Сулайманов Сяид ХIасниевичлул кIицI лавгунни чIюй буваву аьркинсса даву душиву ва цува мудангу хIадурну ушиву чIарав ацIан, аьркинссаксса арцу дулун. Ванал мукунма бувсунни ДР-лул культуралул министрнаягу ка-кумаг тIалав бантIишиву.
БувантIисса чIюйлия ихтилатру гьарзасса бур. Цала-цала пикрирду буслай ур гьарицама. Цинявннан ччай бур чIюй хьхьичIазаманнай бивкIсса кIанттай буван. Танивагу ссайнчIав къабувккунну, аьркинссарив муниха уттигу зун тIиссагу чансса бакъар. Ци чулийгу чIюй букъавну чара бакъассар, тIий ур гьарицама.
Ххирасса Ккуллал жямат, цир жура дурсса даву бакIуйн дуккан дуван!? Му жула гъан-маччанан пиш-каш буллалисса къатта ягу бигьалагай кIану бакъархха. Цал байгу бивхьуну, яла, дурмур дуркнийн дуккуча тIий, щябикIангу къабучIирхха. Цуксса хIайпнугу, мукун тIиссагу чIявусса бур.
На та чIумалгу арцуйну кумаг бувссия, уттигу ттущава шаймур буллай ура. На кунма цайми-цаймигу чIарав бацIанссар тIисса умудрайгу ура.
Цала шяравалу ххирами, лавгмур ва ялун бучIантIимур язи бугьлагьими хIадурну буссар Ккуллал шяраваллил лавгсса заманалул вирттаврал цаяра жунна кьариртсса къала-гьайкал цIулаган давриву гьурттушиву дан ва махъа наниминнангу эбратрансса даву дуван.
Шяраваллил ХъунчIюй, ца чIюлушиндаран бакъассагу, ишла буллантIиссар жула виртталсса ттаттал ттаттахъаясса ххаллилсса бахшишну ва гайннал узданшиву, тархъаншиву ккаккан дуллалисса лишанну, ва хьунтIиссар Дагъусттаннал жагьи-жугьулт батIайсса рувхIанисса кIануну.
ХъунчIюй цIубуккан буллалисса сиптачитурал баян буллалиссар Аьрасатнал сбербанкрай тIиртIуну душиву расчетный счет:
Отделение № 5230
ИНН — 7707083893
БИК — 040702615
Корсчет – 30101810907020000615
ОКПО – 027550027
КПП – 054102001
ОКАТО – 81401000000
ОГРН – 1027700132195
Организациялун цIа:
БФ Ккуллал къала «Хъун чIюй»
ИНН/КПП: 0572014226/057201001
Арцу дичинсса счет: 40703810360320000542
Фондрал бухгалтерну буссар цила даврил усттар, дакI тIайласса зузала МахIаммадова Гульбарият.
Оьвчин бюхъайссар ва номерданий: 8928 594 81 45
Цумацаннащагу бюхъайссар щак бакъа арцу дичин, ми итадакьинтIиссар чIюй буллалисса давурттан.
Гулбарият зий буссар МахIачкъалалив ХIамидовлул цIанийсса кучалий № 6.
На мукIруну ура, нава кунма, чIарав бацIансса чIявусса лякъинссар тIий.
Ккул лакрал щархъаву яла хъуннамур шяравалу хъанай дур. Ккулув буссар чIявусса ххаллилсса тухумру, дунияллийх цIа ларгсса аьлимтал, аьрабитал, муаьллимтал, спортсментал ва ишбажаранчитал, инженертал, хIакинтал, усттартал, дяъвилул ва захIматрал ветерантал.
Ккуллал агьлу личIийнува чIалан бикIай цIуллу-цIакьшиврийну, захIмат ххирашиврийну, хъярч-махсара бан кIулшиврийну, бусраврай ва дакI ххарину хъамал кьамул баврийну, дурксса кьини узданну лахъан кIулшиврийну.
Ккуллал шяраву зий бивкIссар машинартту бакьин байсса, нагь – нисирал ва ччатI шахьайсса заводру, уссал усттартурал цех, клуб, магьирлугърал дворец, школарду, библиотека ва м.ц. ХьхьичIра Гьарун Сяидовлул цIанийсса колхоз, утти «Кулинский племхоз» 17 шинай щалагу Аьрасатнавух цIагу ларгун, ВДНХ-лий ХIурматрал улттуй диркIссар.
Уттирив муния ихтилат буллан пайда бакъар. Оьрму баххана хъанай бур, жагьи-жугьултгу дунияллийх давурттал хъирив ппив хъанай бур. Миннай аьй дувангу бюхълай бакъар. Амма, чув, ци билаятрай цивппа бунугу, ккул пахрулий, «на ккуличура» куну, цIа данну буссар. Дуссар миннал цинявнналагу пахру бан бучIисса аьмсса ца хасият – Буттал Ватангу, буттал кIанугу, буттал къаттагу, буттал шяравалугу ххирашиву.
Бачияра жувагу вай ялув кIицI ларгсса хасиятирттан лайкьну оьрму бутлан, жува кIулми жуява пахрулий бикIаншиврул. ДакI дарцIуну ура, Ккуллал шяравун туристурал ххуллугума тIитIиншиврий, мунищала архIал дахху-ласулунгу тIайлабацIу хьунтIишиврий ва шяраву барачат ликкантIишиврий. Барачат тIурча, жяматрачIангу, ца инсанначIангу цийва цуппа къабучIайссар, му захIматрайну, хъамаллурал хIурматрайну лайкь бан аьркинссар.
Жу, ккурандалул сиптачитал, дакI дарцIуну буру, жула гуж цашивруву бушиврий. ДакIний хъиншивугу дуну, ххуй-ххуйсса давуртту дуллалимари инсантурангу бусрав шайсса.
Ккуллал чIюй буллалисса давурттая зуща кIул бан бюхъайссар интернетравагу.
Дурсса давурттая баян булланну ттиния тихунмайгу.
Ккузмахъал АьвдурахIман