Школалий гьарзат итталу дикIан аьркинссар

Уттинин тачIав къабавсса (баярчангу, телевизордавух, чил билаятирттаясса хавардавух), жулла республикалий къавхьусса иш хьунни ва нюжмардул дайдихьулий – ца дуклаки оьрчI ваманал чIила щуну ивчIаву. Акъахьунссар жулла республикалий инсан ва иширал банд лаган къаувсса, хьумунил хIакъиравусса цалва пикри бакъасса.
Му бала-хатIасса ишираясса цаламур пикри жущалвагу кIибачIлай ур Халиллул арс Ибрагьим Халилов.

– Жу шагьрулул 8-мур школалий дуклай бикIайссияв. ОьрчIру би­къаллалисса чIунну тачIаврагу дакъахьунссия, бияйссияв жугу школалий, хIатта ца классраву дуклакимигума. Амма жул бикIайссия «негласный кодекс» – ярагъ ишла къабувайсса. Школа къуртал бувну махъсса оьрмулувугу цимилгу биян багьайва, амма ярагъ бакъанува, хIатта ярагъ канил бувгьуминнайн данди бавцIунугума. Амма ва бия, къашколалийссача, хъуниминналмур оьрму. Биллан багьайва армиялийгу, ярагъ кIунттихь бакъанува. Ттизаманнай тIурча, дуклаки оьрчIал кIунттихь ярагъ хъанай бур.
Школалул зузалтрал, личIи-личIисса лагрурдал каялувчитурал буржри уку-укунсса бувчIу-къабувчIурдал, питнардал хъирив лаяву, яла, къахьунмур хьуну, укун­сса лухIи кьинирду ялун къадукIлан. Ярагъ канихьсса иширттал ахир ми хIасул хьунийра дуллан аьркинссар.
Аьркинни дуклаки оьрчIру ххал буллан, школалийн бувххун нанийни, цащалва ярагъ бурив-бакъарив, хъунма буван аьркинни балики мукунсса зат ляркъу­сса чIумалсса танмихI. Ва бияву бю­хъайва школалул кьатIувгу хьун, амма ва хIасул хьуну дур школалул вив, мунийн бувну хасну школа хъанай бур жаваблувсса кIанттуну. Школалулли дачин дуван аьркинсса дуклаки оьрчIал дянивсса хIала-ккалашиврул ккал, хIисав-сан. ИкIан аьркинни хасну укун­сса оьрчIал дянивсса чIири-хъунсса къалмакъалсса иширтталсса буллалисса куратор, цал агьаммур мураднугу бикIан аьркинсса рагьаву ссая дайдирхьуну дурив ялун личин баву, оьрчIащал профилактикалул журалийсса ихтилатру байсса, укунсса иширттал хьхьичIалу кьукьайсса.
Спортрахун багьми оьр­чIащалгу, школалийн миннал тренертурайнгу оьвкуну, буллан аьркинни хасъсса ихтилатру.
Шикку ляличIинува личIлулну зун аьркинссар психологгу.
АрхIал дуклакиминнан нигьа­чIаву дусса, лапва агрессивнайсса оьрчIру итталу битаван аьркин­ссар.
ОьрчIал мукъурттийнусса «бияврил», цайми-цайми укунсса иширттал хъирив бавцIуну, ми оьрчIал дянивсса хIала-гьурттушиврул, арардал диаграммалийн ласлан аьркинни. Хъуннасса къулагъас дуллан аьркинни оьрчI, кIулшивурттал ва спортрал ккаккияртту къахIисавну, инсаншиврул ци хасиятирттал урив кIул уллалаврих.
Школалий цимурца итталу дикIан аьркинссар, хIатта гьарца дуклаки оьрчIал кулпатравумур оьр­мугума…

ХIадур бувссар Бадрижамал Аьлиевал