Зунттал ланттулийсса индюшкарттал мащи

ПатIимат Рамазанова
Ккуллал район цурда хIасул хьуния шиннай риз­­кьичитурал район душив­рий цIаларгсса дур. Ятту-гъаттара ябуллалаврийну маэшат булларча бакъа, личIину цамур журалул бизнес хъит учин дувансса ххуллурду бакъану­ккар. Ва кIанугу хIисаврайн лавсун, 1-мур ЦIувкIратусса ХIажиев ХIусайннул ва ХIаби­батлул арсваврал, Расуллул ва МахIаммадал, шяраваллил Хъунпирма арендалий ларсун, ятту-гъаттараха зий цимирагу шинни.

Ва Ахъушиял райондалийсса Кьассагумащиял шяраваллил дазуцIсса пирмар. Шиккува кIицI лаганна, на школалий дуклакисса ппурттуву ва шяраваллил агьулданунгу, лагма-ялттуминнангу ххуйну лакку маз кIулну бивкIшиву. Жагьилтурая бакъар ихтилат, хъунмур никирал агьлу ххуйну лакку мазрай яхши-хаш буллан бикIаврияр. Учин мукъунна тIисса, тема даххана къадулланна. ОьрчIнийва захIмат буллай аьдатсса уссурваврал хIарачатрал хIасиллугу дакъа къадикIайссар, дакьин дурну цIудуккан дунни вайннал пирмалул къатри. Шагьрурдайсса ЦIувкIуллал жяматрал кьаркьдикI вайнначIатугу тIалав дувайссар, аьркинний биххугу бувайссар. Интту шагьрурдайсса вайми уссурвал, ХIасан ва Гъазигу, хIала буххайссар фермертурал давривух. Шагьрурдайсса ххуйсса давурттугу кьариртун, вайгу индюшкарттай маэшат буллан шяравун бивзунни.

ХIасан уссурвавраву хъунама ур. Ва МахIачкъалаллал рестораннайн дуки-хIачIия ххилаххисса, дикIул хIал ххуйну кIулсса инсан ур. Ванан кIулну бур индюшкарттал дикI тIалавну душиву. «Хаснува марцIсса зунттал гьаварай, дюрхъусса уртту-щинай, ххуйсса дукиягу дичлай хъуни бувсса индюшкартту тIалав бакъа къабикIайссар. Вайннухун багьаннин, жу ва бизнесрал специфика ххуйну лахьхьарду. Инкубатордугу лавсун, дайдихьу дуварду. Индюшкарттал дикI тIалавну дур ччимур чIумал, вай ябувайссар дачIи шинай. Базаллуву личIинува кьиматрай буссар ппалав, чIаркIув бавкьун хъуни къадурми индюшкартту, учиннуча, лухччайх итабавкьуну ябувми. Индюшкарттал дикIул тIин личIиссава бикIай, цурда дикI инсан уч къаайсса, диеталул кьимат буссаннун ккаллиссар. Вайннул дикIуву витаминну ва микроэлементру чIявуссар, холестерин бувагу бакъассар къаучинна, чанну буссар. Яла холестерин чанмур дикIун ккаллиссар. Мюрщисса оьрчIангу индюшкалул дикI дуллан бикIай ччяни лябукканшиврул, цIуллу-цIакьсса хьуншиврул. Аллергия дусса инсанталгу индюшкалул дикIуйн бучIай. Цалсса жучIа мукьттуршуннийн бивсса индюшкартту бур, ялув бавцIуну, аьркинсса даруртту, витаминнугу буллай, хъуни буллай буру, лябувккун, хъунисса хьуну дур. Индюшкартту къулагъас ччисса лелуххантри, цахъис къулагъас хIура дуккан дитарча, заллухъруннал хъирив лечлачиссар, цала мазрайну, тIуллайну аякьа тIалав дуллай», – тIий ур ХIасан. Циваннив къакIулли, ЦIувкIрав личIину индюшкартту ябаврихун багьну къабикIайва ппухълу. АьнакIив гьар ужагърай бикIайва. ДикIун ябуллалисса бакъарча, ккунуккирттан ябуллалисса. Ажари, аьнакIи биххаву – нажагьсса байранъя. Яттил, гъаттарал дикIуя шацI хьусса жун, аьнакIул дикI дириярча, давран дикIайхьунссия. Амма дикIун аьнакIив ябаву сийлий бакъая циваннив, хIатта хъуру дугьайсса, сурду къалмул бувцIунувасса чIунну диркIнугу. На школалий дуклакисса ппурттуву индюшкартту ябуллалисса къатри кIиссурттай буккин уксса бикIайва. Жугу индюшкартту ядай кулпат бакъассияв. Мяйжанссар, ЦIусса шинал байрандалий биххан тIий ябувайссия индюшка. Ва аьдатъя. Замана баххана хъанахъиссаксса, инсантурал тIалавшиннарду, ябитавуртту даххана хъанай дур. Ризкьичинал даву кунна, индюшкарттаха зузаву, гьай-гьай, бигьасса даву дакъар. Дугьай хъуру кувссахьхьун ларгун дур, къалмул хъирив шагьрурдайн буккан багьлай бур базардавун. Бигьашиву царагу чулуха дакъар, гьай-гьай. ХIисав барча, хансса индюшкарттал заллухъруннан бигьалагай кьини дуллай дакъар, отпуск буллай бакъар, гьаннайсса, индюшкарттал къуллугъчитал хьун багьлай бур миннуха зун бакIрайнласу буварча. Амма захIмат бувну, биялсса хIурмат буварча, бизнесгу дюхъан дуван хьунтIий дур. Уссурвалгу хIарачатрай зий бур, захIматшивурттахьхьун мадад къабуллай, бизнесран ххуллу ласун кьастирай.
ХIажиевхъул индюшкартту август зурул ахирданий бихлан дакIний бур. ДачIи шин хьусса индюшкартту хъанай дур вай. ЦIувкIрату МахIачкъалаливсса ххуллу гъансса бакъар. Транспортрал ишгу бигьасса бакъар. Кув дахлай, кув ххилай зунссар биххулул чIумал. Ва вайннал дахьра дайдихьу дурсса бизнес дур.
Агар зунттал гьавалий, уртту-щинай, къудурну къеп тIий, илкинну канаки бувсса, ххуйну ябувсса, хансса индюшкарттал дикI тIалав дуван ччисса ухьурча, чичинна ХIасаннул номергу: 8-928-510-69-17.

Индюшкарттая хIазсса хIуччартту:
Индюшкартту страусирттал хъирив залунсса ичIаллил лелуххантри. Вайннул кIушиву 35 килограммрайн лахъан бюхъайссар. Дянивну индюшкалул чурххай 5000-6000 къув буссар. Хъирив лаявурттайн бувну, вахIшисса индюшкартту махь буллай сукку хьуну бур тарихраву кIийлва: жулла эра дайдишин 800 шинал хьхьичI уттизаманнул Мексиканал аьрщарай мина дирхьусса ацтектал цал, яла – 600 шин лагайхту аьвзал заманнул индейцы пуэбло.

Авчитурал авлий буклай, кьатI бувну, индюшкартту бухлагаврил дазуйн бивсса чIуннугу диркIун дур тарихраву. 1519 шинал индейкартту Испаниянавун ххирну дур, муниятур «испаннал аьнакIив» учайсса бивкIссагу. Ххюра шинава тIурчарив, ми ппив хьуну дур Франциянаву, Англиянаву, щалва Европанаву. Индюшкарттайн «туркнал аьнакIив» тIисса цIагу ларчIун дур, вайннул къепри мюрщисса бухьурчагу, цIакьсса бусса бур. ЦIумугу муксса цIакьсса бусса бурхха, хIатта мах ва пюрунгума лялиян буван шайсса бур. Индюшкартту инсантал кунма къюкIлил приступ дуллуну багьну литIайсса бур. Самолетирттал гужсса ххурххулул чIунища нигьа бувсун, къюкIру пIякь кунугу литIайсса бур. Ларгсса аьсрурдай Великобританиянаву ва цаппара цаймигу билаятирттай индюшкартту ккаккиялун, ххуйшиврун ябуллай бивкIун бур. Масалдаран, духъаажартту кунма. Мяйжанссар, утти духъажарттал дикIгу дукайсса дур.