Ссупралуха – ахъувун

Цикссагу бур кьяйдарду, жунма кIулссагу, къакIулссагу, ссупралия лув лирчIмур ахъуву дургьумунин мюнпат буну ишла дувансса. Так жува курчIил хъананну къааьркинсса.
«Ссупралуха – ахъувун» тIисса цIанилу чIун-чIумуй бусланну дукралия ххи хьумур мюнпат буну цукун ишла дуллантIиссарив.

Чимусул ккири

Нувщи бугьлагьийни ххишала бакъа бучIину лякъинтIиссар чимусул ккиртту. ХьунтIисса бакIлахъия «проволочник» тIисса, нувщи ккутIа-вярчIари бувайсса зиянчиная буруччиншиврул, ми бивчуну хъинссар нувщи бугьан дурксса хъунтIуллувун.

* * *
Мукунма помидор дугьлагьийнигу бивчуну хъинссар чимусул ккиртту хьунтIисса томат личIи-личIисса азардая дуруччиншиврул.

* * *
Ахъ бугьлан хьхьичIсса гьантрай зува дукралувун ишла бувсса чимусуя ливчIсса ккиртту, цамур цичIав дуллан къаччарчагума, аьрщи дихлахийни цамур оьргъашиврущал бичара аьрщаравун. Хъинну чIявусса витаминну, минерал цIу, каротин, фитонцидру, кверцитин ва цаймигу затру дусса чимусул ккирттая аьрщаран цинма ва муниву дургьумунин хъунмасса хайр буссар, яла-яла ятIул чимусуя. Хаснува, гьарца шинал дугьлай, дигьалагансса мутта къабириллалисса аьрщи дигьалаган дувансса ва му аьркинмунил дуччин дувансса.

Ккунукрал ккири

БакIрайва кIицI лаган, аьрщаран мюнпат бусса так шакъавхьми ккунукирттал ккирттаяр. Шавхьминнуву аьрщаран мюнпатсса зат дакъассар, анжагъ аьрщи парх дикIан дуварчан дакъа.
Ккунукрал ккиртту, хIуенгу бувну, рассада дугьлагьисса чIумал хъунтIуллувун бивчуну хъинссар, аьрщарал ккурккайнгу биян бувну. Ккунукрал ккиртту яла-яла ххирассар помидорданун ва болгар перецран. Цанчирча, вай ххяххиярттал чIявуми сорт­ру кальций биял къахъанахъийни цIуцIаврил бугьайссар.

* * *
Ккунукрал ккиртту ишла бувайссар аьрщарал кьурчIишиву (кислотность) яларай дутангу.

* * *
Ккунукрал ккирттал, ца яла мюнпатсса оьргъашиву хIисаврай, аьрщи аьркинмунил дуччин даву дакъассагу, аьрщи парх дикIан дувайссар (аэрация), ххяхлахимунил мархри гьавалул буччин буллай. Мукунна ххяххиярттал иммунитетгу ларай дувайссар, зиянчитурая дуруччайссар.

* * *
Ккунукрал ккири бакьайссар нувщун, помидорданун, перецран, бадиржандалун, каландалун, хъюрувран, нисвартилун, къурун, кьаяран, чимусун, салатран, щюлли урттун.

* * *
Ккунук гъавгъун, ишла бувну махъ ккиртту, марцIгу бувну, ца хьхьу-кьини ххуйну кьакьан буван аьркинссар. Ххуйну кьакьан бувсса ккири, хъинну мюршгу бувну, чагъарданул кьуцурттуву битира аьркин хьуннин.

* * *
Ккунукрал ккири бучIину лякъинтIиссар аьрщи дугьланнингу, дугьлагьийнигу, ххяхлан диркIмуниха къуллугъ буллалийнигу. Мунияту анавар мабуккару шакъавхьун ишла бувсса ккунукрал ккири экьиличин.