ЦIушинал ссупралух

БухкIуллухун дирну дур ЦIушинал байран. Жува аьдат хьуну буру ва хьхьунусса ссупралуха лякьа дуцIайкун дурцIуну бизлай, ванийну жулва чурххайн багьлагьисса гужгу, жулла организмалун хъанахъисса заралгу хъамабивтун.
ЦIушинал байрандалул кьини дукаймур, хьхьудяризаннин къабавцIуну, дукира шинал вайми кьинирдай кунна: цилла-цилла чIуннардий кIюрххилссагу, ахттайнссагу, гьанттайнссагу.
Байрандалул ссупралух щябикIан дачIи ссятрал хьхьичI хIачIира щинал стакан, дукира ци-дунугу ахъулсса ягу куклусса салат.
Хьхьунил 12 хьуннин къабавцIуну, щябикIира ссупралухгу, ЦIусса шин дуркIун махъ уттубишингу дурцIусса лякьлущал къабагьаншиврул. Хьхьунил ссят 12 хьуну махъгу кIусса, лялиян дуван захIматсса дукра мадукару.
Дуканмур цирдагу дувара чан-чанну, нюжмардий канансса салатирттал хъуни тIясру, гьантравун тIиндалия гьантIисса дукрардал хъуни кIункIурду буллай бивкIсса чIунну ларгссар.
Ххишалану дувара ахъулссаннуясса, ахънилссаннуясса куклу­сса салатру, лимондалул, сунуврал сокгу дуртIуну.
ЦIушинал ссупралухсса канакаврил дайдихьу дувара ххяххиялул аьгъушивугу дуртIусса ахънилссаннул салатрая. Шивусса мюнпатсса клетчаткалул зу, дакI дуччин дурну, чIяру дукра дукангу къабитантIиссару, дуркумургу ванилла кумаграйну бигьану лялиянтIиссар.
МахIачIларду газ бусса нацIусса щинну. Вайннул хIатта лякьа дурцIусса чIумалгума инсан ялагу-ялагу за дукан гьуз учин уллалиссар.
Калориярттал авадансса цIакьми хIачIиягу (алкоголь) чурххан цуксса заралссаривгу хъамамабитари, хаснура личIи-личIисса журардалми хIала дурсса чIумал.

ЦIусса шинал байрандалул ссупралий дуну хъинссар балугърал, ичIаллил лелуххул ва яттил дикIул дукрарду, ахъул­сса, ахънилсса ва накьлил уртту дирчуну дурсса дукрарду.
ЦIушинал ссупралухун уттинин зура къадурсса цIусса дукра дувансса пикри бухьурча, байрандалийннин хьхьичI цал цукун шайрив ккаккан дувара ми, я къаххуйну хьуну, я къанахIу дирзун зула тIин-тIааьн зия къахьун.

«Оливье» салатрал ккузри

ЦIуми дукрардацIун утти­нин цимилгу дурну кIулсса дукрарду цамур журалий оьрчIи-чIюлу дурну дишаврийнугу байрандалул ссупра аваданну чIалантIиссар. Мисалдаран, цIушинал ссупралий сайки гьарцанначIа дикIайсса «оливье» салатрая бувсса хъунисса ккузри елкалул чIюлушиннарду кунма чIалантIиссар ссупралий.
Ва ялагу, ссупралий циксса дунугу, тачIаврагу чIяруну къадикIай ссупрагу чIюлу бувайсса, дукангу нахIусса, лялиян дувангу бигьасса салатру.
Аьркин хьунтIиссар цIийх бувсса нисвартилул 150 гр., колбасалул ягу аьнакIул кIяла дикIул 150 гр., нувщул 180 гр., консервироват дурсса хъюруврал (горох) 35 гр., хъахъи къурул 60 гр., майонезрал 60 гр., 6 ккунук, бавкьуссаксса цIу ва иссиявт.
АьнакIул дикI, нувщи, хъахъи къур, ккунук шахьан.
Колбаса ягу аьнакIул дикI дурусин мюршну. ЦIу бусса нисварти ссуссулийх бувккун (хъунину), цавурасса щинацIа хьхьицIин. Шавхьсса 2 ккунук ссуссулийх буккан (хъунину). Мукунма ссуссулийх буккан нувщи ва къур. Мюрш бувну махъ, колбаса/аьнакIул дикI, нисварти, ккунук, къур ва нувщи хIала бувну, майонезгу дирхьуну, цIу ва иссиявт бакьин буван. Майонез дукьрамур язи дугьира, салатрал ттупру ликъаяншиврул.
Накьлил къуса дуцIлай, вайннуя кьасса тарелкалуву чIивисса ххюлтIулул кунмасса куц бувну, ванил дянив бишин 5-7 ккуза хъюруврал (горошек), вай дянив личIанну ккурккисса, чIиви ттуп кунмасса, куцру буван. ЛивчIсса 4 ккунукрал хъахъурду кIяламуния личIи буван, цивппа-цивппалу ссуссулийх бувккун (дянивмур чулданийх), салатрал ккузри цал кIяламунивух, яла хъахъулувух буккан, куцру зия къахьунну. Кьасса тарелкалуву ябацIанну ххуйну бивхьуну, ссупралий бишин.

Салат «Кролик»

Ва салатран аьркин хьун­тIиссар сайки мудан жулла канилу дикIайсса сурсатру: аьнакIи (680 гр.), ттуккулнисру (шампиньоны, 500 гр.), нувщи (500 гр.), чимус (100 гр.), хъахъи къур (300-400 гр.), ккунук (4), нис (кьянкьасса, 150 гр.), майонез (180-200 гр.), барт (40-50 гр.), ххяххиялул аьгъушиву, цIу ва иссиявт. Салат чIюлу дуван аьркин хьунтIиссар маслинарду (лухIими, хъуварду ба­къами), помидор, щюлли чимус, 1 ккунук­рал кIяламур.
Шавхьсса аьнакIул кIяла дикI чIиллух мюрш дувара. Мукунна мюрш дурну, ттуккулнисру ва чимус цахъис ятIул лагансса куццуй дагъ бувара ххяххиялул аьгъушиврий (15-20 минутIрайсса, шивусса хьюмушиву гьаваллавун гьаннин), бакьин бувара цIу ва иссиявт. Салатравун ишла буван нани­сса хъахъи нувщи, къур, ккунук­ру шавхьун, буккира ссуссулийх (хъунину), нис тIурча – яла мюршмур чулийх дуккира.
Кьасса тарелкалуву ичIаллил бюрххул бакIрал къалипрай бишара (суратрай кунма) салатрал цалчинсса къатну хьусса нувщи. Ялтту чансса цIугу бивчуну, майонезрал «сеткагу» дувара. Хъиривмур къат вара куццуй дувара шавхьсса аьнакIул, хъирив чимусущал дагъ дурсса тту­ккулнисирттал – вайннул ялтту бартлилмур къат, хъирив къурул къат + майонезрал «сетка», хъирив ккунукрал къат (1 ккунукрал кIяламур битира салат чIюлу дуван) ва майонез. Ялттура-ялттусса къат дикIан аьркин­ссар нисирал – ванилу личIан аьркинссар салатрал ялалу ва чуллу. Хъирив, суратрай кка­ккан дур­сса куццуй, чIюлу дувара салат: лухIими рангру щаллу дувара маслинардай, ялами – ккунукрал кIяламунийну (бюрххул вичIив), щюлли чимусуйну, помидорданийну («бантикрал» ялтту майонезрал кIунтIругу бивхьуну).
ЦIушинал лишан «Кролик» хIадурссар.

Салат «Роллы»

Шарда сайки мудан ди­кIайсса сурсатирттая дурсса ва салат ялун буруган лархьхьусса дур роллырдаха, тIиндалийну – «сельд под шубкой» салатраха.
Аьркин хьунмур: хъахъи къур (600 гр.), нувщи (270 гр.), сельд балугърал филе (150 гр.), ккунук (1), майонез (200 гр.).
Ккунук (8 минутIрай шахьлан), хъахъи къур ва нувщи, шавхьун, ссуссулийх буккан (дянивмур чулданийх).
Фольга, букъацан, кIира-шанна къат дурну, кьану тIитIин бувну, муний мукьмурцIулул журалий тIитIин дуван шархьсса хъахъи къур ( 21х28 см. лахъишиврий ва 0, 5 см. лахъшиврий). Чансса цIугу ялтту зурзу бувну, майонезрал кIюласса къат дуван (бучIиссар «сетка» дуван), ванил ялттугу – нувщулмур къат, так лагмава чуллахух чансса кIану кьабивтун, кIура даен дуван бигьану бикIаншиврул (лувра-лувсса къурулмур къат чуллахух цахъис ххину кьаритан, ялувми къатру зумардайн диян къадурна). Нувщул ялттугу мукунма цIу зурзу буван ва майонезрал «сетка» дуван. Гихуннай ккунукралмур къатгу укунна дурну, жулва рулетрал ца зуманийх бишара лиссуну бувхъсса балугъ. Балугъ бумур зумания байбивхьуну, фольгалущал архIал рулетрал пурма дувара. Фольгалущалва рулет бишара холодильникраву 3-4 ссятрайсса, ягу хьхьувайния кIюрххилнингума. КIюрххил, бувкьун бувкьун, рулетрал ялтту майонезрал мюршсса щару бувара, бучIиссар ялтту кунжут зурзу дувангу. Ялувра-ялувсса къур къазизинну, дайлсса чIиллух бувара роллырдаха лавхьхьусса касакру. Кьасса тарелкалуву бивхьуну, ссупралий бишара. Балики балугъ къаххирасса ухьурча, ва бакъанмагу бучIиссар дуван, зунма ччимуних ва зулла фантазиялух бурувгун.
НахIусса ва чурххан буз­сса дукрардал ссупра, ххарисса байран ва жуцIунна даркьусса ххарисса шин, ххирасса буккулт.