Ванал юбилей дукIу лайкьну кIицI лаган къархьуссия

Ларгсса нюжмардий Дагъусттаннал паччахIлугърал университетраву, физикалул факультетрай, хьунни цIанихсса аьлимчу, физик-атомщик, Буттал кIанттул цIанийсса Хъун дяъвилул гьурттучи, Лениннул премиялул лауреат Амаев Амирдун 100 шин шаврин хас дурсса элмийсса конференция.


Конференциялул дайдихьу дуллалисса махъ лахълай, проректор Назир Аьшурбековлул бувсунни ректор Муртазааьли Рабаданов хIадурну ивкIшиву махъ лахъан, цайми ишру хьхьичIун багьну, учIан къахъанай буну тIий, цайнма тапшур бувшиву. Ванал кIицI лавгунни Амир Амаев Аьрасатнал атомрал элму гьаз дувавриву биялсса бутIа ххи бувсса аьлим­чу ушиву.
Конференциялий хъунмур доклад бунни физика-математикалул элмурдал доктор, профессор МахIаммадбаг ХIусайхановлул. Ванал бувсунни дукIу декабрь зуруй, коронавирусрацIун дархIусса къадагъалийн бувну, аьлимчунал 100 шинал юбилей дуван къархьушиву.

– Уттизаманнул ца яла гьунар бума физик-ядерщикнал, «Лениннул комсомол» тIисса щинал лултту дачайсса цалчинмур атомрал лодка дуккан дурминнавух ивкIсса, Аьрасатнал билаятрал атомрал энергетика ва промышленность гьаз дурсса, хъунисса аьлимтуращал ца ххуттай ккаккайсса Амир Амаевлул 100 шинал юбилейрал чIарах буккан къакьамулссар жунма. Ччяни ятинну ливчIсса оьрчIал бивтсса щалва оьрмулул ххуллу жулла дакIурдивун хIайраншиву ва хIурмат бутлатисса бур. Ва, буниялттунгу, Дунияллул элмулул ссавнийсса чаннацIурттавасса цану хъанахъиссар. 2017-ку шинал Дагъусттаннал БакIчинал хIукму бувссия Амир Амаевлул цIа МахIачкъалаллал цания-ца кучалун дизан, амма хIакьинусса кьинигу му хIукму чагъардайва ливчIун бур, – увкунни ХIусайхановлул. Ванал балжину бувсунни аьлимчунал оьрмулул ххуллия, дурцири давурттая, ванал гьунарданун ва захIматран билаятрал лайкьсса кьимат бивщушиврия.

Амир Амаевлул чирчуну дур азарунниха лирчусса элмийсса давуртту. Ми давурттахлу лайкь хьуну ур СССР-данул ва Аьрасатнал аьрали хьхьирил каялувшиндарал чулухасса наградарттан ва барчаллагьрал чагъардан. МахIаммадбаг ХIусайхановлул кIицI лавгунни хIакьину, билаятрай хъанахъисса аьратталсса ишру сававнугу, атомрал ярагъраха зий бивкIминнал цIарду барчаллагьрай кIицI лаган аьркинсса чIун дуркIун душиву, цIанихсса аьлимтурал дурмур гихуннайгу ахттар дуллан аьркиншиву.
Техникалул элмурдал доктор, физикалул кафедралул профессор Баба Бабаевлул бувсунни атомрал энергетика оьрму сантирай ва лябукку буну хьхьичIунмай нани буллалисса элму душиву, цила чIумал Амир Амаевлул цIакьсса гьану бивзшиву му элмулул ххуллийсса даврин.

– Амир Амаев Аьрасатнал цIанихсса академиктал И. В. Курчатовлущал ва А. П. Александровлущал Совет Союзрал паччахIлугъ дуруччинсса ядерданул къалхан дуллай ивкIссар. Ванал хьхьичIунсса гьурттушинна дурссар щинал лултту дачайсса атомрал лодкарду давривугу, 20 шинал мутталий Совет Союзрал МАГАТЭ-лул группалул хъунаману ивкIссар. Мукуна Совет Союзрал ва Американал атомрал ярагъунниясса буруччавриха зузисса комиссиялул ца председательну ивкIссар, – увкунни ванал.

ГьунчIукьатIрал Жяматийсса советрал хъунама ХIажибутта ХIусайновлул кIицI лавгунни дагъусттанлувтурава хьхьичIва-хьхьичI Лениннул премиялул лауреат хьушиву Амир Амаев.
– Ва ия Дагъусттанналгу, Аьра­сатналгу цIа ларай гьаз дурсса, жулва билаят буруччинсса давурттаха зий ивкIсса аьлимчу. Ваналгу, вава бюхъулий зий бивкIсса цаймигу аьлимтуралгу оьрмурдая жува ялун нанисса жагьилсса никирахь буслан аьркинссару, – увкунни ванал.

Амир Амаевлуя ва ванал даврия бусласисса докладру бунни физикалул факультетрал студентътуралгу.