Дагъусттаннал яла «чаннамур къатлун» 85 шин

img_0226
Расул ХIамзатовлул увкусса куццуй, «Дагъусттаннал яла чаннамур къатта» («Самая светлая сакля Дагестана») юбилейращал барча буван бувкIун бия хъинну чIявусса инсантал, миннавух къачанъя Аьрасатнал регионнаясса ва дазул кьатIатусса хъамалгу.

Бадрижамал Аьлиева
ДГУ-рал юридический факультетрал корпусрал жанахIраву ккаккиялун дирхьуну дия вай шиннардил дянив ДГУ-рал ларсъсса хIат-хIисав дакъасса наградартту.
Юбилейрал шадлугъ дайдирхьунни АьФ-лул ва ДР-лул гимнру дурцуну. Республикалул каялувшиндарал чулуха университет барча буллалисса махъ лавхъунни ДР41_16_19-лул ХIукуматрал Председательнал цалчинма хъиривчу Рамазан Аьлиевлул:
— ХIурмат бусса дустал! На барча буллай ура зу ДР-лул БакIчи Рамазан АьбдуллатIиповлул, Дагъусттан Республикалул парламентрал ва ХIукуматрал чулуха ва ттула цIаниягу юбилейращал. Ва хъанахъиссар республикалул оьрмулувусса агьамсса ишну, цанчирча университет хьхьичIунмай най бивкIссар респуб­ликалущал архIал, мунин аьркинсса лавай­сса даражалул кадрарду хIадур буллай, да­гъусттанлувтурал аькьлулул ва культуралул чулухасса хьхьичIунмай бачаву щаллу дуллай, 85-гу шинал дянив бивтссар хъунмасса ва захIматсса ххуллу. Ва даражалул элмийсса ва кIулшиву дулаврил центр сакин бавугу му цагу, кIирагу шинал хIасил дакъар. Ва цимиягу азара инсанная сакин хьусса коллективрал бувсса хъунмасса захIматрал, цIанихсса аьлимтурал, сакиншинначитурал хIисав-ккал дакъасса хIарачатрал хIасилли.
Университетраву дуклай бур 20 азарунния ливчусса студентътал, аспирантътал, докторантътал.
Юбилей – му дурсса давурттал хIасиллу дувансса хъин сававри. Вай шиннардил дянив университетрал хIадур бувну бур 120 азарунния ливчусса лавайсса даражалул пишакартал, цалгу хъунмасса бутIа бивхьусса ва бихьлахьисса жулла республикалул, жула билаят­рал, 35 чил хIукуматрал халкьуннал хозяйствалул сайки гьарцагу аралуву.
Вузрал оьрмулул ххуллийн тIайла бунни чIявусса аьлимтал, жяматийсса ва паччахIлугърал ишккаккулт, спортсментал, культуралул, искусствалул зузалт. Ва университетрал выпускниктал къазузи­сса паччахIлугърал цавагу орган, экономикалул ва социал ара дакъар жулла республикалий. НахIакьдан бакъар Дагъусттаннал паччахIлугърал университет бувхсса билаятрал хьхьичIунсса 20 вузрал сияхIравун. Ва хъанахъиссар Ухссавнил Ккавкказнавусса вузирдаву ца яла хьхьичIвамур ва хьхьичIунмур. Пахрулий кIицI лаганна жула университетраву сакин бувну бушиву элмийсса школарду, ларайсса тIалавшиннардацIун бавкьусса. Университетрал хIакьинусса къалип – му, хьхьичIва-хьхьичI, чIяву миллатирттал инсантурая сакин хьусса хъунмасса коллективри, университетрал цIанасса сипат-суратрив – му 3 азара преподавательнал, академикнал, 216 профессорнал, элмулул докторнал, 600-нния ливчусса элмулул кандидатътурал, доцентътурал, 100-нния ливчусса элмулул иш­ккаккултрал ва кIулшиву дулаврил зузалт­рал, махъсса цаймигу зузалтрал плеядар, – увкунни ванал.
Гихунмай Р. Аьлиевлул кIицI лавгунни чIумул тIалавшиннардацIун бавкьуну хьхьичIунмай бачиншиврул вузран чара бакъа аьркиншиву паччахIлугърал личIи-личIисса структурардащал, билаятрал ва чил хIукуматирттал вузирдащал уртакьну зун, университет мукун къуццу тIий бугу бушиву, юбилейрайн бувкIун цайми регионная­сса ва билаятрал дазул кьатIатусса ацIвахъул делегацияртту бушиврулгу чIалачIи буллалишиву университет му направлениялий тIайлану къуццу тIий бушиву, бувсунни дакI дарцIуну ушиву вания гихунмайгу Дагъусттаннал паччахIлугърал университетрал Дагъусттаннал ва Аьрасатнал кIулшиву дулаврил аралуву хьхьичIунсса кIану бугьлантIишиврий. Бувсунни университетрал коллективраву чIявусса бушиву паччахIлугърал наградар­ттан лайкь хьусса ва миннащал ччя­сса мутталий хьунаакьинтIишиву Рес­публикалул БакIчи, барчагу бувну ми цала каруннива дулун.
Цала каялувшиву дуллали­сса хъунмасса коллектив, студентътал, вузрал ветерантал ва университетрацIун бавхIусса цинявппагу инсантал ва ххарисса иширащал барчагу бувну, кутIану университетрал тарихрая ва хIакьинусса кьинилия бувсунни профессор, ДГУ-рал ректор Муртазааьли Рабадановлул.
— 85 шин – му диялсса чIунни му мутталий дурсса даврин кьиматгу бивщуну, буруган цумур чулухунмай най бурув, цуксса кIану бугьлай бурув жува республикалул оьр­мулуву, — увкунни Муртазааьли Хулатаевичлул.
Гихунмай ректорнал бувсунни 1931-ку шинал тIивтIусса Да­гъусттаннал педагогический институт, махъ университет, хьушиву республикалул кIулшивуртту дулаврил ва культуралул центрну, вузрал чIирттава дипломирттащал бувкми хIакьинусса кьини зий бушиву республикалул ва билаятрал идарарттай, университет пахрулий бушиву цала выпускниктурая, цал дянивугу чIявусса бусса гьунар бусса каялувчитал, паччахIлугърал ишккаккулт, аьлимтал университетрал ва республикалул цIа гьаз дуллалисса. АвцIунни вузрал тарихрал агьамми муттардий. ДакIнийн дирчунни вузрал тарихравун куртIну дурхсса цIарду – вузрал бакI дургьуну ва шиву цикссагу шиннардий дарсру дихьлай бивкIми. Бувсунни заманалущал ца шаттирай бачиншиврул, жагьилтуран багьай­сса кIулшивуртту дулланшиврул дуллалисса давурттая, вузраву хIакьину тIивтIусса центрдая, школарттая, гьарца шинал дуллалисса мероприятиярттая, вузрал студентътурал рес­публикалий ва мунил кьатIув ласласисса ххувшавурттая. Бувсунни юбилейран хасну университетрал зузалтран дуллушиву наградартту ва бусравсса цIарду, хIурматрал грамотартту. Вуз юбилейращал барча буван жулла республикалийн вай гьантрай бувкIун бия чIявусса хъамал, хъинну чIярусса барча бавуртту гьан дурну дия бучIан къавхьуминналгу. М. Рабадановлул дурккунни миннувасса цаппара.
Махъ лавхъунни ДГУ-рал выпускник, Дагъусттаннал цалчинсса президент МухIу Аьлиевлулгу.
— Дагъусттаннал паччахIлугърал университетрал ттул оьрмулуву бувгьуссар ляличIийссава кIану, мунил ттул оьрмулул ххуллу, кьадар хъинну чIявусса затирттаву щаллу бувссар. Оьрмулухун дакIний личIантIиссар студентсса шинну. Ттигу, шилагу дакIний бур ттула преподавательтал, ми бия ххаллил­сса инсантал, цалла давугу хъинну ххуйну кIулсса, дазу-зума дакъа студентъталгу, Дагъусттангу ххирасса. ДакIний бур га заманнул жагьилтурал ва студентътурал лидерталгу. Та чIумал цIана кунма чIявусса студентъталгу къабикIайва, ми циняв ва залданувун лагайва.
Ттун хъунмасса тIайлабацIу хьуссар ва хъунмасса пахрулий усса­ра нава шиву дуклай ивкIшиврия. Дагъусттаннал ялун бучIантIимур хъинну цIакьну бавхIуну буссар элмулущал, кIулшивурттащал, вузирдащал хьхьичIва-хьхьичIгу – жула республикалул хьхьичIунсса вузран ккаллийсса ДГУ-ращал, – увкунни МухIу Гьимбатовичлул.
Ва кьини ДГУ юбилейращал барча буван сахIналийн лавхъунни хъинну чIявусса инсантал: Прикаспийский паччахIлугъирттал университетирттал ассоциациялул (АУПГ – Ассоциация университетов прикаспийских государств) вакилтал, Астраханнал областьраясса, Ставрополлал крайраясса, Чачаннавасса, Ингушетиянавасса, Къазахъисттаннавасса, Къалмукьнавасса, Къарачай-Чаргаснавасса, Къабардин-Балкьарнавасса, Азирбижаннавасса, Ираннавасса, Японнавасса хъамал, миккусса вузирдал вакилтал ва м.ц..
Республикалул ца яла хьхьи­чIавамур вуз барча бунни респуб­ликалул хьхьичIунсса цаймигу вузирдал бакIчитурал. Ва, гьай-гьайгу, юбилейрайн цинявппагу бувкIун бия бахшиширттащал.
Лахълахъисса мукъурттил лях-карах музыкалул номерду ккаккан буллай, ДГУ-рал студентътурал ккаккан дунни концертрал хъуннасса программа.