«Гайннавух ттун ххал хьуна лухIи-пурщисса инсан — га ия Хаттаб»

Руслан ХIаммадаев

Ярагъгу кIунттихьну
даврийн хъит кусса,
Къачагъ луркIан дурну
къатIух лявкъуна:
Къур бувну автомат,
увтуна Руслан –
Къучагънал рухI лерххун,
ссавнийн гьаз хьуна.
ТтурчIиял ХIасан-ХIусайн

Дяъви байбивхьусса сентябрь зурул ххюйлчинсса кьини къачагътурал хьхьичIва-хьхьичI оьрмулуцIа бувминнавасса ца ур милицанал хъунама сержант Руслан ХIаммадаев.
Увну ур Руслан 1966-ку шинал Буйнакскалий. Цаппара шиннардива нину-ппу бивзун бур ЦIуссалакрал шяравун. Гикку къуртал бувну бур Русланнулгу школа. Мунияр махъ, аьралуннаву къуллугъ бангу лавгун, зана хьуну, личIи-личIисса идарарттай щупирну зий ивкIун ур.
Виваллил иширттал органнаву къуллугъ буллан айивхьуну ур 1985-ку шинал.
Та оьсса кьини, кIюрххил, Руслан чантI учин увну ур биту-ххитулул чIурдал. Мугьлат бакъа яннагу ларххун, кьатIув увккун ур. Къатраву милицанал зузала ушиву кIулну, хьулух луркIан дурну ялугьлагьисса лавмартсса душманнал чIивисса арснал хьхьичI бивтун увтун ур Руслан.
Та сурат арснал иттала тачIав лаглай дакъар.

– Битлатисса чIурдал на чантI учин увнав. Хъунна бава ва ттатта къатлуву щябивкIун бия. На кьатIув уккан нанисса чIумал, телефон оьвтIун диркIуна. ОьвтIий дия нину. Ганил бувсуна шяравун боевиктал най бушиву, жухь мугъаятну бикIияра тIий дия. Му чIумал тамур къатлуву шанашисса ппугу чантI увкуна. Хьулухун ивсса буттал хъирив лавгун, ттаттал цирив щурщу бувна. Яла кIиягу архIал кьатIув бувккуна – ттатта хьхьичI, ппу – ганал хъирив. Ца лахIзалий цаннил хъирив ца бивтсса чIурду хьуна. Хъиривва вев-гьарай тIутIисса ттаттал чIугу бавуна. Цинявппа кьатIув левчуна. На уккан къаитлай бия.

Итххявххун, увксса ттун оьттул бярав агьсса бутта ххал хьуна. Ганал яру тIивтIуну бия. ЧIарав никирттайн агьну ттаттагу ия. Леххаврий чIаххул бавтIуна. ЧIаххувчунал, цайвасса гьухъа ливккун, щаву дархIуна. Ппу азарханалийн увцуну лавгуна. Гикку, кIулшилийн къаувкIна, къуртал хьуну ия. Тания мукьах, цими шин гьарчагу – буттал яру хьхьичIа къалагай. Га щихрив луглагисса куна ия, – тIий, дакIнийн бутлай ур Русланнул арс МахIаммад утти, хъуна хьуну махъ.
ДакIнийн дутлай бур та кьини Русланнул кулпат Суджанагу.

«Та кьини на ттула нитти-буттачIа буссияв. Гайннал къатри шяраваллил ялувмур махIлалий дуссар. КIа чулуха бувххуна боевиктал шяравун. КIюрххила хIаятравун бувксса ттун ххал хьуна ярагъуннил далгусса кьюкьа шяравун дурххун най. Цал ттун гай оьруснал аьралитал ххива, яла бувчIунни боевиктал бушиву. Гай цIусса камуфляж янналуву бия, бакIрайгу щюллисса рангирал лиссурду дия. Ца кьюкьа шяравун духхайхту, гайннал, бивтун, сигнал дуллуна. Хъирив цамургу кьюкьа дарчуна. Мукун, хIурхIа, личIлулну, бувххуна шяравун боевиктал. Миннавух ттун ххал хьуна чIирттаравусса лухIи-пурщисса инсан. Га ия Хаттаб. Телевизорданувух ккаклай, ттун га увчIуна. Га цувагу хьхьичIа-хьхьичI най ия.
Лас милицанай, ласнауссу ФСБ-лий зий бухьувкун, гайннайн оьвкуну, тагьар бусав.

Нитти-буттащал, уссищал ва мунал мюрщисса оьрчIащал жугу шяравунмай бавчуру. Шяраваллил дязаннив гъан хъанахъисса чIумал, гужсса битавуртту дайдирхьуна. Битлай бия Культуралул къатрал чулухунмай. Циявхьур, Липецкаллал ОМОН душмантурайн данди бавцIуну бивкIун бур.
Боевиктуравасса цаннал, чIирагу ккаккан бувну, тих бацIияра битавуртту пахъ дагьанцIа, бяйкьусса ккулла тIайла бацIайча зуйнма увкуна.
Гихунмай, гьивхьхьул мурхьирал лув, щяивкIун ия ца ацIаксса боевик. Ца ттурусса чIири ва някIсса яру бусса боевикнал ттухь увкунни: «Жу гих ца милица утардуча, насу ганал автомат лавсун бухьхьу. КъабучIарча, вай бичинну»,– куну, уссу ва бутта ккаккан бунни. Му махъ учайхту, ттул бакIравун ттуршва пикри бувххунни. Ттун бувчIлай бия бивтун увтсса милица ттула лас ушиву, амма цукунчIав мунийн вих хьун ччай бакъая. На бавчура. Утти ттула къинттуллухун битанссар гайннал тIий, ялугьлай бура. Цири бантIисса гайннал бувгьусса буттан ва уссин. КIичIиравунмай кIура баллалисса кIанай ттул хъирив ца инсан лавунни. Яла битавурттал чIурду хьунни.

Боевиктал ябувцсса тагьар ишла дурну, уссу ливхъун ия. Къатрал ахьлаган увну, боевиктурал битлатисса ккулларду ганайн къавщунни. КIичIираву авцIуну ия ттул чIивисса арс. Га, кьакъаагьавай, бутта ивкIусса буслай ия ттухь. Гьарца шанбачIулий боевиктал бия. Яла махъ кIул хьуна жун гай шяравун кIива-шанма чулуха бувххун бивкIшиву. Мюрщи кIичIирттавухчин жу азарханалийн бувкIру. Хъунмур бала гикку ялугьлай бия жух.

Ярагъуннил балгусса боевиктал азарханалийн бувкIун бия Руслан ивкIушиврий мукIру хьун. Цукун бухьунссияв на, ттула хьхьичI, «Аллагьу Акбаргу» тIий, ласнал жаназалийн боевиктурал ччанну щилащийни. Русланнул жаназа ца гьантлий ялагу азарханалий диркIссар.
Бутта шяравун уххан итлай бакъая, шяравуминнан азарханалий жаназа душиву кIулну бакъая. КIива гьантта хьуну махъ лухIи ларгсса Русланнул жаназа, Чапаевкалиясса милица ххай, кIихун ларсун дия.

КIихсса хIатталлив уччин нясив хьуссар. Цила яруннил хьхьичI ивкIусса арснал бивкIу бухIан къавхьуну, гъаргъуна, кьарчI диркIуна Русланнул нину. Ца-кIира шинаварив цурдагу ахиратрахьхьун ларгуна»,– буслай бур Суджана.
Аьпалул хьуну махъ Русланнун дуллуссар Къучагъшиврул орден. Ванал цIа дирзун дуссар ЦIуминалийсса ЦIуссалакрал шяравусса кIичIираваллин.
2019 ш.