Чаннасса дакIнил ва камилсса аькьлулул заллу

Дуснаясса махъ

АхIмадил арс Мусаев Сулайман увну ур 1942 шинал Гъумук, Кьукниятусса АхIмадил ва Наватлул кулпатраву.
Сулайманнул ниттил Наватлул лап хъунмасса захIмат бивхьуну бур оьрчIру хъуни бан, дуккин бан, цилалусса захIматрай къатта машан ласун Гъази-Гъумук, кIиягу арснахь ларайсса кIулшиву ласун бан.

1960-ку шинал Сулайманнул мусил медальданий С.М. Кировлул цIанийсса Гъумучиял школагу бувккуну, ЯтIул дипломрай Дагъусттаннал университетрал математикалул факультет къуртал бувну бур. Муний ацIаву къадурну, къуртал бувну бур ялагу Дукралул промышленностьрал Щалагу союзрал институтгу. Тамансса шинну дурну дур цала пишалий зий.
1990-ку шиннардий ва архIала машхул хьуну ур цалла дакI мудангу кIункIу тIисса литературалухун.

Бюхттулсса Заннал жунма пишкаш бувсса Кьуран лакку мазрайн таржума баву хьуну дур ванал цаннияр ца хьхьичIунсса таржумарттал дайдихьуну.
Сулайман Мусаев хъинну ххуйну кIулссар «Илчи» кказитрал буккултран тарихрал лавг­муния, миллатрал язисса арсурваврая – Чулахъ Сурхай-ханная, Хан-Муртязалия, Хъун-Буттая, Щайх-Жамалуттиннуя, БюкьмахIаммадлуя, Замир ­Аьлия, ХIавинахъал Саэдлуя чирчусса макьаларттайну, луттирдайну. Элмийсса куртIсса хъиривлаявугу дурну, Владилен ХIажиевлущал итабавкьуссар «История Дагестана. Хронология с древнейших времён до 1917 г.» тIисса жуж. Яла Сулайманнул канила бувккунни: «Шейх Джамалутдин Гази-Кумухский. Гуманист-миротворец», «Эпоха Сурхай-хана I», «Замир Али. Каменистый путь к вершинам науки», «Муртуз-Али», «Щейх Джамалутдин. На пути мира», «Саид Габиев. У истоков автономии Дагестана» тIисса, агьамшиву хъуннасса луттирду.

Ванал ххаллилсса таржумарттал кьюкьлуву дур дунияллул классикагу: таржума буллай ур Роберт Бёрнс, Джордж Байрон, Томас Мур, Франсуа Вийон, Генрих Гейне, Шекспир, Лорка, Еврипидлул «Медея», Гомердул «Илиада», Дантел «Дуржагь». Сулайманнул цIа абадлий личIантIиссар Дагъусттаннал яла язими литератортурал кьюкьлуву.
Ниттил мазрал уттарашиврувур миллатрал уттарашиву дусса тIийна ия жула Сулайман. Ниттил маз лахьхьин ччиманал хьхьичI бацIан къабюхъайшивриясса, Сулайман Мусаевлул дакIнил куртIнива нанисса аьчух­сса, гьарца лаккучунал базурду чантI учин буллалисса ихтилат хъамакъабитайссар. Чувшиву бюхттулсса инсаннащар так миллатрал тарихравун багьан­сса махъ учин бю­хъайсса!

Лакку кIанттугу, лакгу, ла­кку мазгу абадлий тарихраву личIаврил гьанулул ттарцIну авцIусса, лакрал элмулул ххуллу авадан буллай щияркIуй махъун къаагьсса, урувгманал дакI ххари дуллалисса пишлил, чанна­сса дакIнил, камилсса аькьлулул заллу, АхIмадил ва Наватлул арс Мусаев Сулайман дакIния къауккантIиссар.
Шалласу Шалласуев