Нясив хьунни гьаттайн биян

Дяъви къуртал хьуну 77 шин гьарчагу, та дяъвилул дакIурдиву дурсса щавурдал къюву хIакьинусса кьинигу ццихьа тIийнна дур. Буттал кIанттул цIаний жан кьурван дурсса гьарца инсаннал гьав – му тарихри, аьпари тачIав хъамакъабитайсса. 1-мур ЦIувкIуллал шяравасса Исяева Нураният вай гьантрай цилва душвавращал, Аьйшатлущал ва ПатIиматлущал, ва ссил арс Бакриев Садикьлущал бивунни Орловскаллал областьрайсса Становое тIисса шяраву совет саллатIнащал архIал ппу Рамазанов МахIаммад увччусса гьаттайн.

Цина тачIав къаккавксса бу­ттал гьаттайн, оьрмулухун архиврдавун чичлай, дукIу-гьашинунин цукунсса кьадар хьуссарив, чув увччуну уссарив къакIулну бивкIсса буттал гьа­ттайн. 1972-ку шинал Нураниятлул ласнал Исял, буттал кьадардания кIул бувну, кулпатран 8-мур мартрайннин бахшиш дуванна тIий, чIявусса чагъарду чивчуну бивкIун бур Подольскалийсса централ архивравун (ЦАМО), Ленинградрайсса госпиталлал централ архивравун ва цаймигу кIанттурдайн. Рамазаннущал ца полкраву талай бивкIмигума лявкъуну бур, амма му цува увччусса кIану дукIунин кIул буван хьуну бакъар. ДукIу на «Память народа» сайтрал ссылка дуллуссия, Нураниятлул арс ва душру ттаттал гьав ду­сса кIанттул хъирив бувккун бушиву кIулну. ТIайлабацIу хьуну, миннаща ттатта увччусса кIану лякъин хьуну бия.

Малла Рамазаннул (Сансадухъал Рамазан) арс МахIаммад Рамазанов, буттал шяраву, 1-мур ЦIувкIрав, школагу къуртал бувну, Щурагьсса финансирттал техникумравун дуклан увххун ур. Му къуртал бувайхту зий ивкIун ур Кахибливсса финотделданул хъунаману. 1939-ку шинал Ккуллал райондалул цалчинма секретарь МахIаммадов АхIмадлул ва вава къуллугърайн райондалийн тIалав увну ур. 1940-ку шинал ванал щар­сса дурцуну дур. ЧIал къавхьуну увцуну ур армиялийн. Дяъви байбишайхту, Карело-Финнал ССР-данийсса Элисенваара тIисса станциялий ликказан дурсса 588-мур Краснознаменный стрелковый полк­рал 143-мур дивизиялуву талай ивкIун ур. Шаппаминная бувкIсса чагъардания ванан кIул хьуну бур цанма душ бувшиву. Ваналгу шаппай чивчуну бур, душ бувсса ххаришиву аьрали дустуращал кIидачIлачIисса, чIиви-кьивисса мажлисгума бувшиву. Махъва-махъсса чагъарданий 1943-ку шинал ванал чивчуну бур цивппа къизгъинсса талатавриву гьуртту хьун най бушиву, агар чIивима уссу Аьлихан аьрая сагъну учIарча, цалва душнилсса буван мунайн аманат буллай ушиву, агар Аьлихангу дяъвилул цIараву личIарча, кулпатрал, Изагул, хъунама уссийн МахIаммадрамазаннуйн аманат буллай ушиву.

Нураниятлул хъунмур душ ХIасанхIусайнова Аьйшат буслай бур цаннийна учIайсса ивкIшиву ттаттащал аьрай талай ивкIсса, ЧIяйннал шяраватусса МахIаммадов ХIусайн. «Ттаттал аьрали дус Учительтурал магьиршиву ларай дувайсса институтраву зий икIайва. Ванал бусайва ттатта аьрали заданиялийн тIайла увкния мукьах муная хавар къабивкIшиву, цайнна захIматсса щаву дирну, госпитальданийн тIайла увкшиву, тания мукьах аьрали дуснацIагу хьушиву». Нураниятлул кIилчинмур душ МухIуттинова ПатIимат бур, ппу увччусса кIану кIул бувайхту, ниттил дакI гьулусан хьуна, цавугу нину чара бакъа буттал гьаттайн диян аьркинниха, тIисса пикри цIакь хьуна тIий. «Ниттин 81 шин дур, ххуллу бигьасса бакъар, хаснува МахIачкъалалия Москавлив самолетрайсса аьрххи цукунсса хьунавав тIисса вас-ццахгу бия. Москавлиягу Орловскаллал областьрайн 400 километр дия. Тихуннайгу, махъуннайгу 800 километр ритан багьунни, амма нину Аллагьнайн щукрулий дур, ва оьрмулийн дирну махърагу, ппу увччусса кIанугу лявкъуну, мунал гьаттайн диян бю­хъаврия, буттал гьаттай алхIам буккин бюхъаврия», – увкунни Аьйшатлул.
Цуксса лахъисса лякъирчагу Исяева Нураниятлул буттал гьаттайнсса ххуллул, шиннардил лахъишиврий ванил дакIнил куртIниву ядурну дур, цалагу цила янин къакка­ккарчагу, ватан душманная хха­ссал дуллай жан дуллу­сса бу­ттахсса ччавугу, хIурматгу. Вана утти, виричусса буттал гьав лякъаврицIун, мунал гьаттайн биян, алхIам буккин нясивну лявкъуну. Нураниятлул циламур дакI дигьалагаврицIун, дигьа ларгссар утти ванил арснал Оьмардул ва душвавралми дакIругу, ниттил чIатIи мурад дузрайн буккан буван хьуну тIий.