Щарнил дагьанину хьусса къатригу, къатрал заллугу

[dropcap]М[/dropcap]ахъсса шиннардий инсантал цивппа лявхъусса, хъуни хьу­сса минардайн зана бикIлай, ялапар хъанай бакъахьурчангума, къатта- къушру цIу буккан буллай бушиврул дакI дацIан дуллай дур лакрал щархъурду духкъалаганшиврий.

Эяллайн дурккун диркIсса къатригума, чан-чанну тIий дакьин дуллай, шяраваллил чIалачIин ххуй хъанай най дур. Вай иширттал барану хьунни гьашину гъинттул буттал шяравунсса ттул аьрххигу.
Караматсса тIабиаьт. Чурххавун хIал бучIан буллалисса марцI­сса гьава. Я батIин къабюхъайсса зунттурду. МарцIсса щаращал щинну. Цимурца ххуйри ттул буттал шяраву – Хъусрахь. Рищав миксса суратру. Цал уттигу букарду уччин къашайсса, ттула ни­ттил кIарттуву бувщусса, ччатI.

ХьхьичIавасса чIуннардий кунма, хьунабавкьура чIахху-чIарахнащал, щябивкIра ккурчIа-чIирах, бусарду хаварду.
Лавгра жула кказитрай цикссагу шиннардий корреспондентну ивкIсса коллега, мудангу хъамаллурах мякьсса, Чанкура КьурбанмахIаммадовлул ужагърайн.


Имара Саидова
Шяраваллил зума-къи­рагърайсса Чанкурал къатри дур щала щарнил дагьани кунна чIалачIисса. Угьара хьуну, цIуллу-сагъшиврул хьхьара хьуну ур Чанкура… Багьунни ванан щинчIав нясив къадан­сса кьинирдугу духIан. Амма, дакIнил макьу ци тагьарданий духьурчангу, Чанкурал ва ванал бювхъусса кулпат Шагьсаланнул ненттабакI тIивтIуну мудан хъамал кьамул бай. Мунияту бухьунссар вайннал ужагърай хъамалгу тачIав чан къашайсса.

[pullquote]Багьунни ванан щинчIав нясив къаданнав чинсса кьинирдугу духIан. Амма, дакIнил макьу ци тагьарданий духьурчагу, ванал къушлий тачIав хъамал чан къашайссар.[/pullquote]

Чанкурал ва Шагьсаланнул ичIува бур буттал буттахъал ирс ябуллалисса ччима махIаттал ансса музейгу.

Гъараллангу авадансса дия гьашину гъинттулсса тIабиаьт Лаккуй. Гьай-гьай, къашай тIа­биаьт­райн къарши буккангу. Гъараллу ларчIтаригу, зун­ттал ухнилу дирхьусса жул шяравун нехруксса аьтартту був­ккун, инсантурал къатран, багъирдан, хъуруннан зараллу шай. Щарнил зуманицI къатри дусса Чанкурагу гьашинусса аьтарттал хъиннува азурда увну ия.

Махъсса ппурттуву инсантал пахру-ххаралий чичлай бур ххуллурду бувминная, ягу инсантуран хайр-мюнпатсса давуртту дурминная. Нагу кIицI лаган ччай бура, аьсаврттай заназисса, ччаннал сакъат хьу­сса Чанкурал бувсса хъунма­сса захIматрая. Цала къатрал чIарахсса ратIух мугьалтту бук­лай, инжит хьусса Чанкурал, бувну бия 100-хъул метралул манзилданийхсса чIира. Чанкура ккавкма махIаттал хьунссия, цукунни ччаннал мушакъатсса, угьара хьусса инсаннал ваксса даву дурсса тIий.

[pullquote]Гьай-гьай, ванаща вай давуртту дан хъана­хъиссар чIарав буну тIий бишин-битан кIану бакъасса, бусалалуву кунмасса, Шагьсалан[/pullquote]

— Шания ивзтари, баргъ кIири баннин, хIурхIацIакул лаглай, ратIату ттущава гьаз бан бю­хъайсса чартту ххилай, буллай ивкIра ва чIира. Цахъи лагрулул хъуними чарттахун хьхьа бавхIуну, ххюрхху буллай ивкIра. Цаппара хъуними чартту гьаз бан кумаг бувна чIаххучуналгу. Чан-чанну тIий буллай ивкIра, ттула бизар лиххавугу мурадрай. На ва даву ца ттула цIаний къадав. Ва чIирал байщунтIиссар жул щалва махIлалул къатрайн биянтIисса зараллу, — тIий, буслай ур Чанкура цала захIматрая.
Гьарцагу хъусичунал, шяраваллил ахIвал къулай баву мурад­рай, чIиви-хъунсса захIмат биширчан, ххуй хьунссия шяраваллил ранг-жинс. Буниялагу, вай дур паччахIлугърал дан аьркинсса давуртту.

[dropcap]Ч[/dropcap]анкурал ва Шагьсаланнул ичIува бур буттал буттахъал ирс ябуллалисса авадансса, ччима махIаттал ансса музейгу. Интернетраву вайннал музейрал сурат­ру ккарксса инсантал, шяравун бувкIтари, занай бур му музейрай тамаша бан.
Шагьсаланнуйн яржа бакъа ичIурасса низамрал ялув авцIуну уссар цува Чанкура. ХIаятраву бивхьусса ччуччайсса бя ва тIанттура дур, цIувцIучарттая чIира бувни кунна, ябацIанну дирхьуну.
Жунма кIулли Чанкурал цала оьрмулул биялсса бутIа агрономнал пишалун харж бувшивугу, мунил гьунар ххисса пишакар ушивугу.
Ванал къатрал хьхьичIсса ахъувугу кIутIу тIий бия ятIулсса ва лухIисса хъасарал лавхIуну нанисса къатIри. Низамрай ца исвагьину дургьуну дия лухIи хъюрув, лаччи-чимус ва цаймигу ахънилсса. Шивугу дия цайминнал къатраву къадикIансса низам.
Вай цинярдагу, на ялув кIицI ларгсса, давуртталгу буслай бур къатлул заллу цукунсса, ци тIул-тIабиаьтрал инсан уссарив. Ур, мяйжаннугу, Чанкура захIмат ххирасса, гьарца давриву низам дусса, цаятура тIалавшиннугу хъуннасса мяйжаннугусса зун­ттал чув.
Гьай-гьай, Чанкураща вай давуртту дан хьуссар, чIарав буну тIий бишин-битан кIану бакъа­сса, бусалалуву кунмасса, хъиннува ххира хьунсса цIагу дусса, Шагьсалан!.