Театрданул тарихраву яргну ливчIсса артист

Садикь­ Малла Насруттиннул роль дугьлай

Итникьини, декабрь зурул 19-нний, Лакрал театрдануву хьунтIиссар Аьрасатнал лайкь хьусса артист, Дагъусттаннал халкьуннал артист Садикь МахIаммадов дунияллийн увккун 90 шин шаврин хас бувсса аьпалул мажлис.

Жуятува Садикь батIул хьуну ур тамашачитуран хIаз дизансса роллайну дакIний ливчIсса, лакрал миллатран ца яла ххирану ивкIсса ва театрданул тарихраву яргсса хха кьабивтсса хъунасса артистну, цаярва махъгу театрал магьирлугъран лайкьсса ирс кьабивтун. Ванал арс Аслан МахIаммадов хIакьину ккаллину ур Ухссавнил Ккавкказнаву ца яла хьхьичIунсса актернан ва режиссернан. ГИТИС къуртал бувну махъ Москавлив зузиссаксса хIаллай хъинсса цIагу кьариртун цува хъуна хьусса театрданувун зана хьуну, цаяту ххаллилсса артист уккантIишиврийн жува умуд бишин буллай, ттаттал ххуллийх лайкьну най ур душнил арс Руслан Ларингу.
Цала оьрмулул 55 шинал манзилданий Садикьлул дургьуну диркIсса ттуршуннийн дирсса личIи-личIисса сипатру аьч дуллалисса роллая, миннун лавайсса кьиматгу бивщуну, бувсун бур театровед Гулизар Султановал.

Ччянива нину-ппугу ливтIуну, Садикь, дугу-дуклай, ялапар хъанай ивкIун ур Гъумучиял ОьрчIал къатлуву.
1950-ку шинал зун увххун ур Лакрал театрданувун. ЦIубутIуй гьуртту хъанай ивкIун ур массовкардаву. Ванал цалчинсса роль, В. Катаевлул «Сын полка» произведениялиясса спектакльданувусса Ванял роль, хьуну дур цанна артистнангу, театрданунгу тIайлабацIусса.
Муния махъ ванахьхьун дуллан бивкIун бур миллатрал ва таржума бувсса ттизаманнул ва классикалул пьесардавасса роллу. СахIналий хъанахъимуних личIлулну хъирив авцIусса жагьил айивхьуну ур оьрмулиягу, хъунмур никирал артистътураягу сахIналул творчествалул кIюлами кIантту лахьлай, гьарца репетициярттайн занай, хъуними артистътурал цала тIуркIулия ци пикри бурив цIухлай.


Садикь МахIаммадовлул 90 шинал юбилейран хас бувсса мажлис бикIантIиссар Лакрал театрдануву, итникьини, декабрьданул 19-нний 18.30 ссятраву.


ХIалли-хIаллих ванахьхьун дуллан бивкIун бур цалнияр цал захIматсса роллу. Мукун увккун ур га ца кьини сахIналийн Мольердул Скапеннул сипатраву «Скапеннул хIилларду» тIисса спектакльдануву. Ва спектакльдануву Садикьлул цащара лякъин бюхъайссаксса аьшру, рангру ва хасиятру ляркъуну дур, цинявппа паччахIтал ва хъуни къатрал заллухъру кьякьлухун бихьлахьисса Скапеннул тIуллу ккаккан даншиврул.
Гихунай наниссаксса Садикь­луцIун ца хъинну дакьлан диркIуна къямадиясса роллу.
РСФСР-данул лайкь хьусса артист МахIаммад Мусалаев дунияллия батIул хьуну махъ, ванал дугьлай ивкIсса Малла Насруттиннул роль дуллуна Садикьлухьхьун. Ганалгу га роль дугьайва лап усттарну ва гьавас буну, цала геройнал халкьуннал хасият ккаккан дуллай, ганал байнаваршиву, оьрмулул захIматсса иширттавагу тяхъану уккан бюхъайшиву ккаккан буллай. Бухкъалагайсса хъярчирдал, хасиятрал рангирдал чIярушиврул дакIний личIайва ганал дугьлагьисса роллу халкьуннан. Цала персонажнан гьарцаннан Садикьлул лякъайва цанна хасъсса аьшру ва рангру.

Ласунну Расул ХIамзатовлул «Зунттал душ» тIисса спектакльдануву дургьусса ХIусманнул роль, шикку цаннил ца дузал дуллай дур ганал дакIнил ва куццирал хасият. Гьарахъалттил нигьираха лавхьхьусса кьяпа ва клеш-хIажак лап хъинну даркьуну дур чил захIмат букул, пахручинал ва ссанчIав акъул хасиятрацIун.
Ягу Гогольлул «Ревизорданувусса» Хлестаков.
Ттуршунниха лирчусса личIи-личIисса хасиятирттал роллу хIасул дурну дур Садикь МахIаммадовлул аьзизсса театрданул сахIналий: къямадияссагу, драматическийссагу, трагическийссагу. Артистнал гьарцагу геройнал роль хъинну вив увххун аьч дайва. Масалдаран, Б. Рамазановлул «Гьарун Саэдов» спектакльданувасса мискинчу Къутай, ччатIул касакрал хъирив лакрал щархъавун ияннин увкIсса.

Так ца лащиндарайну лавхьхьусса акъар «АбутIалиб буслай ур» тIисса спектакльдануву Садикь МахIаммадов роль дургьусса АбутIалиблуха. Га хасиятрайнугу, анавар бакъасса ихтилатрайнугу, чил балардаву ва ххаришивурттаву дуллалисса гьурттушиндарайнугу хьхьичI ацIан уллай ур тамашачитуран аькьилсса халкьуннал шаэр Садикьлул.
Шиккува дакIнийн утан бюхъанссар бахилсса, жухIисса ва зулмукарсса оьхIачIу ХIажи-Рауф Назаровлул «Дуснал ка» тIисса спектакльдануву.
К. Гольдонил «ХIаз бизансса иширавусса» Филибертлул роль дугьан Садикьлул ляркъуну дур сипат пасихIну ккаккан дансса ляраличIисса аьшру ва рангру. ЧIярусса дуссия Садикьлул цанниха ца къалархьхьусса сахIналул сипатру, цавугу Садикь МахIаммадовлул гьунаргу, дакIгу, хъунмасса захIматгу бивхьусса.

Шагьрулий икIу, щархъаву икIу, ххирая Садикь чIивинангу, хъунанангу. Ялугьлай бикIайва Садикь учIаннин. Театр цачIанма бувкIтари, автобусрал хьхьичIунгу бувккун, Садикь роль дугьлай уссарив тIий цIухлан бикIайва. Коллективравугу Садикь ия чIунархIалминнан уссу ва дус, цаярва мюрщиминнан тIурча ппугу, насихIатчигу.
Цала бусса оьрмулий уклай ия Садикь МахIаммадов сахIналийн интермедиярдаву хьуннав, концертру дачин дувуну хьуннав, «Интнил хьхьунил» мажлисирттай тямадану хьуннав.
Махъа-махъ Садикь сахIналийн увкссар цала оьрмулул 70 ва сахIналий 55 шинал юбилейран хасну бивхьусса Узаир ХIажибаговлул «Машади Эбад» тIисса музыкалул къямадиялувусса Машади-Эбадлул роль дургьуну. Ва яргсса рольгу Садикьлул дургьуна цала зумуну, дакIнийхтуну, пар буну, тамашачитуран абадлий дакIний личIанну.
ХIадур бувссар
Зулайхат Тахакьаевал