Цимивагу къаттагу бунни, арсгу хъуна унни, мурхьругу бувгьунни

[dropcap]У[/dropcap]ттигъанну, июльданул 18-нний, ГьунчIукьатIрал шяравасса Штанчаев Шамил Закирдул арснан там хьунни 60 шин. Да­гъусттан Республикалул лайкь хьусса строитель Шамил Штанчаевлул цIа ххуйну кIулссар къатри дуллалавриха, автомобиллал ххуллурдаха зузиминнан.


Бадрижамал Аьлиева
Шамил увссар 1960-ку шинал машгьурсса строитель Закир Штанчаевлул ва Лакрал радиолий цикссагу шиннардий зий бивкIсса Асли Штанчаевал кулпатраву. Шагьрулул 1-мур школагу къуртал бувну, Шамил ув­ххун ур Дагъусттаннал политех институтрал промышленный ва граждан строительствалул факультетрайн. Мугу бувккуну, Шамиллул цалва захIматрал ххуллу байбивхьуну бур Дагъус­ттаннал строительствалул управлениялия. Армиягу лавхъун, миккува зун ивкIун ур. Цаппара хIаллавун тIайла увккун ур «СМУ-4» идаралий зун. Мастерная айивхьуну, хъунама инженернайн ияннин, му идаралий личIи-личIисса къуллугъирттай зий ивкIун ур. 1992-ку шинал Шамил Штанчаевлул цува заллусса «СММП-18» ИП (1999-ку шиная шинмай – «СМУ-18) сакин бувну, микку зий ур каялувчину.

Шамил кулпат Тамаращал

«СМУ-18» хъана­хъиссар МахIачкъалалив дуллалисса, шагьрулул админист­рациялул ЖКХ-лул управлениялул тIалавшиндарайн бувну дуллалисса строительствалул давурттал генеральный подрядчик. «СМУ-18» идара зузиссар къатри бавриха, личIи-личIисса зданиярттал ва сооруженияр­ттал капитальный ремонтраха, цIусса ххуллурду бавриха ва буми ххуллурдал реконструкциялуха. Вайннал бакьин бувсса кIичIирттал, бувсса объектирдал сияхI хъуннар.
Шамиллул кулпат Тамара зий бур коньякирттал ттучандалий. Вайннал дянив бур кIива оьрчI: Закир ва Аминат. Закир, цала ттатта ва ппу куна, строитель ур. Аминат зий бур Сбербанкрай.
Шамиллул ва Тамарал бур 3 оьрчIал оьрчI.
Юбилейрал гьантрай жу хьунабавкьуру Шамиллущал, барду чIиви-хъунсса ихтилат.
— Шамил, гьарцагу адаминал цалва оьрмулуву буван аьркинссар тIисса шамуннивасса кIива мурад ина ххинугу биттур бувну бур. Бувну бур къатри, хъуна увну ур арс. Мурхь бугьаврил хIа­къираву ци чин бю­хъанссар?
— ТIайлар, къатри цимивагу бав, ттунмагу, цайми инсантурангу. Мурхьирдая тIурчаннив, мигу цимивагу бугьав. Ттун хъинну ххирар аьрщи, уртту-щин. Ттул дуссар хъинну ххуй­сса дача, муния дикIай ттул хъуннасса ххаришивугу. Гьарца кьини дачалий, даврия махъ, чара бакъа ссят-кIира дувара. Аьрщарал, ичIаллил лелуххантрал ва жанавартрал куклу бувай даврий бувхсса бакI, рахIат дуккан дувай дакI.
— Вилва уттининсса оьр­мулий рязину урав, хIайп чинсса, укун къабувна, цамур куццуй банссия­хха тIисса кIанттурдугу хьуссарив?
— На ттула оьрмулий рязийра, цичIав баххана бувангу къаччива.
— Инсаннал яла яргми лахIзарду оьрчI­шивруцIун бавхIусса бикIай…
— Ттул оьрчIшиву ларгссар Гъумук, оьрмул оьрмулухун­сса яргми, тIааьнми асардугу бур ГъумучияцIун бавхIусса.
Ттул ниттил нину ччяни дир­кIуну дия – оьрмулул 26 шинаву Бакуйн, аьрай щаву дирну, госпитальданий хъин хъанахъи­сса цила ласнах буруган лавгун, махъунмай нани ххуллий ккашил бивкIуну бия. Мукун, мунил кIану бувгьуну, жун, уссурвавран ва жул ссин, бавашиву дур­ссар жул ниттил ниттирссил, Шабанова Аминатлул. Ва Гъумук хъуни-хъунисса къуллугъирттай ивкIсса Къушкъунов Юсуплул ссурахъуя. Къушкъуновхъул, Атаевхъул, Каримовхъул тIий, ГьунчIукьатIрал шанма къуш – шанма кулпат, шанмайва гъанчу бикIайва Гъумук хьхьичIунсса къуллугъирттай, кувннащал кув дусну, кувнначIан кув ду­ссухун занай. На ниттил ни­ттирссу АминатлучIа ва мунил ниттичIа – ттулла ниттил ниттил ниттичIа Гъумуква икIайссияв оьрмулул 4 шин хьуннин. Школалий дуклакисса шиннардий циняр каникуллугу Гъумук гьан дувайссия. Ссавур дакъа ялугьлай икIайссияв гъинтнил каникуллах. Май зурул ахирдания тIайла хьуну, августрал 30-ннин Гъумук икIайссияв, шагьрулийн ачин чIун гъан хъанахъиссаксса, нину-ппу хъирив къабучIайния тIий.
Ттул ниттин ва буттангу хъинну ххирассия Гъумучи, мигу дуклай бивкIссар Гъумук. Ттигу гьарца Лаккуйн лавгтари чара бакъа Гъумукунгу ияра, ттущала оьрчIругу, оьрчIал оьрчIругу бувцуну, аглан шара ттунма ххирасса, оьрчIний жува гьузуй букъаккайсса бярничIа.
— Ина строительнал пиша язи бугьаврийн асар ссал биян буври? Буттал язи бувгьусса ххуллийх авчуссияв?
— Пиша язи бугьаврил масъа­ла ттул хьхьичI тачIаввагу къаби­кIайва, нахIакь дуван бакъар­хха 1913 шинал жул буттал бу­ттал буттахъал ГьунчIукьатIрал шяраву школа бувансса тендер дурххусса. Му бувансса арцу Романовхъал кулпатрал итадаркьуссар. Га чIумал бувсса школалул къатри цIананин ливчIун бур. Буттал цалва пиша язи бугьаврийнгу ва иширал асар биян бувсса ххай ура, дурккуну, га хьуссар республикалий диплом бусса цалчинми строительтуравасса ца, га авцIуну ивкIссар рес­публикалул къатри даврил индуст­риялул бакIщаращуй. Ттуяр хъунама уссил, на школа къуртал буллалисса чIумал, инженерно-строительный факультет къуртал бувна. Ттул арсналгу язи бувгьунни строительнал пиша, марцIсса ххювардайнну мува факультет къуртал бувну. Жул кулпатраву най дур строительтурал мукьулчин­сса ник.
— Зул бутта ччяни аьпа­лул хьуну ур. Ци дакI­нийнбичавуртту лирчIри нитти-буттацIун дар­хIусса?
— Ппу Монгъолнаву зузи­сса чIумал ттун 16 шин дия. Бу­ттал на цащала уцайвав тихун, уцайвав цалла дуллалисса планеркарттайн. Укуна кIукIлуну, иминну гъалгъа тIисса ппу планеркарттай цама инсаннайн кIура аяйва, му билаятрай буллалисса хъуни-хъунисса объектирдайн багьайсса ихтилатру кьянкьану ва гьарнан бувчIинну бувайва. Монгъолнава зана хьуну махъ Строительствалул комитетрал председательнал (яни строительствалул министрнал) хъиривчуну зий дачIи шингу дурну, оьрмулул 52 шинаву, инфаркт хьуну, ппу аьпалул хьуна. Ппу ия РСФСР-данул лайкь хьусса строитель, нину – Аьрасатнал культуралул лайкь хьу­сса зузала. Ниттин хъинну ххирая лакрал фольклор, лакрал щархъавух занай, лакрал халкьуннал балайрду батIлай, цикссагу шиннардий захIмат буллай бивкIссар. Шяраваллавасса чIявуми балайчитал ниттил ша­ппай бувцуну бучIайва, кIанттул хьуннин, ца чулухун багьаннин, ми жучIа ялапар хъанайгума бикIайссия.
— Вил каялувшиндаралу дакьин дурсса, цIу­ну дурсса объектирдал хIат-хIисав дакъар. Дурив миннуву винна ляличIину ххирасса?
— Оьрмулул 22 шин хьуния шинай, институтгу бувккуну, зий айивхьуну, ти-шинай къавхьуну зий, цикссагу объектру канилух бувккунни: медициналулсса бикIу, оьрчIал садикру ва школарду бикIу, ххуллурду бикIу. Бувсса, бакьин бувсса циняв объектирдаву яргсса асарду кьабивтунни 2005-ку шинал Ххувшаврил 60 шинан хасну дурсса Лениннул Комсомолданул цIанийсса паркрал реконструкциялул.
Мукунма дакIний ливчIунни 2012-ку шинал Ленинккантлив бувсса хъунмасса школа.
ДакIний лирчIунни Гагариннул цIанийсса кIичIиравалу бакьин буллай бивкIсса чIунгу.
— Вила цалчинма-цал­чинсса объект дакI­ний бурив?
— Буркьай дакIний – Сепаратордал поселокрайсса 200 автобусрансса гараж. Му дия 1986-ку шин. Гараж цIанагу буссар.
— Вила кулпатращал, Тамаращал, та ва цукун кIул хьуссару?
— На Марковлул кIичIираву, Тамара Леваневскийл цIанийсса кIичIираву ялапар хъанай, жу бавахъащал архIал кувнначIан кув чIявуну хъамалу лагайссияв.Тамарагу, нагу ца шяравасса буру, оьрчIниява кувннан кув кIулсса.
— Барча вил оьрмулул юбилей, хIурмат бусса Шамил Закирович. Дулуннав вихьхьун уттигу чIярусса шиннардийсса, чIяву-чIявусса объектру бувансса, бакьин буван­сса цIуллусса шинну.