Журналистурал съездрай

Ирглийсса Аьрасатнал журналистурал съездрайн делегатну инагу наниссара куну оьвкусса чIумал, махIаттал хьура. Нава къуллугърай бакъа диялсса шинну хьуну дунура, ттула цIа мукун агьамсса кIанайн вакилшиврий кIицI лагавугурив хъинну бусрав хьуна. «Илчи» кказитрал коллективрал ларгсса шиннардий дуллай бивкIсса даврилгу бюхттулсса кьиматну ккалли хьуна.

Дагъусттанная съездрайн бувкIун бия ряха инсан усса делегация: Дагъусттаннал Журналистурал союзрал хъунама Аьли Камалов, обществалул ва политикалул цIанихсса деятель Зикрулла Илиясов, ДГУ-лул Журналистурал кафедралул хъунама ХIамид МахIаммадов, «Каспий Медиа» центрданул хъунаманал хъиривчу Алик АьбдулхIамидов, на ва табасараннал кказитрал хъунама редактор ГюлахIмад Маллалиев.

Съездран ккаккан дурну дия дурагу ца кьини. ТIайланма учин, ва ппурттух дакъая съездрай хьхьичIара шиннардий дикIайсса уттарашингу, сийгу, авургу. Ба­къая журналисталгу личIину чялишну. Дакъая ттининнин дикIайсса яла бюхттулми кIанттаясса барча бавурттугу. БувчIингу захIмат бакъар. Яла агьаммур кьинилул масъала хIакьину дяъви бур. Ихтилатругу съездрал дайдихьулия дайлитIулийн бияннин ва жула ялун бивсса аьраяллил хасъсса операциялия ва муницIун бавхIумуния бия. Цала докладравугу Аьрасатнал Журналистурал союзрал хъунама Владимир Соловьевлул, ларгсса ххюра шинал лажиндарай Союз гьурттуну дурсса давур­ттал сияхIрая мукьах, чIурчIав дия дяъвилия журналистурал чичлачимуний, ккаккан дуллалимуний. ХьхьичIмур съездрая мукьах ларгсса ххюра шинал давурттал, агьамминнувух кIицI лавгуна, ттинин журналистнан цIа дуллалийни «культуралул зузала» учайсса бивкIхьурча, утти Президент Путиннул указрайну, «Заслуженный журналист» тIисса цIанин лайкь хъанантIий бушиву. Союзгу, «общественный» дакъа, «творческий» хъанантIий душиву. Агьам­сса масъалану ккалли бувна цифровой СМИ-лул бияла печатьрал СМИ-лул ялтту буклай бушиву. Интернетравусса бала-гьаласса блогернал чивчумургума кказит-журналлай бивщумунияр сийлул лавайну ккаккан буллай бушиву. («Московский Комсомолец» кказитрал редактор Павел Гусевлул куна, интернетраву ккалай, щуруй жагьилми бур, чIурду булун тIурча, бугьарами най бур, мугу хIисавраву бикIан аьркинни куну). Ихтилат, чара бакъа, гьаз хьуна цала пишалул даву биттур дуллалисса журналист, оьрмулун нигьачIин дусса пишалул заллу ушиву хIисаврай, халкь аваралий бавтIсса кIанай, митингирттай гужирдал структурардал инсантурал къиялия цIакьну урувччуну икIан аьркиншиврия. Мунийн бувну журналистнахь, махъ бакъа, сахълану, урувччуну икIансса документ бикIан аьркиншиврия. ЧIявусса аьрзардал хъирив лавну, чIявусса журналистал ххассал бан Союзрал къуллугъчитуран хIала буххан багьшивриягу бувсуна В. Соловьевлул. Ялагу ванал докладраву кIицI лавгуна ца­ппарасса кIанттул къуллугъчитал прессалул зузалтращал цала ла­гъартуннащал кунма гъалгъа тIий бушиву. КIанттул хъуниминнан чIявумур чIумал прессалул пишалул буржругу, ихтиярдугу кIулну къадикIай, увкуна ванал, цанма ччимур бакъа чичин къабитлай, цаламур бияла ялтту буккан буллай лякъай куну. Аьрасатнал пресса­гу, Журналистурал союзгу мудан прессалул тархъаншиврухлу душиву, журналистнал ихтиярду дуруччин хIадурну бушивугу бувсуна.

Съездрай яла хIурмат лавайми хъамал хIисаврай кьамулну бия Къиримнавасса, Донбассраясса, Херсоннаясса, Луганскалиясса журналистурал делегацияртту – мукьрагу цIунила цIунил Аьрасатнавун духлахисса, цала вайннал тIийкун, «ватандалийн кIура даллалисса» республикарттаясса журналистал. Мукьра цIусса Журналистурал союз Аьра­сатналмунивух хIала духлахишиву баян бувна. Мукьрагу союзрал вакилтура­хьхьун регламент дакъасса махъругу буллуна. Гурну хъатру ришлай, вайннал махъругу бавтIминнал кьамул бувна. «Махъсса шиннардий ххюцIаллий ххюя журналист ивкIуну ур, аьралий иширттавух гьуртту хьуну. Жун мудангу дакIнийссар жулла тархъаншиврул цIаний жанну дуллуминнал цIарду. Бусраврай кIицI лагару военкортурал цIарду», – тIий бия цIуну сакин хьусса Союзирттал вакилтал. ДакIнийхтуну барчаллагьрай бия Аьрасатнал Президент В. Путиннуйн. Луганскалиясса журналист А. Свидовский ттинингу, уттигу цив, Аьрасатнавун зана хьуншиврул, жандалия ка ларсун талай бивкIру, литIунгу хIадурну бивкIру тIий ия. Аьрасатнавунгу цив дачIра каруннищал къабувкIссару. Жул хъунмасса опыт буссар талатавриву, ца чIунийну кIул бару цумур ракета лерххун наниссарив, чун дагьантIиссарив тIий ия ва.
Цинявннал гьаз дурсса агьам­сса тема дия аьрайсса корреспондент уруччаву. Цалчин, журналист аьрайн так цала хушрай акъа тIайла уккан къабучIишиву, кIилчингу, га аьркинсса ярагъуннил алгуну, диялсса тренировкардайну, курсирдайну хIадур увну икIан аьркиншиву. Талатаврийн нанисса корреспондентналгу аьраличунал статус дикIан аьркиншиву. Ва ялагу, агарда оьзру хьурча, ганал кулпат, махъ ливчIми аьркинмунил щаллу бувну бикIан аьркиншиву. Бувсуна, аьрайн нанисса журналистал хIадур бан «Бастион» цIа дусса цIусса аьралий идарагу хIадурну бушиву.

Съезд дия дурус КОМСОМОЛ-данул юбилейрал кьини. Циняв махъ лахъан бувкми чара бакъа му кьинигу кIицI лаглай бия. Кувннал кув барча буллай бия. ХIакьинусса жагьилтал цахунма цивппа бивчуну бушиврий хIайп тIий бия.

Гьарцагу делегатнайх бавчIусса съездрал документир­ттаву бия ччинал ччимур суал булун ихтияр дуллалисса чагъаргу, яла ахирданий Сюзрал хъунаманал миннун жавабру дулуншиврул. Буллуссия нагу суал – миллатирттал прессалул ялун дирсса захIматшивурттаву Союзраща бан шайсса кумаграягу, прессалийсса Аьрасат Почталул къиялиягу. Почталиясса суал ялагу чIявуссаннал буллуну лявкъуна. Амма журналистал рязи бансса жаваб къархьуна. Цимилгу аьрза бувссар, хьунабавкьуссару почталул хъуниминнащал, дурссар икьраллу, почталул даву сантирайн рутансса куна В. Соловьевлул.

Съездрал ца агьамсса масъала, гьай-гьайкьай, Аьрасатнал Журналистурал союзрал ц1усса хъунама увчIаву бия. Му хъинну анаварнугу, бигьанугу биттур хьуна. «Единогласнайну» увчIуна гава хъунама – Владимир Геннадиевич Соловьев. Мукунма авара дакъанма бувчIуна Союзрал вайми идарарттал хъунимигу. Мунийну Съездрал давугу къуртал хьуна.
Журналистурал булунсса суаллугу, бансса ихтилатругу, бувчIлачIисса зат бур, ххиссагу, ххишалассагу бия. Му чIалай бия коридордавуссагу, укунмассагу ихтилатирттава. Амма гьарнан бувчIлай бия хIакьинусса кьинилул яла агьаммур тема – му дяъвилул тема душиву. Му дуссаксса, вайми ихтилатругу мунил ххютулу личIлай бушиву.
ЧIун дучIаннин. Дакьаву хьуннин. Оьрму ххуттавун багьаннин.

Качар ХIусайнаева