Рамазан барз Аллагьнал ссайгъатри

БувкIунни дунияллийцирив бусурманнан яла ххирамур барз – Рамазан барз. Шяъван зурул махъра-махъсса хьхьуну МухIаммад Идавсил (с.аь.с.), вяъза ккалай, увкуну бур: «Ттул уммат, бувкIунни чIярусса хъиншивуртту дусса барз, циву ду­сса ца хьхьу азарва зурул багьасса. Ва зуруй ххуйсса тIул дурну, АллагьначIан гъан хьун хIарачат бувма лавхьхьуссар 70 париз­сса тIул вайми зурдардий дурманаха. Ва ссавурданул барзри. Ссавур дурманан ссайгъатну хьунтIиссар Алжан. Ва зуруй кувннал кувннан кумаг байссар».

Рамазан барз хъун буллалисса Идавсил (с.аь.с.) хIадисругу чIявусса бур. Идавсил (с.аь.с.) увкуну бур: «Цуманал дургьурив зума Рамазан зуруй, иман дуну ва Аллагьнайн таваккул бувну, муная хьхьичIавасса бунагьру лиххан бантIиссар». АцIния кIивагу зурува яла ххирамур барз – Рамазан барзри, мунил хьхьурдардил яла ххирамур хьхьугу – Лайлатул Кьадрилул Хьхьур, мугу Рамазан зуруй цумур хьхьу дуссарив мяълумну къакIулссар.
Ялагу бур хIадис: «Рамазан барз байбишайхту, малаикнал баян байссар: «Я хъинмур ххирамий, хIарачат бара хъинмур бан! Я оьккимуних луглагимий, бацIан бара оьккимур буллалаву!». Идавсил (с.аь.с.) увкуну бур: «БувкIунни Рамазан барз – барачатрал барз, зума дугьан Аллагьнал амру бувсса, ссавруннал дарвазартту тIитIайсса, дуржагьрал дарвазартту лакьайсса, азарва зуруяр даража хъунмасса ца хьхьу (Лайлатул Кьадри) дуллусса». Идавсил (с.аь.с.) увкуну бур: «Инсантуран кIулну бивкIссания цукунсса барзрив Рамазан барз, миннан ччанссия щаллусса шинайгу Рамазан къуртал къавхьуну».
Идавсил (с.аь.с.) увкуну бур: «Рамазан зуруй гьарца хьхьуну, кIюрх дучIаннин, малаик ссаврунная оьвтIий уссар: «Хъинмуних луглагима, инава чIяву бува хъинмур, хъинмунил хъирив агьу! Оьмур буллалима, ацIу, пикри баххана бува. Урув тавба дуллалима? Аллагьнал кьамул дантIиссар мунал тавба. Урув дуаь дуллалима? Аллагьнал дулунтIиссар жаваб».
Рамазан зуруй жува дакI марцIшиврийн хьул бишару, оьсса махъ учаврия, щялмахъ бусаврия, къалмакъаллу дуваврия махъаллил хьун хIарачат бувару, мюхтажминнах, мискинминнах аякьа дувару.
Рамазан барз хъанахъи­ссар, хьхьичIрасса къаччан­бикIавурттугу хъамариртун, ххавхнащал дакьил хьунсса сантирал барзну. Ххуймур, хъинмур буллан тачIавгу къачIалссар! Жувагу чIа учинну Аллагьу Тааьланахь, жура дуллалимунил ниятру ялунчIинсса Рамазан барз бучIаннингу личIаннав тIий. Рамазан зуруй Аллагьнал, гьарца кьини зума итадакьайсса чIумал, цимигу азарахъул инсантал багъишлагу бивтун, минная алжаннул агьлу бувайссар тIий бур. Жулва гъанми, чIахху-чIарахми, дунияллия лавгми цинявппа Алжан нясив бувминнавух лякъиннав. Лакрал миллатгу Аллагьнал цIими бивхьуминнавух ля­къиннав! Ва Рамазан барз эбадат дуллай, зумарду дугьлай, дуаьрду дуллай, Кьуръан ккалай гьан бувансса цIуллушиву ва лагма-ялттуми ххари буллансса бюхъу чан къахьуннав. Жура дуллалицирив дуаьрдал чара бакъа ялун ххи дуванну дуниял паракьат хьуннав, Украиннал аьрщарайсса дяъвилул питналул ахир ччяни хьуннав, аьрайми цIуллуну шаппа-шаппай ччяни занахьуннав тIисса дуаьрдугу.

Цаппара хIадисру:
***
Зума дугьаву – дужагьрал хьхьичIухсса барур.
***
Зума дугьаву – ссавурданул дачIир.
***
Зума дугьаврил ялув ацIу, мунищал архIал дацIайсса цичIав дакъассар.