ЗахIматну бикIай та дяъвилул чIумух вичIи дишин

МахIаммад АхIмадов

Гьарца шинах, январьданул 28-нний, Ленинград блокадалува буккан бувсса кьини дучIайхту, къабигьану бикIай рахIатну телевизорданувух блокадалиясса передачартту ххал дуллан.

Ленинградрайн 1938-ку шинал армиялул бурж лахъан увцуну, тикку къуллугъ буллай ивкIун ур жул буттауссу, ЧIятусса Аьбдуллаев ­Аьлил. КIира шинай къуллугъ бувну махъ, 1940-ку шинал октябрь зуруй, чивчусса буттауссил чагъар уттигу ябуллай буссар жул Аьбдуллаевхъал кулпатраву. Муний бу­ттауссу Аьлил чичлай ур ца шин уттигу къуллугъ буллай дан багьлай бушиву, цува командирну ивтун уну тIий.
Ваная ттунма балжину кIулмур на «Илчилийн» чивчуссия хьхьичIми шиннардий.
Гьашину на ттула одноклассница МахIаммадова ПатIиматлухь буслай уссияв, Ленинград блокадалуща тархъан баврин хас дурсса передача ххал дуллай ивкIшиву, ттула буттауссугу Ленинград буручлай ивкIшивуча, микку ПатIиматлулгу бувсуна цила ниттиуссугу Ленинград буручлай накьлу хьуссар куну.
ПатIимат МахIаммадова зий буссар ДГПУ-луву ингилис мазрал дарсру дихьлай. Ванил нину Уммукусун Ваччатусса бур, бутта Аьвдурашид ЧIятуссар, аьпа баннав кIинналагу.
ПатIиматлул цила ниттиуссия ттухьва бувсмур нагу «Илчилийн» чичлай ура.

МахIаммадлул кулпат Любовь ва арс Михаил Дагъусттаннай

Расуллул арс МахIаммад АхI­мадовлул школа къуртал бувну бур ЧIяв 1937-ку шинал. Мура шинал дуклан увххун ур Дагъус­ттаннал медициналул институтравун. Му къуртал бувну махъ жагьилсса хIакин тIайла увккун ур Ватан дуручлан. Дяъви къуртал хьуну махъ зана къавхьусса цала уссия цикIуй кIул шайрив ххал бан чичлай бивкIун бур МахIаммадлул ссурвал Аьйшат ва Уммукусун. ЧIявусса чивчуну бур, амма цикIуй кIул бан къахъанай бивкIун бур. Ахиргу Винницкий областьрал военкоматрая чагъар бувкIун бур АхIмадов МахIаммад Расуллул арс Ленинград буручлай ивкIушиву бусласисса ва мунал кулпат Любовь Александровна Новгородрал областьрай Боровичи тIисса шагьрулий ялапар хъанай бушиву бусласисса.

Любовь Александровна

Ссурваврал чивчуну бур уссил кулпатрайн цIухху-бусу буллали­сса чагъар. Любовь Александровнал жаваб дуркIун дур, цила ва МахIаммадлул Михаил тIисса арс ушивугу кIицI буллалисса, ва цу­ппагу арснащал бучIан ччай бушиву МахIаммадлул ссурвал ккаккан.

Дазу-зума дакъасса ххаришиврущал ва кьурчIисса асардащал хьунабавкьуну бур ссурваврал цала ххирасса уссил МахIаммадлул кулпат Любовь ва арс Михаил. Любовь Александровнал бувсун бур цуппа ва МахIаммад Ленинградрай щавурду дирсса саллатI хъин буллай бивкIшиву. Любовь зий бивкIун бур медсестрану. Микку миннан хьуну дур цаннах цаннал эшкьи, хьуну бур яла ташулулгу. Дяъвилул цIу къизгъинний ца базилух МахIаммад шагьид хьуну ур.
Шинну тамансса ларгунни. Аьпа­лувух бивхьунни Аьйшатгу, Уммукусунгу, Любовьгу, Михаилгу, мунал кулпат Тонягу.

ПатIиматлул бусаврийн бувну, цIанасса Санкт-Петербурглив Аьраяллил Медициналул академиялучIа бусса бур Тарихрал музей, хъун дяъвилул лахIзардая бусласисса. Та музейраву дусса дур мармарчарил лухIисса улттуй Расуллул арс АхIмадов МахIаммадлул цIагу, суратгу.
Аьйшатлул душ Майя бур МахIачкъалалив врач-нев­ро­патологну зий. Уммукусуннулгу ца душ, ПатIиматлуяр чIивимур, Зулмира зий бур мукунма хIакин-терапевтну. Минналгу оьрмулия щакъаливхсса цала ниттиуссил МахIаммадлул пиша язи бугьаву – мугу пахрулунсса иш бур.
Шиккува бусан, Майял ппу, Ваччатусса Муслимов Юнусгу, Ватан дуручлай ивкIсса орденоносецри, аьпабиву, цувагу оьрмулухун ветеринар хIакинну зий уссия Ваччав.
Аьпа баннав Ватан дуручлай бивкIсса цинявппагу вирттаврал. Алжаннул ххари баннав. Даимангу дикIувча дунияллий дакьаву, миннал оь экьибувтIуну ларсъсса.

Арсен Аьбдуллаев,
ш. ЧIяйми