Ца хьуну, чирчунни лакрал лакку мазрал диктант

Декабрь зурул 18-нний Ма­хIачкъалалив «Россия – моя история» тIисса тарихийсса паркравун бавтIун бия чIявусса лак, лакку мазрайсса хъун диктант чичин Регистрация дурсса хьуну ия 220 инсан. Аьмну культуралул программа ккаккан дуван, миллатирттал майданнайну диктантрал кьини хъун дан бувкIцириннащал архIал 300-ннийн бивсса-къабивсса инсантал бия. Диктантрал текст чичингу язи бувгьуну бия хъунасса чичу ва аьлимчу Абачара ХIусайнаевлул «Арамтурал кIунттил ярагъ бувгьуна» тIисса кьиссалувасса парча. Гьашину авторнан 100 шин хъанай душиву, Гъумучиял базар танийва дахху-ласулул дякюруну хъанай бивкIшиву ва Абачарал бювхъуну, бюхханну, пасихIшиврул даражалий чивчусса бушивугу хIисавравун лавсун.

Мероприятиялул дайдихьу дуллай, мажлис нани бувсса Супиян Оьмаровлул кIицI лавгуна лак му кьини лакку мазгу, миллатгу яшаврил ххуллийсса, агьамсса даву дуллай бушиву. Диктантрайн бавтIцири барча буллалисса махъ лахълай, кIицI лавгсса тарихийсса комплексрал хъунаманал хъиривчу, тарихрал элмурдал доктор АхIмад Кьурбановлул бувсуна 2019-ку шинал лакрал агьалинал оьрмулул тарихраву цалчинсса тотальный диктант чирчуну диркIшиву ца шинал хьхьичI аьпалухьхьун лавгсса, тамансса ххуй-ххуйсса давуртту дурсса Амучи Амуттиновлул сипталийну. Ванал­ уссил, Ростехнадзорданул Ккавкказуллалмур управлениялул хъунама, Артур Амуттиновлул барчаллагь увкуна уссил хъиндайдихьу дурсса даву дачин дуван бакIрайнласу бувминнахь ва чялишну гьуртту хъанахъиминнахь, бавтIцириннахь.
Гихуннай мероприятие дачин дурну ия Дагъусттаннал халкьуннал артист Аслан МахIаммадов. Ванал махъ буллуна Качар ХIусайнаевахьхьун. Ванил бувсуна классиктурал луттирду ккалаккаврийну жува ниттил мазрал кIулшивуртту куртIгу, цIакьгу дуллалишиву, диктантгу ва цаймигу давуртту миллатрал маз ябуван чялишну зузисса ва дакI цIуцIаву дуллалисса инсантурал хIарачат бушиву, жулва ца язимур ххазина – ла­кку маз ябаву ва магьир буллалаву хъунмур буржну хъанахъишиву, оьрус мазрай гъалгъа буван бигьа бизлазиминнан лакку мазрал аваданшиврия хавар бакъашиву. Вара тема аьч дуллалисса, миллатрал маз хьхьичIунну бикIан аьркиншиврия ва му ябуван­сса ххуллурду-чаранну ккаклан багьлай бушиврияту бия Да­гъусттаннал БакIчинал Бугьараминнал советрал президиумрал член Рапи Абакаровлул, Республикалул Муфтиятрал вакил МухIаммад Ссаламовлул, лакку мазрал учительтурал ассоциациялул хъунмур ПатIимат Аьлие­вал гъалгъагу.


Хъирив махъ лавхъуна Мариян Илиясовал цIанийсса «Дараччи» фондрал хъунмур Гульшан Хасаевал. Ванил барча увна Марияннул арснал арс, «Твоя грамотность» тIисса проектрал автор, Саэд Илиясов, Аьрасатнал Просвещениялул министерствалул сипталийну хьусса «ПРО Образование-2021» конкурсрай «Блогер года, рассказывающий про образование» тIисса номинациялий ххув шаврихлу. Бувсуна «Дараччилул» душру утти­гъанну ЦIуминалий Шушиннал школалийсса Умамат Багъирчаевал дарсирай гьуртту хьушиву, ва цилла даву лайкьсса куццуй дуллалисса учитель бушиву, барчаллагь хIисаврайсса, фондрал чулухасса, Мариян Илиясовал цIанийсса премия дулун тапшур буллалишиву Марияннул арснал арснайн, кIулшиву дулаврил давриву биялсса бутIа бихьлахьисса жагьилнайн. Премиялун ва «Лакку мазрал шинал учитель» тIисса цIанин лайкь хьушиву баян бувна Багъирчаева Умамат. Гульшан Хасаевал ва Саэдлул ванин премия ва диплом буллуна. Лакку мазрал диктант дуккингу тапшур бувна Умамат Багъирчаевайн.
Диктант чирчуну мукьах дия культуралул программа. Муния бусаннин, кIицI лаган ччива диктант чичин бувкIминнавух чIявусса бугьарасса инсанталгу бивкIшиву, шиннардих къабурувгун, диктантрал кьини хъун дуван бувкIун бия ГьунчIукьатIрал шяравату­сса оьрмулул 91 шинавусса Ибрагьимова Баянат. Ия оьрмулул 86 шинавусса ЦIуссаккуллал шяраватусса МахIаммадов Шяпи, Шахьуйннал шяравасса захIматрал ветерантал Кьурбанов Жабраил кулпатращал. БакIра-бакIрах цинявннал цIарду кIицI лаглан къахьунссар, бия, карчI къадурну, цивппагу миллатрал чIарав бушиву ккаккан буван бувкIсса инсантал. КIицI лаган ччива залдануву хIисав хьушиву республикалул хIукуматрал давурттай, хъунисса къуллугъирттай зузисса тамансса инсанталгу. Лакрал шаннагу райондалия­сса делегациярдугу бувкIун бия ххуй­сса концертрал программардугу хIадур дурну, ссайгъатран ла­кку дукрардугу ларсун. Шаннагу райондалул миллатрал багьу-бизу, культура, лакрал канил пагьмурду ккаккан буллалисса ва вайннухара лархьхьу­сса цаймигу ябацIанмур кка­ккан дуллалисса майданну бия. Миллатрал дуки-хIачIиялул тIин-тIааьн ххал буван ччинан дия «Инт» кафелул зузалтрал дурсса лакку дукрарду. Художник Муслим Хавчаев оьрчIан ккаккан буллай ия синааьрщарал давурттал мастер-класс. Лакрал районнал делегациялувух лях-карах сахIналийн буклай бия Лакрал театрданул артисталгу. Программа авадан дурна чIава къавтIалтрал ккаккан дурсса халкьуннал къавтIавурттал.
Чара бакъа кIицI лаган аьркинни ва кьини лакку мазрай диктант чирчушиву кьатIаллил билаятирттай яхъанахъисса ца­ппара лакралгу. Вайннал гьурттушинна дуллалисса видеороликгу ккаккан дуруна сахIналул экрандалий.

– КьатIаллил билаятирттай кьуниясса, зувиллийсса шинну дуварду тIисса лакрал ла­кку мазрай усттарну, бувчIинну буллалисса, тIааьнсса гъалгъалух вичIи дирхьуний дакI ххари хъанай дия. Мяйжаннугу, асар хьунни, бювххунни, кьувтIунни. Шавай ияйхту, словарьданух щяикIан махъ буллай ура, ялунчIилмур диктантрал ххюва къаласурча, мукьвавагу ласуншиврул, – тIий ия Къизилюрт шагьрулия увкIсса, НицIавкIратусса МахIаммадов ХIанапи.
– ХIакьинусса мероприятие, лакку мазрай гъалгъа тIун ла­хьхьин буллалаврицIун, тIайлану чичингу лахьхьин буллалисса давур. ЧIявусса инсантал батIаврил ккаккан буллалиссар жува жулва мазралгу, бучIантIимунилгу буруккинттарай бушиву. Ххари хьунна залдануву чIявусса жагьилтал ххал хьунугу, – увкунни 1-мур ЦIувкIуллал шяраваллил фондрал каялувчи Юнусов МухIаммадлул.
Бусан ливчIунни диктантрал сиптачитал хьушиву «Россия — моя история» парк, Мариян Илиясовал цIанийсса «Дараччи» фонд, МахIачкъалаллал шагьрулул депутатътурал собрание, Аьли Къаяевлул цIанийсса тарихийсса ккуран. Информация хIисаврайсса ка-кумаг бувссар «Дагестан» ГТРК-лул ва «Илчи» кказитрал редакциялул. «Дараччи» фондрал хIадур бувну, диктант чичлачиминнайх бавчIунни лакрал тарих куртIсса ва миллатрал культура лахъсса душиву бусласисса «Святыни Лакии» тIисса оьрчIи-чIюлусса буклетругу. Ва кьини, мероприятие наниссаксса хIаллайгу, къуртал хьуну мукьахгу, хъирив кьинирдайгу, лакрал агьалинал зумув­сса ихтилатру бия лакку мазрал сий гьаз дувансса давуну диктант хьушиву.
Вара кьини лакку мазрайсса диктант чирчуссар лакрал диаспоралул вакилтурал Москавливсса Дагъусттаннал Постпредстволийгу.

 

 

 

Суратру Зулайхат Тахакьаевал ва «Ислам в Лакии» порталданул