Лахъазан дурурччуссар чIирисса кьюкьлул

АхIмад Кьурбанов

Ванал ххуй-хъиншиврул бутIа гьарманайн бияйва

1999 шинал республикалийнгу, миллатрайнгу дурксса кьини лахълай, цала-цала пострай кьянкьану бавцIуну, ца гьантлул дянив чувшиврий жанну дуллуссар чIявусса цIуссалакрал райотделданул зузалтрал.

713,5 метралул лахъазан («Телевышка») райондалий яла лахъмур точка дур. Шичча, хъатлий дирхьусса кунна, чIалай дуссар щалагу ЦIуссалакрал район. Лахъазанттуйсса «ТелевышкалучIа» 1996-ку шиналва бацIан бувну бивкIун бур ЦIуссалакрал РОВД-лул пост. Сентябрь зурул 5-нний ЦIуссалакрал аьрщарайн ххявхсса чапхунчитурал кьаст диркIссар, цIан-чаннаву, хархавар бакъа ххявххун, анаварну ва бигьану канихьхьун ласун хъуннасса агьамшиву дусса лахъазан.
Амма миннан ччимур къавхьуссар. Лахъазан дуруччин къучагъну дарцIуссар ЦIуссалакрал милицалтрал чIирисса кьюкьа — та кьини лахъазанттуй дежурствалий бивкIсса милицанал лейтенант Халид Мурачуев, милицанал сержант Мутай Исяев, милицанал сержант Кьурбан АхIмадов ва АхIмад Кьурбанов. Лахъазан дуручлай, жанну дуллусса къизгъинсса талатавриву ккаккан дурсса къучагъшиврухлу Аьрасатнал Виричу тIисса цIа лайкь дурсса Х. Мурачуевлуя ва М. Исяевлуя жу хъиривмур номерданий бусанну.
ХIакьинурив ихтилат АхIмад Кьурбановлуя ва Кьурбан АхIмадовлуяр.


Нани ххуллий Хасаврайн нитти-буттахъаннийн бувх­сса чIумал, ниттил ттухь, виримукьалгу дурцIуну, бакIрайн
лачак рути увкуна.


Сяидлул арс АхIмад Кьурбанов увну ур 1963 шинал ЦIуссалакрал райондалий Чапаево шяраву. Виваллил ишир­ттал органнаву зун ивкIун ур 1997 шинал.
КIулминнал бусласимунийн бувну, АхIмад ххирасса ивкIун ур учительтурангу, архIал дук­лакиминнангу. Ххуйсса чIу бу­сса, балай учин гьунар бусса ивкIун ур.
АхIмадлул ва ванал оьрмулул дус Замирал 9 шин дурну дур цачIу оьрму бутлай. Бур 4 оьрчI. Замирал бусласимунийн бувну, АхIмад ивкIун ур ххаллилсса ппу, аякьа дусса лас. Дазу-зума дакъа ххирасса бивкIун бур ванан нину-ппу.

-АхIмадлул нину-ппугу, жугу ца хIаятраву ялапар хъанай бу­ссияв.
Гьар мудан, даврийн нанийни, цал жу циняв ххира-ххуй байссияв, яла гайнначIан уххай­с­сия цIани-цIай буван. Ванал хъиншиврул бутIа гьарнайн бияйва. Гьарцаннаха цанна лар­хьхьусса аякьа дуссия. ТачIав жул ялун ачIа къаучIайва. ОьрчIан ганаха чIалачIин дакъая, — тIий бур цила дакIнийн бичавурттаву Замира.
Дяъвилул ишру байбишин цаппара гьантрал хьхьичI АхI­мад, тIааьн дакъасса макIлил ццах учин увну, чантI куну ур. Буслай ия тIар, пострай унува, боевиктал ххявххун, битлай, цала цаппарасса бичав, яла зу дакIнийн багьну, ццах куну, чантI увкунна тIий. ТIайла дарцIунни АхIмадлул макI тIий бур Замира.

Га кьинигу кулпатрал, гьар мудан куна, тIайла увккун ур АхIмад даврийн. Цуппагу, АхIмадлул гъанссаннал хъатIи буну, шанмагу душгу ласнал нитти-буттачIа кьабивтун, кIира шинавусса арснащал ЦIуссалаккуйн бувкIун бур. Гьунттий кIюрххил дежурствалия АхIмадгу гиккуна учIансса икьрал дурну диркIун дур. Амма иш цамур куццуй багьну бур. Къанясив хьуну бур Замиран ва АхIмадлун мунияр махъ хьунабакьин. Хъирив кьини кIюрххицIунмай, биту-ххитулул чIурду баллай, хIаятравун бувк­сса Замиран къапулул чIарав ккучун дурну боевиктал ххал хьуну бур. Пострайсса АхIмад дакIнийн агьну, чурххал зурзу увкунни тIар.

БоевиктурачIан бувккун, хъатIул заллухъруннал увкуну бур: «Шичча зунна ччимур ласияра, так жул хъамал цивппа битира, — куну.
-ЧIивисса оьрчIгу канихьну багъирдавух чIаравсса кIи­чIиравун бувккун на ттула нитти-буттачIан бавчура. Боевиктурал увтун, оьттулгу най, ххуллийн агьну ия ттул чIаххучу Руслан ХIаммадаев. Ци банссарив къакIулну къазразан дурну жан дуккавайсса арснал лагма лечлай нинугу дия.
Ва суратралгу ттувун хъиннува ццах бувтунни. Цукун бив­ссарив къакIулну, бивра нитти-буттачIан, яла гайннащал ва чIахху-чIарахминнащал битлатисса ккуллардавух шярава бувккун бавчуру. Ххуллул шанбачIулийн бивсса чIумал, ттула душру хьунабавкьну, гайгу бувцуну, на Новостройрайн лавгра. АцIва гьантта бувссар Трестрал къатраву ялапар хъанай. Му чIумалгу ттул ласная цичIав хавар баллай бакъар. Щия ци баявивав тIий, гьарнал иттав буруг­лай бура. Амма цичIав кIулсса, бусайсса акъая.
АцIулчинмур кьини ЦIусса­лаккуйн нани ххуллий на машиналий Хасаврайсса нитти-буттачIан бувхра. Виримукьалгу дурцIуну, ниттил ттухь лачак рути увкунни. Ттувун ццах багьуна. Га цIана бувккун, щя­бивкIун машиналий, бавчура ЦIуссалаккуйн.
РайотделданучIан бувкIун, цIухху-бусу буллай бура. Щин­чIав ттул ласная цичIав кIулну бакъая. Ттун цукунчIав вих хьун ччай бакъая ганан цичIав хьушиврийн, — буслай бур Замира.
ЦIуссалакрал шяравалу тархъан дайхту, ВышкалучIан лавхъсса Аьрасатнал аьралитуран ляркъуну дур кIикку милицанал жаназа. Лажин дурчIинсса куццуй къадиркIун дур. КIайннал оьвкуну бур райотделданийн. Хъирив лахъазанттуйн бувкIсса ЦIуссалакрал милицалтранвагу партран ув­сса АхIмад къаувчIуну ур. Ва кIава пострай ивкIсса Кьурбан АхIмадов ххай, ЦIуссаккулув лавсун, гих увччуну ур. Так 9-10 гьантта лавгун махъри АхIмад цIунил увччусса цала шяраву, Чапаевкалий. Ца акъа-акъасса арснал къювулул гъагъан був­сса АхIмадлул нину-ппугу ччяни дунияллия лавгун бур: 2007 шинал ахиратравун ларгун дур нину, кIива зурува ппугу.
Лахъазан дуручлай жан дуллусса АхIмадлун аьпалул хьуну махъ дуллуссар Къучагъшиврул орден. Цала къуллугърал ва инсаншиврул бурж ванал дакI марцIну бартбивгьуссар.