Ва хьхьичIун лавсун ия чIумул цила

Амучи Амуттинов
Декабрь зурул 7-нний Амучин хьунтIиссия 70 шин

Дагъусттаннал цIанихсса политиктурал ва жяматийсса иш­ккаккултрал кьюкьлуву цан лавхьхьуну чIалансса кIантту бувгьусса инсанну хIисав хъанай ур Михаиллул арс Амучи Аму­ттинов.
Вай гьантрай Амучи ниттил увну бартлаглагиссар 70 шинал таварих. Цуксса хIайпнугу, Амучи лавгунни жула дянива, ва юбилейрал кьини хьунадакьиннинагу къаивтун, ца шинал хьхьичI.

Михаиллул арс Амучи увну ур декабрь зурул 7-нний 1951-кусса шинал СунбатIуллал шяраву. Ванал студентсса шинну дархIуну дур Ростовуллал муххал ххуллул транспортрал институтрацIун. Гьай-гьай, мугу хатIалийсса зат бакъар – сайки ацIра никирайн бияннинсса СунбатIуллал агьалинал оьрмурду цIакьну бавхIусса бур муххал ххуллуцIун.
Институтгу ххаллилну къуртал бувну, цала захIматрал ва оьр­мулул ххуллу ванал бивтун бур ччинал дахIалай чинну, слесарьнал пишалия айивхьуну, строительный управлениялул хъунама инженернал, хъунама механикнал ва генеральный директорнал къуллугърайн ияннин.
1994-ку шиная шийнай мукьра шинал мутталий Амучи Амуттинов ивкIссар лакрал миллатрал чулуха Дагъусттан Республикалул ПаччахIлугърал Советрал членну.
Цала къуллугърацIун бав­хIусса тIайланмасса буржру бакъассагу, Амучи мудангу чялишну гьуртту шайва цала миллатрайн, Дагъусттаннайн багьайсса агьамшиву ххисса жяматийсса иширттавухгу. Ванал хIарачатрацIух ва кашилуцIух дунияллийн бувкссар лакрал тарихрал культуралул, литературалул дунияллий язисса кIантту бугьансса луттирду. Миннувух буссар: ххюва томрайсса лакрал поэзиялул антология «Гъази-Гъумучи, Сурхай-ханнал замана», лакку мазрайсса Кьурандалул таржума ва мукунма цайми-цаймигу.
Хъунмасса биялалул ва чув­шиврул заллусса инсан хIи­саврайгу, итххявхсса сакиншинначи хIисаврайгу, Михаиллул арс Амучи тIайла уккайсса ивкIссар гай яла захIматми, ччанавккуми кIанттурдайнгу. Арманинаву дуниял сукку хьуну, агьалинан чIявусса апатIру ливксса чIумал, ва ивкIссар Дагъусттанная Спитакрайн тIайла дурксса механизированный колонналул бакIчину ва хIалалгу дур­ссар паччахIлугърал лахъсса наградартту.
1998-ку шинал, ДР-лул ХIу­куматрал вице-премьернал къуллугърайгу унува, Амучи Амуттинов ивтссар Аьрасатнал Пенсион фондрал Дагъусттаннай­сса отделениялул хъунаману. ЧIирисса чIумул мутталий ванал му фондрал структура хъинну лябукку буну ва цаннияр ца хьхьичIунсса цIушиннардайну зузи дурссар. Му даврийсса ванал опыт хIисаврайн лавсун бивкIссар хIатта Москавливгума.

Амучи Амуттинов, МахIаммад ТинамахIаммадов, Виктор Казанцев. 1999 ш.

Дагъусттаннайн 1999-ку шинал террористурал бандформированияртту ххярххун диркIсса чIумал, га яла ишру къизгъинний хьуссар Амучи Амуттинов. Ванайн, Госсоветрал председательнал хIукмулийн бувну, тапшур бувну бивкIссар гиккусса циняв структурардал координациялул центрданий каялувшиву дан. Дугу-дурссар Амучил му каялувшиву ххишала дакъа усттарну ва бан-битанмур кIулну. Ванал инициативалий га дяъвилул дазуйва итабакьлай бивкIссар хъуннасса аьркиншиву дусса информациялул кказитгума, «За победу» тIисса цIанилу.

СепаратистътурацIа ва террористътурацIа Дагъусттан тархъан бувну мукьах, Амучи мукуна лябукку буну ва за кIулну зий ивкIссар ЦIуссалакрал райондалул социал-экономикалул структура ччаннай дацIан дуллалаврихагу.
ЦIуссалаккуй ларсъсса ххувшаврил иширттаву бивхьу­сса захIматрахлу 1999-ку шинал Амучи Амуттиновлун баян бувну бивкIссар В. В. Путиннул чулухасса Барчаллагь ва награда хIисаврай дуллуну диркIссар цалла цIа дусса ссят.

Амучи Амуттинов ва Даниял Магьдиев

Цала оьрмулул ххуллий Амучи Амуттиновлул, паччахI­лугърал чулухасса наградар­тту да­къассагу, хIалал був­ссар хъинну чIявусса инсантурал цIаниясса барчаллагьругу. Му ацIайсса ивкIун уну тIий захIматсса иширттахун агьсса цимиягу инсаннал чIарав, щаллу дайсса диркIун тIий чIявуссаннал мюхтажшин.
Амучил ларсъссар экономикалул элмурдал докторнал цIагу.
Цал ялагу хIайп, ччяни зев­ххунни кьадарданул жула дянивату лакрал ххаллилсса чув, чулийн къабувкнува ливчIу­нни вания тинмайгу ванал бартбигьинтIий ивкIсса цайми-цаймигу язисса мурадру.
Цал бунагьирттал аьпа баннав!

АхIмад Кьурбанов, ДГУ-лул тарихрал кафедралул профессор