Расул ХIамзатов

Расул Гамзатов

Нузкьунттайсса
ва хьулурдайсса чичрурду

* * *

Ххуллулссай, нузкьунттайн кьутI маучара,
ЧантI учин мабара къатлул заллухъру:
Оьсса кьаст духьурчан, хьулуха насу,
Хъинсса кьаст духьурчан, къатлувун ухху.

* * *

Я ччяни, я чIалну – кIюрххих, хьхьуниву
Нузайн кьутI къачайссар дустурал тачIав:
Мудан тIиртIуннассар, дустал, ттул дакI зун,
Мудан тIивтIунмассар зун дарвазагу.

* * *

Ччарча хьхьудяризал, ччарча дя-дяхтта
Зу кьутI улучара жул дарвазалийн,
Хъамаличу увкIун, нузайн кьутI чирчан,
Балай кунма баяй му чIу ттул вичIан.

КIалазурдардийсса чичрурду

* * *

Ва аькьил къаивкIссар,
Къучагъ къаивкIссар,
Ванайн икрам бува –
Ва инсан ивкIссар.

* * *

Уттавама, ина винма ччимур ба,
Уттавама, ина ччан бивкIмур уча,
Хъамамабитара, нажагь бунугу,
Ттул гьаттацI бивщусса чарихгу урган.

* * *

Къучагъ ивкIссар талай бавккумунищал,
Бавккумур ттигу бур, къучагъма чув ур?

* * *

Эръэ матIра ина утти, оьручуй!
Гьаттаву шанай ур заллу – виричу.
Ганал тти вийн хьхьури къалаххантIиссар,
Я дяъвилул цIарайн ссур къабантIиссар.

* * *

Гьай, кIакIаш! Виричу ивкIунни куну,
Ина ххаришиву цахъис мадара!
Виричунал цала ттупанг ва ххаржан
Шийрарча къадиртсса, гивун къаларсна.

* * *

Мискин – зунттал чувнал ва гьаттавусса
Ххазина, хъус, ризкьи салкьи къабувссар.
Амма щиллив тIисса балай ваналли,
Амма цурив тIисса балай ванахар.

* * *

Ялугьлай уссия инт дучIаннин ва,
Марххала гьаннин.
ДуркIунни, ларгунни интгу ччянира,
Ванан къакIулли.

* * *

Гьай, сагъма! Вил кьадар кIусса бивкIхьурча,
Дард мадара, уссу, ттулмур хъуннича.

* * *

Цукунсса барчагу жува ххуллурду,
Ахир цара ца дур – циняв шиккун бур.

Ххаржантрайсса чичрурду

* * *

Вана ттул кIяла кьуру –
Дуснал кIунттиву бугьан.
МицI ва дайлсса зумарду –
Душманнал хъазамравун.

* * *

Цилла къатлув кунна ххаржан къадакьай,
Ява, кIулну икIу, ххаржан ласуннин!

* * *

Ххаржан дугьан ччарча, дус, кIулну икIу,
Карунияргу хьхьичI бакI аьркиншиву.

* * *

Ванил, зюннав бакъанма,
КIива балай учайссар:
Ца балай – бивкIулуха,
Цагу – тархъаншивруха.

* * *

Мудан ттун цIими шай
Нава увтманай,
Ккавккун ччан къаикIай
УтантIимагу.

* * *

Вил канихьсса ххаржан къюкIссар, мурчIиссар.
ТIайла къадацIарчан, аьтIутIу, уссу!

* * *

Ттуй кIира зума дур
Душман утайсса:
Ца дайл дувай ччаврил,
Цагурив – зидлил.

* * *

Дунъяллул гъунттулу
Ччянива кIулссар:
Сси багьнугу, ххаржан
Къучагънахь дайлссар.

* * *

Хъа байни, ттул кьуру кIунттил булугьи,
Хъамур зумардайсса дайлшиврийн бува.

* * *

Буттал кьисас ласун тIий,
Ятин ххаржан дуллай ур,
Ятиннал ххаржандалул
Цимигу анссар ятин.

ХIан хIачIай кьурттайсса чичрурду

* * *

Бюхттулнура дикIувча
Щин хIурматрай, сийлийна.
Нарив ницал бакIрая
Щин рутIлан къалавсъссара.

* * *

ХIан хIарчIума лавгун ур,
ХIачIлачIимагу гьанссар,
ХIарагу-къахIачIайма
Мурив шийва личIанма?

* * *

Нани, хIачIаннуча, хIачIан шайссаксса,
ХIачIан багьанамур лякъинтIиссарча.

* * *

ХIан рутIай кьурттаран бавцири затру
Циняв къабаяйссар хIатта Заннангу.

* * *

Винна ччикун хIачIи – чанну, чIяруну,
Хъамамабитара шаппайсса ххуллу.

* * *

Ца-ца аькьилгума хIанттил ахIмакь ай…
Ца-ца ахIмакьгума хIанттил аькьил ай.

* * *

ХIан хIачIан гьарцаннан, гьай-гьай, бучIиссар,
Так – циксса, ци чIумал, ссахлу ва щищал

Таврдайсса ва кIарттайсса чичрурду

* * *

Ци кIанттайн оьрмулул ина увтнугу,
Вищал дикIантIиссар ттул гъилишиву.

* * *

Лещарчангу ттул цIу,
Ттуй хIайп мачари,
ХIайп улучара зу
Ттул цIу чан хьунай.

* * *

Буттал къатлувусса ужагърах куна,
ЧувчIаввагу гъили къалагантIиссар.

* * *

Буттал шяравунай зана ивкIукун,
ВярчIухсса пуркIугу ссайгъат ххантIиссар.
ДакIнийн бичинтIиссар бухсса балайрду
Ина ва цIарах.

* * *

ВичIан бучIантIиссар цIусса балайрду
Вара цIарахун.

Аьнди варсайсса чичрурду

* * *

Симинияр кIукIлусса варсул чурчив бунугу,
Чаннаннил дакIру дусса вирттаврал къатта хьуссар.

* * *

Къучагънал ва аькьилнал хъачIунттай бавкьуссара,
Бурганнуча, бакьайрив утти вилми хъачIунттай.

* * *

Зун къатта къагьарив хъун лухIи варси?
Ччаву хьусса кIиннан варсигу къаттар.

* * *

Варсулу ссур банссар виричунал чу,
Ччарча ссапарданий, ччарча дяъвилий.
Варсуй зана хьунссар шавай виричу,
Я ялтту ливчуну, я кай-кай увну.

* * *

Замгьар буккарчагу, зюви хьурчагу,
Вин магъи ва шанур лухIисса варси.

* * *

Варси лухIинугу, лухIи дакI дума
Гъили къаантIиссар, дакI марцIма акъа.

ОьрчIал кIанттайсса чичрурду

* * *
Арамтал, кьабагьи –
ОьрчI шанан ччай ур.
Я битлан, я бутлан
Аьркиншив дакъар.

* * *

ЧIири кIяла хьусса хъунавхьу ттаттай,
Инагу ссур бувссар вана вава чай.

* * *

МакI ххуйсса ккакканнав шиву шанайнан,
ТIайлагу дацIаннав макI кIихьра ванан.

КIиллайсса чичрурду

* * *

ЩяикIу кIиллуву хъунав хьунцIакул,
Ягу чал ччанналун агьаннинцIакул.

* * *

Къучагътурал кIантту я чал кIиллувур,
Ягу аьрщараву, хъартсса гьаттавур.

* * *

Къучагъ, мадишара
На чил чал бурхIай.

* * *

КIиллуву хъуна хьу, хъунассагу хьу,
КIили вил кIаралур, кIили вил шанур.

Чагъанттайсса
ва чугурдайсса чичрурду

* * *

Ина – чагъанара, ххаржан бакъара.
Ххаржандалияргу ина гужссара:
Ххаржандалул литIай сагъсса инсантал,
Инарив ливтIуми уттава бара.

* * *

Къапкъазнал зунттаву балай чай чугур
Балайлулли цуппа ляхъангу бувсса.

* * *

ДакIнийн бутан ччарча бакъа хьусса дус,
Хъазамрайн лахъан ба ина чагъана,
Зана бантIиссар вин бакъа хьусса дус,
ЛахIзалий бунугу, чагъанттулгуча.

* * *

Чил улклуйн ачирчан, чагъана ласи,
ИчIува ина му кьамабитара.
Гъурбатрай вин мунил гъан бавантIиссар
Буттахъал улчагу, вилла тIювагу.

Таржума Юсуп Хаппалаевлул