Памирдания – «Илчилунсса» бахшишращал

Сайки гьарца гъинттул жу­на чIявучин кIулсса ва бусравсса Зиябуттин ХIа­жимирзаевлул дунияллий машгьурсса ца-ца зунтту «ясир бувай». Уттинин ясир був­сса Аргентиннал, Мексиканал, Чилинал, Палангнал, Ухссавнил Ккавкказуллал, хаснува Да­гъус­ттанналминнуя тIийвагу ба­къару. ЦIаларгсса зунттурдал сияхIравун багьссар уттигъанну Зиябуттин лавхъсса Памирдал зунттавусса «Лениннул пикгу», цуппагу Совет хIукуматрай яла лахъмур зунттуну хIисавну бивкIсса. Ванил лахъшиву дур 7134 м. ХIасил, Зиябуттиннул, цалла аьдатрайну, шикку тIи­тIин бувссар Дагъусттаннал ттугъ ва цанма ххирасса «Илчи» кказитгу.

Зиябуттиннул бусаврийну, Памирданийнсса аьрххилийн ванан уккан багьну бур цакуну, канилу думургу датIу-кьатIу дурну. «Илчилул» ттугъ ласун гьансса чIун дакъахьувкун, ачайсса кьини бувксса канилусса кказитгу, ца гьайчали хIисаврай, рюкзакраву бивхьуну, ххуллийн ув­ккун ур.
– Памирданийнсса аьрххи ттул хьунни 3 нюжмардийсса. Москавлия Къиргъизнавун, тиккугу акклиматизация дурну, зунттуйнгу лавхъун махъунай учIаннин, ваксса чIун ларгунни. Жул кьюкьлуву уссия «Семь вершин» тIисса клубрал 13 инсан, зунттуйнгу ца личIаннин, циняв лавхъру. Кьюкьлуву ца альпинист ия Палангнава­сса, вайми циняв Аьрасатнал шагьрурдаясса. Дагъусттанная ца на ияв. КIулссия ттула уртакьтурая Памир захIматсса, хъинну кьянкьасса хасият ду­сса, нажагь бакъа аьрххи булайсса зунтту бушиву, амма таксса тарсну бацIансса, ясир бан захIмат хьунсса къаххива. Цаппара шиннардил хьхьичI, так июнь зурул чIумалгуяв на Памирданийн лавгун ивкIсса. Мурчаха, тIюпандалуха ша ласун къабюхълай, га чIумал зана бивкIссару махъунмай, цичIавгу бан къабювхъуну. Ва ххуллух тIурча, таваккулгу бувтун, дакI дарцIуну буссияв тIайлабацIу хьуншиврийн. Августрал дайдихьулийгу, гьич цичIав даххана хьуну дакъая, тава буран, тара 30 градусрал дяркъу. Ва ххуллух ялагу чансса дигьалагру дия. Акк­лиматизациягу дурну зун­ттул дязанний, лавхъру мицIлийн. КIийгу мурчаха ва кьуртIун нанисса дякъиха рюкзакрава я телефон, я кказит бу­ккан бан шайсса иш бакъая. Цукуннугу гужрай Дагъусттаннал ттугъ буккан бувну, тIитIин бувну сурат рищунсса хIарачат бувссия. Кару, май, лажин лигьулул хъанай, хъунма хIалгу къабувну, махъунмай бачин багьлай бия. Кказит бивссар Лениннул пикрал дязаннийн, акк­лиматизация дуллалисса жул лагерьданийн. Къиргъизнавугу жу хьунагу бавкьуну, гьарца хIаллихшиннагу, шартIругу дузал дурну дия «Аксай» тIисса туркомпаниялул, – буслай ур Зиябуттин.

«Ттининнин инава лавхъсса вайксса зунттурдава цуминнуха лащан бан бучIия Памир? – тIисса ттул суалданухьхьун Зиябуттиннул учай, – Цуппа цаннухагу! – куну. – Памир бур – Памир! МицIлийн лахъарчагу альпинистътураща лахIан бан ва вихшала дишин къабучIисса зунттурду. ЦичIанма гъан хьун битарчагу, ччимур мугьлатраву арх буцан хIадурсса. НигьачIисса ва инсан цала оьрму ххира хьунну ццах учин ансса. Цуксса хIайпнугу, жу гикку бусса чIумал ливтIуссагу, цIунцIияртту хьуну, лихха-личча хьуссагу хьуна. ОьрмулуцIа хьуна Ингилиснавасса альпинистка, мура ку­ццуйсса ахир хьуна Польшанавасса альпинистнангу. Кару-ччанну гъаргъун, азарханардайн бувцуну лавгссагу хьуна».
Зиябуттиннул бусаврийну, Лениннул пик зунтту Къиргъизнал ва ТаджикIнал дазуй бунугу, зунттуйн ла­хъан бувкIсса туристътурансса ва альпинистътурансса ххуйсса шартIру, бацIансса лагерьду ва турбазарду бур Къиргъизнал чулий. ТаджикIналмур чулий вай цимурца дузал къадурсса ва аьркинсса даражалий дакъасса дур. Альпинистътурал аьрххилул тIайлабацIулул ца бутIа ххуйсса сакиншиндарал ва сакиншинначитурал биялагур. «Семь вершин» тIисса Москавуллал клуб­рал ва Къиргъизнал «Аксай» тIисса компаниялул Зиябуттиннуйн тапшур дурну дур «Илчи» кказит Памирданийн, Лениннул пикрайн бившиврул сертификатругу. БикIувча ва дунияллий машгьурсса зунттурду Памирданийн «Илчи» бияврил тарихгу редакциялул хазналуву.
Барчаллагь, Зиябуттин, чув ухьурчагу, ци аьрххилий ухьурчагу, миллатрал кказитгу дакIнийну, вила чIивисса миллат лахъу-хъун буллалаврихлу.

Зиябуттин ХIа­жимирзаев «Илчилул» редакциялий