Ражав зуруя

Дагъусттаннал муфтиятрал баян бунни гьашину Ражав барз байбивхьушиву январьданул 23-нний.

«Ражав» хIасул хьуну бур «арружуб» тIисса мукъуяту. Ва мукъул мяъна «лахъа-хъун буваву» дур. Ва хъанахъиссар хIурмат лавайсса шанма зурувасса ца – Ражав, Шяъбан, Рамазан. Вай зурдардиву Аллагьу Тааьланал Цала лагъартуннайн ляличIисса цIими ликкан бувайссар. Ялагу, Ражав Кьуръанналуву кIицI лавгсса, дяъвирдаву ва къалмакъаллаву гьуртту хьун къадагъа дирхьусса зурдардивун багьмурди. Анас-асхIаблул бувсун бур, Ражав барз бувкIукун, МухIаммад Идавсил (с.аь.с.) укунсcа дуаь дувайсса диркIшиву: «Я Аллагь, Ражав зуруй жуй барачат биша, жу Шяъбан ва Рамазан зурдардийнгу бияннингу бити». (АхIмад, ТIабарани) Аль-Бухари ва Муслим имамтурал луттирдаву бур укунсса хIадис: «Шинаву буссар 12 барз, миннувасса 4 зуруву дяъви буван къабучIиссар, миннувагу 3 куннил хъирив кув най буссар: зуль-Кьаада, зуль-ХIижжа, МухIаррам ва ялагу барачатсса Ражав». Ванийн «Аллагьнал барз» учайссар, чирирду ва неъматру чIявусса барз бунутIий.

Ва бусурман агьулданун личIинува ххирасса, хъунмасса даража бусса зурдардиватусса ца бунутIий. Аллагь ялтту учIайсса барз бунутIий. Ражав зурул гьарца хьхьуну малаиктал, цачIун хьуну, МухIаммад Идавсил (с.аь.с.) умматирттал аьпа ба тIий дуаьрду дуллан бикIайссар. ХIатта ца ракат чаклил дуварчагу, азарда дурссаксса чири буссар тIий бур. Ца кьини зума дугьарча, азарда кьини дургьуссаксса чири буссар тIий бур. Щалва зуруй зума дугьарчарив, му дургьуманал даража хъинну хъунмассар, гьаттал аьзав дакъассар, гьаттаву цувалу къаитайссар тIий бур. Ражав зурул хIурмат бурувччуну, му хъун бувмагу кьиямасса кьини Аллагьналгу азарда караматрайну хъун увайссар тIий бур ГьунчIукьатIатусса Ибрагьимлул арснал Кьурбанаьлил «НасихIатул аьвам» луттирай.

«Му Ражав зурул хьхьичIра-хьхьичIсса хьхьугу хъинну ххира­сса хьхьур. Му хьхьуну садакьа бавугу, му уттара давугу хъинссар. Дуаьлухьхьун жаваб дулайсса хьхьур. Му хьхьуну ивкIуманангу даража хъунмассар. Му хьхьуну, мунил ацIния ххюннил хьхьуну, хъирирда-хъиривсса (махъра-махъсса) хьхьуну гъуслу бавугу (щинавун учIаву) хъинссар, ниттил лякьлува увксса чIумал куна бунагьрая марцI шайссар.

Му зурул хьхьичIра-хьхьичI­сса нюжмар хьхьугу ххирасса хьхьур, Лайлату-ррагъаиб учайсса. Му хьхьуну эбадат давугу хъинссар.
ХIасил, му Ражав зуруву чIярусса фазилартту (хъинбалартту, мюнпатру) дуссар. Муниву хъинсса аьмаллу чIявусса бувну хъинссар. ХIатта, Алжаннаву ца нех дуссар Ражав тIисса, накIнияр кIяласса, ницIнияр нацIусса, микIнияр дяркъусса. Ражав зуруй ца кьини зума дургьусса инсантал му неххая хIачIан бантIиссар.
Муний зума дугьан къабюхъайналгу, гьарца кьини ца кIюлаччатI, я цамур зад садакьалун дулаву хъинссар. Мугу къахьурча, Аллагь чIявуну кIицI лагича.
Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, увкуну бур: «Ражав зуруй садакьа бувма Аллагьнал арх увайссар дуржагьраяту муксса архну, му архшиврул ххуллийх чIелму оьрчIний леххарча, хъунмав хьуну бивчIайни бакъа къабиянтIиссая», – ва ГьунчIукьатIандалувасса парчар.

Ва зурул 27-мур хьхьу Му­хIаммад Идавс (с.аь.с.) ссавруннайн гьаз хьусса Миъражрал хьхьур. Гьамин ва хьхьунур, аруллагу ссавнийн гьаз хьуну, яла цучIав ттинин гьаз къавхьусса лахъшиврийн гьаз хьусса. Аль-Исраъ валь-Миъраж хъанахъиссар Аллагьу Тааьланал так жула Идавсин (с.аь.с.) дуллусса ляличIисса хасшиву ва хIурматшиву. Миъражрайсса чIумал Идавсин (с.аь.с.) Ссавруннал Кяъба, Алжан, Дуржагь, Аьрш, Курс ва цаймигу чIярусса, инсаннал аькьлулуща хъирив лаян къашайсса караматру ккаркссар.