Ххуллурдал чIараври оьрму татайсса

Жула Аьрасат бур хъинну хъуннасса аьрщарал лагрулул ва географиялул билаят. Ши­ккусса шагьрурдачIансса, шяраваллачIансса ххуллурдугу бур ххуйссагу, оьккиссагу. Ттулмур ихтилат миннувасса цанниятур. Му ххуллу бур Ккуллал райондалул дянийх нанисса, Дагъусттаннал Республикалул статусрайсса ххуллу. Му ххуллун цIа дур «Араканнал ламу – Гъумучи – Ваччи — Мамраш» тIисса.

Ттун хIисав хьунни экономикалул чулуха биялсса мюнпат бусса кIанттурдуну хъанай бушиву чIарах ххуллурду наними­. Ккуллал район дур зунттаву лахъну, жува кIицI бувсса ххуллул мурцIув. Ва ххуллу, Ккуллал райондалия ливчуну, Агъуллал райондалул чулийнмай бачайхту, бур экстремалтал лагайсса ххуллийн кIура баллай.
Гьай-гьай, махъсса шиннардий хъинну чIявусса ххуллурду бакьингу бунни, буллайгу бур. Хияллаву бивкIсса Ваччату Гъумукун нанисса ххуллийх Щардал шярава личиннин асфальт бавкьунни. Буллай бур хъинну авурсса ламурду ШавкIуллал чIаравсса кIирагу неххайх. Вай ламурду бувайхту, хъинну хъунна­сса бигьашиву хьунтIий дур.

Ккуллал райондалул экономикалух бурувгсса чIумал, чIалай бур ва хъунмурчIин ятту-гъаттара ябуллалисса кIанттуну бушиву.Амма на тIимур мюнпатгу ялун ххи хъананшиврул, чара бакъа бакьин буван багьлай бур Хъусраща ливчуну, Агъуллал чулинмай нанимур ххуллугу. Бартнеххая Мамрашлив бияннинсса ххуллул лахъишиву дусса дур 100 километра. Му МахIачкъалалия Лаващав бияннинссаксса ххуллу хъанай бур. Гьай-гьай, ми ттуршра километра экстремал ххуллурдуну дакъар. Хъусращату Агъул­лал центр Ппиппигълив дур 18 километра. Муна му ххуллур, ттул пикрилий, цалчин бакьин буван аьркинссагу. Ялагу ва ххуллу най бур мукьра километралул манзилданийгу Ккуллал шяравух. Шяравух нанисса ххуллу цукунсса бикIайссарив жунма кIулли. Мунияту шяравух нанимур ххуллу буван багьлай бур цамур кIанайх, яни Хъуннеххал тия чулийх. Ккуллал шяраваллил администрациялул каялувчитуращал ихтилат буллалийни, вайннал бусай, му республикалул статусрайсса ххуллу бухьувкун, аьркинсса давуртту шикку дуван бюхълай къабикIайшиву.

Дарбантуллал дара – му дахху-ласулул кIану бур. Мунияту жунма, депутатътурал кумаграйну шайрив, республикалул хъуниминнайхчин шайрив, хIарачат бан аьркинни ва ххуллух бурган бан. Яла, проект дурну махъ, бучIия Аьрасатнал ХIукуматрайнгу буккан. Зунттал инсантал шагьрурдайн куч къахъананшиврул, дуки-хIачIиялул чулухагу, экологиялул чулухагу ва ххуллу хъинну аьркиншин хьхьичIунсса бушиву чIалачIи бан бур.

Шиккува ттуцIунма бав­хIусса ца цамургу иш кIицI буван ччива. Цаппара шиннардил хьхьичI на Дарбантлия ттула буттал шяравун Вихьлив излай уссияв. Гихсса къатрава­сса кьай-кьуй ларсун увцуссия табасаран миллатрал щупир. Ганан жула дукъаргьусса аьрщив ххал шайхту: «Вахь, жучIа нувщи бугьансса аьрщив диял къахъанайри бикIайсса. Дулунавав ттун ижаралий нувщи бугьансса аьрщи», – куна. Нагу тасттикь бувссия дулун бюхъайшиву. На тIутIимургу мури: агарда жула райондалия ца чулуха бувххун, тамур чулуха личайсса ххуйсса ххуллу бухьурча, инсантал гьарзану занантIиссар му ххуллийх, жувагу гьуз буллали бантIиссару аьрщараха зун.
Укунсса пикри хьунни ттун уттигъанну. Ва пикри бартбигьин къабюхъайссагу бакъархха тIий ура.