Заводрал тарих инсантуралли чичайсса

Увайс Тумалаев

М.ХIажиевлул цIанийсса заводран 90 шин

Уттигъанну жулла республикалий кIицI ларгунни МахIаммад ХIажиевлул цIанийсса заводрал 90 шинал юбилей. Завод – му хьхьичIва-хьхьичI зузалтри, цимирагу тонна дусса оборудование зузи дувансса бакIгу, каругу дусса, билаятрал мюхчаншиву дуруччавриву бунияласса бутIа бихьлахьисса пишакарталли. Заводрал тарихгу чичайсса вайнналли. Ва заводрай хIакьинусса кьинигу зузисса лакращал хьунабавкьуру жу.

ХIажиаьли Мусаев

Хъунама конструктор

Хъунама конструкторнал отделданул каялувчи, заводрал хъунама конструктор, Саламуттиннул арс Тумалаев Увайс зий ур шикку 1981-ку шиная шийнай.
Увну ур Увайс ШавкIрав. Бу­ттал шяраву 8 шинал школа, Гъумук дянивмур даражалул школагу марцIсса ххювардай къуртал бувну, дуклан увххун ур Дагъусттаннал политех институтрал механикалул факультетрайн. Вагу 1979-ку шинал ЯтIул дипломрай къуртал бувну, лавгун ур аьралуннаву къуллугъ буван. Ватандалул хьхьичIсса буржгу лавхъун, зана хьуну махъ лавгун ур Липецкаллал областьрайсса Елецкаллал трактордал гидроагрегатирттал заводрай зун. Амма, кулпатравусса шартIру сававну, Дагъусттаннайн зана хьуну, зун ивкIун ур М. ХIажиевлул цIанийсса заводрай. 2009-ку шиная шийнай ва ур заводрал хъунама конструкторну, технический директорнал хъиривчуну, инженерно-технический отделданул начальникну.
– ХьхьичIва заводран аьркинмунил щаллушиндаралсса щаллуну паччахIлугърал байва, хIакьинурив, рынокрал арарду дусса заманнай, аьркинмур щаллу даншиврул, духлан аьркинну бур грантру, конкурсру, тендерду, – тIий ур Увайс.
Увайс акъасса, заводрай ШавкI­ратусса ялагу Шарип Аьлиев­гу ур зий. Увайслул хъярчирай увку­сса куццуй, бурчуха, уссуха зузи­сса шавкIуллан муххаха зун ччай бакъар.
Хьулухун дирсса ЦIушинал гьантрай Увайс барча тIий ур жухьра, «Илчилул» зузалтрахь ва бу­ккултрахь, байран, хъин­сса ххуй­сса, жуцIунна даркьу­сса шин хьуннав, яла-яларив, цинявннахьхьун цIакьсса цIуллу-цIакьшиву дулуннав тIий.

ХIурун МахIаммадова ва Римма Хасаева

Хъунама технологнал отдел

Увайслущал ца командалуву зий бур Ккуллал шяравасса МахIаммадова ХIурун АьвдурахIманнул душ ва Ни­цIавкI­ратусса Хасаева Римма ХIаж­мусал душ.
ХIурун бувну ва хъунма хьуну бур Ккулув. Буттал шяраву школагу къуртал бувну, бувххун бур Саратовуллал паччахIлугърал университетрал механико-математикалул факультетрайн. Ва къуртал бувайхту, Саратоврай «Алмаз НИИ Волна» тIисса предприятиялий зий дурну дур 5 шин. Дагъусттаннайн зана хьуну, бувкIун бур ва заводрай зун захIматсса 1991-ку шинал. ХIурун хьуну бур ва заводрал цалчин­сса программист-составитель. БакIрайва зий бив­кIун бур информациялул технологиярттал отделданий. Хъунама конструкторнал отделданий зий ванил 26 шин хъанай дур. Ххуйсса бавкьусса коллектив бур тIий, архIал зузиминная рязину бур ХIурун.
Хасаева Римма бувну бур Къабардин-Балкьарнаву Тырныауз шагьрулий. Ванил ппу, аьпа биву, ХIажмуса, Ни­цIавкIратусса ивкIун ур. Нину – къабардин миллатрал, ниттил нину – аьсатIин миллатрал.
МахIачкъалаллал шагьрулул 6-мур школалийн лавгун, дянивсса кIулшиву ласуннин дук­лай бивкIун бур шагьрулул цайми школарттайгу. Школа къуртал бувну махъ бувккуну бур политех техникум. Заводрай Римма зий бивкIун бур личIи-личIисса отделлай. ЦIанасса отделданий зий бур 1994-ку шиная шийнмай. Ва бур материал нормированиялул бюрорал хъунмур.

Лаборатория

Агарда зу инсантурай бакъа рентген къабишайсса, узи къабувайсса ххай бухьурча, бяйкьлакьиссару.
Заводрал централ лабораториялул начальник Мусаев ХIажиаьли Мусал арснахь кутIану ва бувчIинну цалла даврия буси увкукун, укун тIий ур:
– Жуйва, инсантурай, рентген бишайрив? Бишай. Ультразвук буврив? Бувай. ЛичIи-личIисса анализру дайрив? Дувай. Вара куццуй вай цимурца дувайссар жул лабораториялувугу, так му­ххай.
Ва заводрай зий ванал 50 шин хъанай дур. ХIажиаьли ур Буршиял шяравасса. Увну ур Буршай, ванан оьрмулул 4 шин дусса чIумал вайннал кулпат бивзун бур Гъумукун. Ва чIумалния шийннайсса хьуну дур ванал ттигъанну аьпалухьхьун лавгсса Сулайман Мусаевлущалсса дусшиву. Вайннал ппухълугу хъин­сса дустал бивкIун бур.
Гъумучиял школагу къуртал бувну, жулва буттахъаява ливксса пиша язи бувгьусса жагьил увххун ур Москавуллал «Институт стали и сплава» тIисса вузравун. Вагу був­ккуну, увкIун ур заводрайн, бивтун бур лабораториялул начальникнайн ияннинсса захIматрал ххуллу. Лабораториялуву дуллай бур личIи-личIисса муххардил (чаннан, дув­сси, дукни, чувин ва м.ц.) хъиривлаявуртту. Ванийн «входной контроль» тIий бур. Билаятрал мюхчаншиву ва цаймигу агьамсса кIанттурду цайн хъар шайсса бунияласса техника дуван ишла дувай­сса махгу, цамургу, вайннул даражагу хъинну хъирив лавну ххал буван аьркинни, туну.
– Лаккуй, зунттаву, муххал мяъданну бакъанугу, мах – му жунна аьзиз­сса затри, жуллара сурсатри, продуктри, – тIий ур ХIажиаьли. Ванал буттал МинтIухъал Мусалгу дувай­сса диркIун дур муххал давуртту, цувагу Гъумук финансир­ттал инспекторну, яла махъ интернатрай завхозну зий ивкIун ур.