Зул-хIижжа барз

Зул-хIижжа барз хъанахъиссар бусурманнал яла ххирами зурдардивасса барзну. Хъиннува ххирассар зурул хьхьичIсса 10 гьантта. Мунил 10-мур кьини дикIайссар бусурманнал яла хъуннамур байран – Кьурбандалул кьини (Эд аль-АдхIа).


Зул-хIижжа зуруй бусурманнал бувайссар диндалул ца аслуну хъанахъисса ХIаж. Мунил 9-мур кьини Аьрафатрал кьинир. Му кьини 1000 сура «ал-Ихляс» (Кьулгьу) бувккуну хъинссар, хIадисраву бувсун бур мукун байманал циняв бунагьру багъишла битантIишиву.

Цамур хIадисраву Идавс [саллаллагьу алайгьи ва ссалам] тIий ур: «Аллагьнан яла ххирами кьинирду – Зул-хIижжа зурул хьхьичIсса ацIва гьанттари». Му зурул хьхьичIсса 9 кьини, хаснува Аьрафатрал кьини ва мунил хьхьичIмур кьини, зума дугьаву суннатссар, ХIаж буллалисса хIажитал личIаннин, миннал къадугьайссар. ХIадисрайн бувну, вай гьантрай зума дургьусса инсаннан 100 лагъ тархъан увссаксса, 100 хIайван садакьалун буллуссаксса, гъазаватрайн 100 чу буллуссаксса чири буссар, Аьрафалул кьини дургьуманан – гайми кьинирдаяр кIилийну хъунмассар. Вай гьантри эбадат дуллай, мискинтуран садакьа буллай гьан дурну хъинссар. Цахлува Кьурбан биххан ччисса инсаннан гай 10-гу гьантлий михьру ва бакIрайсса чIарарду кьукьаву къахъинссар, цалва кьурбан бихханнин.

Имам Ибну ХIажардул «Аль-ФатхI» тIисса луттираву чивчуну бур: «Зул-хIижжа зурул хьхьичIсса ацIва гьантлул даража муксса хъунмасса бушиврул савав цири чирча, вай гьантрай цамур чIумал цачIун къашайсса эбадатру цачIун хьуну дунутIийри – чак, зума, кьурбан биххаву, ХIаж».
«ГьунчIукьатIан» луттирава