Маннархъал Мусаха

Муса Манаров
Ю. Хаппалаев
Маннархъал Мусаха

КIиямаксса оьнтIуллув,
КIамаксса халкьуннаву
ХIакьсса нарт хьунна ина,
Лахъ бувну миллат вила.

Агь, машаллагь, машаллагь,
Машаллагь, Маннар Муса!
Аспироз, Мирихрайнгу
Левххун найгу ккакканнав!
Агь, барчаллагь, барчаллагь!
Барчаллагь, Маннар Муса!
Аспироз, Мирихрайнгу
Левххун найгу ккакканнав!

Дякъил ккарччив хъякусса
КIи дайдихьулул кьини,
Инт дучIаншиву буслай,
Космосрайн левхсса читIуй.

ЦIурттал хъюрдайнсса ссапар
ТIайлабацIусса хьуннав!
Ина лавгсса магистраль
ХъункIултIутIан ххяхханнав!

Хор дунни Къапкъазуллал
Зунттал, ардал, хьхьирирдал:
– Жул лачин – Ххира Муса!
Жул пахрур – Маннар Муса!

Мурад чаннар ниттихъал:
ХIурмат лахъсса наслу бан!
Хиял лахъри душварал:
Ссав мютIий дай арсру бан!

Агь, машаллагь, машаллагь,
Машаллагь, Маннар Муса!
Аспироз, Мирихрайнгу
Левххун найгу ккакканнав!
Агь, барчаллагь, барчаллагь,
Барчаллагь, Маннар Муса!
Аспироз, Мирихрайнгу
Левххун найгу ккакканнав!

ХIамзат Муркъилинский
Ххуллухъин баннав вин, космонавт Мусай!

Мусай, жул зунттал чув, ххуллухъин баннав,
Космосрайн вил ххуллу ххарисса хьуннав,
Жул шадлугърал ссалам ссавруннай буси,
Чарван-Къирандалухь щурщу ба жуя.

КьутIбу-ЦIукухь буси, Мирихрахь буси,
Хъамиттуршилийнгу ца ишан дува,
Жул шадлугърал зуву зурухьгу буси:
«Мукссара нач дуллан къаххуйссар!» – уча.

Буттахъал аьдат дур машгьурсса, ххуйсса,
ХIалтIухъан хIурматрай тIайла уккайсса,
Накьичру дирхьусса аьрайн-гьавккуртту,
Бакъухърал хъун гурга ххуллийн дишайсса,

КIулли щусса ччатIгу, дагъ дурсса ччангу,
Лакку ккурккимайгу чIарав дишайсса.
Вин ва азихъ бишин къавхьунни жуща,
ТIайлабацIу баннав вин, аьзизсса арс!

Тти жу мякьну буру вил хьунийн буккан,
Жула ххуй аьдатрай ина кьамул ан.
Зава ларсун ина зана икIаннин
Тти жу ссавур данну, цуксса мякьнугу!

Ватандалул вийва бивхьусса буржру
Биттур банссар ина бюхттулну, марцIну,
КIура аенссара ина лухччинийн,
Иминсса шадлугърал хъазам бувцIуну!

Буттахъал аьрщарайн ина увкIукун,
Бюхттул барзунтталгу шадлугъру данссар,
Къурагьсса лухччигу тIутIайх дичинссар,
Душваралгу виха шаммарду банссар…

Жул ххарисса дакIру чанна лахъанссар,
Вил хьхьичIун букканну, цIу ва ччатI лавсун,
Шадлугърал мажлисгу микку къур банну,
Экьинани банну бусравсса гъалгъа.

Сазандартуралгу тIащи дуцинссар,
Душваралгу вищал къавтIаву данссар,
Жагьилтурал дучрай гьунарду банссар,
Буванну тамаша жула вирттаврай.

А. ХIусайнаев
«КIийн нанима лас ччива»

Муса Маннаровлул ниттин ва кулпатран

Ссавний Гагарин ия,
Дунъяллул лагма уклай,
Щяв, шилу циняв бия,
ТIанкIа тIий, ххарил лехлай.

Та кьини, кьунниялай,
Душ бия щар хьуну най.
КIийн нанима лас ччива,
Та жалин-душнил тIива.

Шин космосраву руртун,
Чув цIуллу-сагъну ия,
Жип чанна цIурттал дурцIун,
КIа щяв ликлан най ия.

Хьуна арснан кьура шин,
Аргъирай бия жалин,
КIия увкIма арс ччива,
Та жалиндалул тIива.

Кьамул бувунни дакIнил,
Дагъусттан зунттал душнил.
Гьан итан лас аьрххилий,
Нигьал ва хьуллил хьунийн.

ХьунтIиссар ссавургу дан
Ниттища, учIаннин арс,
Лавсун жунма ссайгъатран
Ссавнияту баргъ ва барз.

Н. Юсупов
ЦIурттаяр бюхттул дунни

ОьрчIал цайнува цала  цалчинмур ша лавсукун,
Га ххаришиврун лавсъсса ша хьуннавча увкуну,
ШанбачIулий бачIлансса бакъухърал аьму байсса
Аьдат дур жула лакрал.
Мусай, ина космосрайн цалчин левххун лавгукун,
Вил дакI кьянкьашиврия ххарисса Дагъусттаннай
Бакъухъирттал бушкъапру дурхьунссар гьарца тIювай.

Уттинин ина ияв Ххираманахъал арсну,
ЧIаххувсса щархъангума муксса акъаяв кIулну.
Аьрщарая гьаз хьуну, левххун лавгун Космосрайн,
Утти кIура авунна дунияллул вакилнайн.

Хъунзунттуя я бивтун, янин ххал къашайнугу,
Ххал хъанай ура цIана гьарнан цала къатлуву.
Дунияллийсса мазру циняв вин къакIулнугу,
Тти цинявннан бувчIлай бур му вил зумату бувкмур.

Ссирссилттайх кахгу куну, левххун лавгун цIурттачIан,
ЦIурттаяр бюхттул дунни вила ва миллатрал цIа.
Чичлай бур шаэрталгу барчаллагьрал балайрду,
Къахьунххурав ттулмургу гай балайрдал ца ххану.

М. Щурпаева
Агь, виричу Мусай

Космонавт Муса ур цIурттачIа лехлай –
Гъумучиял оьрчIру ххарил леххавай,
Лухччи-къурдайх лечлай, оьрчIру бур луглай,
Космонавт ликкансса кIантту ххал буллай:

Кув бур Оьлла-Арив учIантIиссар тIий,
Кувгу – Дяркъу щинацI ликкантIиссар тIий,
Зунттурду бунугу лагма бюхттулсса,
ХIадур дурну дуссар кьангу ххаллилсса.

Ххуллурду бунугу Лаккуй жапасса,
Ссаврунная ххуллу буссар илкинсса,
ОьрчIру буссар Гъумук хъинну зирангсса,
Муса ливксса кIанттайн лечин хIадурсса.

ЧIявусса хаварду буссар бусансса,
Хъиннува чIявусса – Мусахь цIуххинсса,
Агь, виричу Мусай, вин кIулссания,
Буттал шяравусса оьрчIал шадшиву.

Вил бюхттулсса ххуллийн, жапасса даврийн,
ХIадурну буссару кумагран лечин!

ХI. ХIажиев
Лакрал икартал

Аьвзал заманнайва инсаннал хиял
Бияйсса бивкIссари архсса цIурттачIан,
Мякьнугу бивкIссари аькьлугу мунал
Аьламрал кьюлтIшиву ашкара дуван.

Ссавнил дагьанттувух дакIгу дайдитлай,
Бургайсса бивкIссар гай бургъи-зурувун.
Бюхттулну лехлайсса барзуй мяш хъанай,
Хьурдай тIий бивкIссари ссурулун гьаз хьун.

Танийва, азаллий шанттуршку шинал,
Кьуватсса хъаругу хъачIунттай ларчIун,
Зунттал барзул дакIсса ца зунттал жагьил
Бюхттулсса Щунуя ссавнийн гьаз хьуссар.

Гьаз хьуссар та жагьил бюхттул ссурулун,
МуркIа хьуссар жагьил, агьну ххяллавун,
Амма цала аьпа кьабивтссар махънан,
Хъаттирдай кьуватгу – лакрал вирттавран.

ЧIивисса бунугу ттул ххира миллат,
ЧIявусса буссари гьанурду миннал,
Миллат бюхттул бансса батирнал гьунар
Вана ттигу бунни Маннархъал Мусал.

Миллатрал пахрулун лайкь хьусса къучагъ
Левххунни цIурттачIан мусил жамилий.
Левххунни лаккучув аьламрал ардайн,
Ссурулун хъит дурсса ГъартIул хъаттирдай.

Хьурдай гьаттардива тти бизан буван
Ккурккуллал Зайдилав, Гузунхъал ХIасан,
Аьлам лахьлай бивкIсса лакрал аьлимтал,
Аьламравун левхсса цала арс ккаккан.

Хьурдай уттава бан игитсса вирттал
Аминтахъал Наби, АхIмад-Хан Султан,
Аман къалалия Къайдар урган ан,
Бюхттулну гьаз хьусса чIаххувчув ххал ан.

Ччясса бусалдарал, буслай луттирдал,
Юнаннал ивкIссар чай Дедал ва Икар.
Тти лакралгу буссар цала икартал –
Муса Гъумучиял, ГъартIу ЦIийшиял.

Ч. Кьурбан­махIаммадов
Мусал мусийх чирчунни

Буссар лакрал учала ирсирай личIлачIисса:
«Лаккучув лякъин шайссар къалпузравугу», – тIисса.
Учалалул мяънагу дуссар хьхьирияр куртIсса,
Вих акъанал цIуххара Мусахь Гъумучатусса.

Бувкссар вирттал чIявусса  лакрал бюхттул зунттава,
Лакрал цIа яла лахъми зунттаяр бюхттул дансса,
Вана увккун ца ттигу «къалайчи» къалпузрава,
Лакрал цIа дунияллийх пахрулий машгьур дансса.
Мусал мусийх чирчунни лакрал цIа космосраву,
Мяйжан бунни Дагъусттан космосрачIан гъаншиву.
ЛичIантIиссар Мусал цIа тарихрал хазналуву,
Ватандалул вирттаврал хIурматрал сияхIраву.
Бюхттул барзунттал ялттур барзул гьава бувайсса ,
Дуну тIий чурххай хъару авкьатсса, гьунар ххисса,
Барзунттив бюхттулнийнни барххул дакI кIункIу шайсса,
Так бюхттулний дуну тIий тархъаншиву  илкинсса.
Дуссар Мусал чурххайгу барзунттал барзул хъару,
Дазу дакъа аьламрав шинай лехлан бюхъайсса.
Дуссар ришлай чурххаву барзунттал барххул къюкIгу,
Бюхттулшиврущал дакъа дусшиву къадугьайсса.
Пахру бува, Дагъусттан, вила арснал цIания,
Вила арснал хъазамрай цIайтIи Мусил ЦIукуя,
Пахру бува, Дагъусттан, лакрал оьрчI-вирттаврая,
Ссайгъат лавсун бучIайсса ссавруннайсса цIурттая .

 

М.-З. Аминов
Аврав, Маннархъал Мусай!

Къув-аьс къаувкунни ссавний ттуруллал,
Къурагьсса аьрщарайн гъарал щин рутIлай –
Адагьа дурккунни ссавния увкIнал,
Зунттавун шадлугърал зарзала рутлай.

Аврав, зунттал къарчигъай!
Зана ивкIссарав, Мусай?
Гюргу тIий дур ххяллура,
Ина увкIшиву буслай.

Цими ссавнийх ссур бував
Вила някI цIарал жами?
Лавсун увкIрав ссайгъатран
Иттав цIурттари чани?

Цими барз хьуссар вил ссавдакъулуву,
ДакIнил таргру кунма, лахIзарду ккалай,
КIушиву духларгсса базурдал къюву
Бюхъулул мухIулттай, бас дурну, дахIлай?

Архния урувгний, някIсса шар кунна,
Авурди тIар Аьрщи зиярат банну,
Ялгъузсса Аьрщарах уруглай уна,
Цимил дуцав, Мусай, лакку макьанну?

Ца бази дакъасса хIалтIилий кунма,
Шагьрурдайх ппив хьумий, зана та хьунну,
Цамур дунияллий зун лавгмагума
Зана ивкIуннихха, цIагу ляркъуну?

Аврав, зунттал къарчигъай!
Зана ивкIссарав, Мусай?
Гюргу тIий дур ххяллура,
Ина увкIшиву буслай.

Цими ссавнийх ссур бував
Вила някI цIарал жами?
Лавсун увкIрав ссайгъатран
Иттав цIурттари чани?

Ш. Акниев
Аврав, Мусай!

Асландалул накIлий тулакгу увну,
Лачиндалул къюкIлий къутайгу ивтун,
Ххаллилсса ниттилгу, цIасса бутталгу
Лайкьну хъуна увсса Маннархъал Мусай!

Виртталсса ппухъруннал бивзсса гьанурдай
Ина бунни чIалъаь, къучагъсса Мусай.
Ссавнил къуппалуву гьунарду бувну,
ЧIалачIигу бунни бан бюхъайшиву.

Гъинтнил гъарал хъирив бивт ссурулккуртлул
Хъиннура авур дай тIабиаьтрал аргъ.
Балайрду чин булбулт багърачIан бучIай,
Жу балай тIи буллан ина хьунна багъ.

Аьршлуву ина дур цIасса давурттив
Пперха тIий лирчIунни чанна цIурттачIа.
Аврав-аврав ина, виричу Мусай!
Вихьхьун дуллай буру урчIами кару.

Маннархъал Мусахь

Аьрххилия шавай зана ивкIманахь
Авурав учайсса аьдат дур жула,
Авуравгу куну, ка дугьаннача,
Муса, ттучIанайгу чансса гъан хьула.
Дуниял ххуй дурсса интнил тIутIивгу,
Гъинтнил хъюрухъ багьсса щюлли щатIивгу,
Ссутнил хъахъи чIантIай силул пар-паргу,
Цалчин марххалттанул магьилул нургу
Къаккаклай вин, Мусай, ца шин хьуннихха,
ТIабиаьт дакъасса аьламрал кIанай
Ваксса хIаллай ина бизар къавхьурав?
Хула, илтIа хьурав? Хула, уч хьурав?
Цуксса хIал хьурчагу, ттун кIулли, Мусай,
КIункIу тIий диркIшиву вил дакI аьрщарайн:
АрсначIан, душничIан, нитти-буттачIан,
Оьрмулул дусначIан – аьзизмуничIан.
Ттун кIулли вин, Мусай, чIалай бивкIшиву
Дагъусттан зунттурду, къума дарарду,
Зунттал хъачI-мачIайсса мюрщи щархъурду,
Лакку аьрщарайсса буттал минагу.
Ша бизансса аьрщи дакъасса кIанай
Хъунав шай ххивахха инсан космосрай,
Инания тава та ура, Мусай.
Зюннавлул ва дачIул чIу буккан барча,
Учинссия ина цIанакул «Гьарсса!».
Балайгу учинну, тIащигу данну,
Бархъара щарссанил був къюнарттува
Вай зунттал щаращал щингу хIачIанну.
Лаккуйнмай лавгукун инагу, нагу
ЧIиви МусачIангу хъамалу гьанну:
Ина кIа космосраву хьхьу рутай хьхьуну
Увну ивкIссар кIа оьрчI лакку щарссанил,
Вил хIурматран вил цIа оьрчIангу дирзссар.
Чун иян анавав кIа оьрчI хияллал?
Чун иян арчагу, цучи хьурчагу,
Ссав кунна илкинсса дакI кIанал хьуннав.

ХI. Адамов
Аврав, Мусай!

ЦIурттал дянив увххун, космос лаласлай,
Ца шинай ссурулу ссавур цIакь дуллай,
Орбиталийх лехлай, замгьар ххябуклай,
Ряхазарва шалкка лагма бивхьунни.

КьатIувай уккавай, вивнай уххавай,
Жамилул ларзулу авцIун ачавай,
Инженернал янил, усттарнал канил
Аьлимтурал кунма аьлам мяш бунни.

Мусил усттар куна мюршну уруглай,
Космосрал техника цIулаган дуллай,
Виричувнал кунна чувшиву дурну,
Вирттаврал кьюкьлувун зана ивкIунна.

Аврав, Муса, аврав, барзунттал барзуй,
Мукун учIаваннав гьарца лавгния,
Аврав, бусрав хьусса ватандалул арс,
Мукун ккаккаваннав гьарца увкIтари!

Барча дуллай буру виричувнал цIа,
Пахру буллай буру вил чувшивруцIун,
Ина хъуна увсса ВатандалуцIун,
Вил канил ка дургьу уссурваврацIун.

Мури бюхттулшиву чувнал дувайсса,
Мури усттаршиву кIулши ларайсса,
Мури ххаришиву Ватан хъун дайсса,
Мури узданшиву миллат гьаз байсса.

Ниттил чув арчагу, чув хъун хьурчагу
Буттал ватандалул архний ва гъанний,
Ина щала жулла, жула лакралла,
СССР-данулла, Дагъусттанналла.

Жу ялугьлай бивкIру, ина ликканнин,
Ссавур дакъа буру, янин ккакканнин,
Ухьхьу ина жучIан, Ваччав жу ххал бан,
Инава ххирама ккавккун зана хьун.