Дагъусттаннал драматургиялул ттуршра шинал тарих

Культуралул фондрал гостинаялуву хьунни машгьурсса искусствовед, ДФМЦ РАН-далул Мазрал, литературалул ва магьирлугърал институтрал (ИЯЛИ) хьхьичIунсса элмийсса зузала, искусствоведениялул кандидат, Аьрасатнал магьирлугърал бусравсса зузала Гулизар Султановал «Дагестанская драматургия ХХ столетия» тIисса луттирал презентация. Мунил сакиншинначи хьунни Аьрасатнал культуралул фондрал Дагъусттанналмур отделениялул каялувчи Луиза Гаврилова.
Мероприятие дачин дурну ия Дагъусттаннал Театрал ишкка­ккултрал союзрал хъунама Айгум Айгумов.

Гулизар Султанова барча бан бувкIун бия театрал магьирлугърал хьхьичIунсса ишккаккулт, ИЯЛИ-лул зузалт, Гулизар Султановал гьалмахтал, мачча-гъанми.
XX-мур ттуршукулул Дагъус­ттаннал чIявумиллатирттал драматургия лахьхьаврин хас був­сса лу итабавкьуну бур Дагъус­ттан Республикалул БакIчинал грантрах.
2019 шинал грантрайн ккаккан дурсса элмийсса проект ххув хьуну дур магьирлугърал аралувусса грантирдал конкурсрай.
Луттираву балжину ккаккан бувну бур, Дагъусттаннал театрдаву бивхьусса цалчинсса пьесардая тIайла хьуну, 20-мур ттуршукулул ахирданийн дияннинсса дагъусттаннал драматургия, ччаннайгу дарцIуну, хьхьичIуннай шаврил тарих.

Презентация тIитIлай, Гулизар Султанова барчагу бувну, Луиза Гавриловал бувсунни ванил Дагъусттаннал театрдал тарихран хас дурну чирчуцири элмийсса давурттая. Миннун хас бувну итабавкьуну бур тамансса луттирду. Цалчинсса лу хьуну бур Гулизар Султановал димломрал даву «Театр – первенец» – Дагъусттаннал цалчинсса драмалиясса. Гихунмай цаннил хъирив ца дунияллийн бувккун бур театрданул оьрмулун хас був­сса хъинну хъирив лавсса, цаннияр ца ахттаршиннардал авадансса луттирду: «Революции посвящается», «Фольклор в драматургии и театре Дагестана», «Дагестанская театральная режиссура», «В поисках современности». Лакрал театрданун хас бувну итабавкьуну бур кIива лу «Ца кьюкьлуву» ва Лакрал театрданул 80 шинал юбилейран хас бувсса.

ДНЦ РАН-далул Мазрал, литературалул ва магьирлугърал институтрал магьирлугърал тарихрал отделданул хъунмур Эльмира Аьбдуллаевал кIицI лавгунни яла ларгсса шин захIматсса хьуну духьурчагу, Гулизар АхIмадовна чялишну зий бивкIшиву типографиялущал уртакьну.
«Гулизар Султанова бур Рес­публикалул художествалул ирсираву хъунмасса захIмат бивхьусса аьлимчу. Сайки ххюцIалла шинай бувсса ванил захIмат, жул институтрал магьирлугърал отделданий 2016-2018 шиннардий ххалгу бивгьуну, Элмийсса советрал хIукмулийн бувну, ккаккан бувну буссия Республикалул БакIчинал грантрайн ва микку лайкьну ххув хьуссар. Ва лу хъанай бур 20-мур ттуршукулул драматургиялул энциклопедия», – увкунни ванил.

Ялун нанисса никиран авадансса ирс кьабитаврихлу Гулизар Султановахь барчаллагь тIий, Лакрал театрданул каялувчи Бадрижат МахIаммадхIажиевал кIицI лавгунни луттираву аьч бувну бушиву Дагъусттаннай театр ля­хъаврил, му ччаннай бацIаврил ва хьхьичIунмай шаврил щала тарих.
«Гулизар Султанова бур Да­гъусттаннал миллатирттал мархха-ххуну куртIну кIулсса аьлимчу. Цила луттирал хьхьичI бутIувугу му буслай бур Дагъусттаннал миллатирттал магьирлугърал мархрая. Гулизар АхIмадовнал элмийсса давуртту хIисаврайн ласурча, дакI дарцIуну ва лажин кIялану учин бюхълай бур ванил даражалийсса ахттарчи — театровед хIакьинусса кьини Ухссавнил Ккавкказнаву цама акъассар куну», – увкунни ванил.

ДНЦ РАН-далул Мазрал, литературалул ва магьирлугърал институтрал директор Абусупиян Акамовлул кIицI лавгунни 1967 шинал зий байбивхьуну ва институтраву хIакьинусса кьининийн Гулизар Султановал багьа бищун къашай­сса захIмат бивхьушиву дагъус­ттаннал драматургиялул ва театрал магьирлугърал тарих ахттар буллай. «Лайкьссар ванил захIматран махъ бакъа ПаччахIлугърал премия. Жула институтрал чулуха жул пикри буссар Гулизар Султановал элмийсса давуртту му премиялийн ккаккан дан», –увкунни ванал.
«На Гулизар Султановайн учара «Театрданул дагьани»,– увкунни Оьруснал театрданул каялувчи ва хъунама режиссер Скандарбек Тулпаровлул. — Цанчирча, ванийхчил чIалай буну тIий жунма цумур театрдануву ци хъанахъиссарив». Дагъусттаннал Театрал ишкка­ккултрал союзрал хъунама Айгум Айгумов, Ссихьрал театрданул каялувчи Аминат ЯхIияева кIицI лаглай бия, театровед, искусствовед бакъассагу, Гулизар Султанова хъанай бушиву Дагъусттаннал цинявппагу театрдал репертуар, буру­ккинтту ва хьхьичIуннайшивуртту кIулсса, миннух баччибакъулшиву дакъа­сса дус-ихтивар, цувгу ми буруккин­ттая паччахIлугърал бакI дургьуминнан баянну гъалгъа тIутIисса.

Аминат ЯхIияевал бусаврийн бувну, Гулизар Султановал хIарачатрайну дакьин дурну дур 2011 шинал Ссихьрал театрданул къатри.
Презентациялийн бувкI­миннахь барчаллагь тIий, Гулизар Султановал увкунни: «Жува ва луттирах мюхтажну бияв, цанчирча драматургия – му театрданул къюкIри, вирдакIри, гьанур, драматургиялийри гьарзат дарцIуну дусса. Белинскийл увкусса куццуй, «Пьеса ляхъай­сса сахIналийри».
«Зун ттул захIмат цуксса кьимат лахъну чIаларчагу, цичIав ляличIисса гьунар на къабув­ссар. Нава ва пиша язи бувгьунавхьур, му мюнпатну зузи банссая мурадгу», – ххи бунни Гулизар Султановал.