Ванал ттун буккин-чичин лахьхьин бувссар

1957-ку шинал на лавгссияв ЧIяйннал школалийн, ттула ниттил бурувххусса чантайлуву букварьданул лугу бивхьуну. Яннардал парчрая бувсса чантайлул ца чулух дия щекьирал ккуппи дишинсса чIирисса жипгу. Амма барз ххишалагу хьухьунссия щекьирал ккуппи аьркин къахъанай. Гьа хъанай бия укунмасса лухIи кьалан. Цалчинсса кьини жу хъун школалий бакъассияв: байбихьулул классирттал оьрчIансса къатри дия шяравура, нагу лавгссияв ттула чIунархIал оьрчIащал хIадур бай классравун. Жу бивкIун бияв 22 оьрчI ва душ. Классравун бувкIун щябивкIсса жул ялун увххуна СунбатIуллал шяраватусса Магьдиев Аьвдуллагь МахIадлул арс. Ттунгу, ттущал архIалминнангу къакIула му часса цу уссаривгу, дахьа жухьра дарс дишин учIаву бакъа.
Вани-тания хаварду буслайгу ивкIун, цIувххуна хIарпру кIулссагу урув, цуманан кIулли чичин, щин кIулли, цава-кIива тIий, буккин куну. ХIасил, муни-тания суаллай ва хавардайгу бивкIун, хьухьунссия жухь 2-3 дарсирал хIал, ита бавкьунав шаппа-шаппай.
Гьунттий кьини классравун увххуна цама учитель. Жун гагу цуяв къакIула. Га ивкIун ия жула шяравучув ХIусманов Ризван ХIусманнул арс. Дарсру дайдирхьуна лакку мазрал букварьдания. Му лугу бикIайссия вай цIанасса луттирдаяр лахъинмай хъунмасса, мужаллатрай «БУКВАРЬ» тIисса цIанилу дуклаки душнил суратгу ду­сса, щюллисса мужаллатращал­сса. Жу му луттиращал, хIалли-хIаллих тIий, кIулгу бувну, кьаландалух цал аьшру дуклай, яла букварду бихьлай, буккин-чичин лахьхьин буллай, айивхьуна жул учитель Ризван ХIусманович.
Дуккаврил цалчинмур дачIи шинал дянив жу му букварь щалва къуртал бувссия. На му чIумал, къухъна къаацIлай, вардишну ккалаккисса даражалийн ивунав. Гьарца кьини учительнал жул тетрадирттай ятIул кьаландалух шарда дуцIин дансса хIарпругу чичайва ххуттал бакIрай.

Ризван ХIусманов, ХIасан МахIаммадов

Цахъи хIаллава жухь хIи­саврттал ва оьрус мазрал дарсругу дихьлан бивкIуна. Луттирду бакъая, укунма дакIних оьрус маз лахьхьин буллан бивкIуна ЧIятусса Рамазанова Асбат Кариннул душ. Аьпа баннав цил, ттун хIакьинугу дакIний бур Асбат Каримовнал ттунма лахьхьин бувсса оьрус мазрайсса балайрду.
Ттун яла жула кулпатращал изан багьуна Гъумукун.1958-ку шинал цIусса шин хьунадаркьуссия Гъумук. Гикку дачIи шингу дурну, яла жул кулпатран кIура баен багьуна махъунмай, буттал шяравун, ЧIяв. Нагу лавгра ттула дустурал классравун, гава Ризван ХIусмановичлучIан. Дарс къалархьхьунайн ссибизлай, къабучIир-бучIир чирчагу, ттун къакIулли Ризван ХIусмановичлул цаягу оьрчIайн, душнийн ка гьаз дурсса, ягу, лахъсса чIу бувну, оьрчI нигьа усан увсса иш. Шамилчинмур шинал Ризван жучIату лавгуна хъун школалийн, трудрал дарсру дихьлан.
Ттунгу, ттущал архIал­ми­ннангу ялагу Ризван ХIус­мано­вичлущал хьунабакьинсса кьисмат хьуна 5-мур ва 6-мур классирттаву, захIматрал дарсирдай.
Ризван ХIусманович увну ур 1918-ку шинал. ЧIяйннал школалий арулва классгу къуртал бувну, 1935-ку шинал дуклан увххун ур Щурагьсса Дагъус­ттаннал педагогикалул институтрал захIматкашнал факультетрал отделениялийн. Лавсун бур му къуртал бувшиврул аттестат. Мугу къуртал бувну, Ризван ХIусманович 1939-ку шинал аьралий къуллугъ бартбигьин тIайла увккун ур Житомирдайсса хIаписартал хIадур байсса бахьттагьалтрал училищалувун. Ученияртту дуллалисса чIумал, контузия хьуну, 1940-ку шинал комиссоват увну, шавай тIайла увккун ур. Мунияр махъ, учительтал бакъашиврийн бувну, тIайла увккун ур ЦIумадиял райондалийн дарсру дихьлан. Яру­ссаннай ряхра шингу дурну, зана хьуну ур жула райондалийн. Цал Хъювхъиял шяраву, яла Ссухърал шяраву, яла Вихьлив дарсру дихьлай ивкIун ур 1956 шинайннин.
1956-ку шиная 1978-ку шинайн ияннин ЧIяйннал дянивмур даражалул школалий лажин кIялану, жяматран бусравну, коллективраву хIурматрай личIи-личIисса дарсру дихьлай, цала оьрму харж бувссар Ризван ХIусмановичлул.
ХIукуматраха бивхьусса захIматрахлу ванан дуллуну дур «За доблестный труд в ВОВ», «За оборону Кавказа», «Ветеран труда» тIисса медаллу, дур чIярусса хIурматрал грамотартту ва бахшишру. 1956-ку шинал Дагъусттаннай хьусса шахматирттай буккаврил бяст-ччалливу Ризваннул бувгьуссар 1-мур кIану. Цала оьрмулул дус ПатIимащал, дуккингу бувну, чивун буккан бувссар 5 арс ва 2 душ. Школалул 90 шинал юбилейран хасну, мунал арсру МахIаммад, Зияуттин, Алик сиптачитал хьуну, дурссия Ризван ХIусмановлун хас дурсса шахматирттал турнир. Оьрмулул 87 шинаву 2005-кусса шинал Ризван ХIусманович аьпалухьхьун лавгссар. Гьашину, сентябрь зурул 17-нний ЧIяйннал школалул 110 шинал юбилейралгу хIурматран, Ризван ХIусмановичлул арсру ва душру сиптачитал хъанай бур цала буттал цIанийсса шахматирттал турнир дуван 10-13 шиннардивусса ва 14-16 шинну хьуминнал дянив. Ххув хьуминнан дулунтIиссар бахшишру, мукунма 1-мур, 2-мур,3-мур даражалул дипломругу.
Вай бяст-ччаллил тIуркIурду хьунтIиссар май зурул 28-нний ЧIяйннал школалий.
На ттула цIанияту мудангу хъунмасса барчаллагьрай уссара, буккин ва чичин, аькьлу-кIулши, духIин лахьхьин дуллай ивкIсса учитель ХIусманов Ризван ХIусманнул арснайн. Аьпа баннав цал, алжаннул ххари аннав!

М.Оьмаров, 23-мур выпуск