Артиллериялул батареялул бакIчи

Аьлил СантIуев

Уттигъанну ттун ччан бивкIуна Хъун дяъвилул гьурттучи, Цалчинмур ЦIувкIратусса Рамазаннул арс СантIуев АьлиллучIан иян.

Ххал арчан, Аьлил яхъанахъисса къатри жуятура арх дакъа диркIун дия. Жу ца буссарив кIул шайхту, къатлул заллу ХIусайханов МахIаммадбаглул ва мунала кулпат Зинаидал, тIиртIусса симаннащал хьхьи­чIун бувккун, буххан бунну. ­Аьлил хъинну ххари хьунни, ялун учIаннах мякьсса хъуначу, оьрмулухун кIулссаннащал куна, хIала увххунни.

— Вил цIуллу-сагъшиву ххал дан бувкIссияв. Виятусса Па­тIимат Рамазановал чирчусса макьалартту «Илчи» кказитрай дурккуссар. ЦIанасса вила тагьарунния бусарчан ччива, — увку­ссия на Аьлиллухь.
— Ттул кулпат бивкIуну шинну ларгунни. На тания шинай ва ттула куяв МахIаммадбаглучIа ва душ ЗинаидачIа яхъанай ура. Ттул куяв ххуйсса, аьчухсса, инсаншиврул бутIа ххишалану буллусса инсан ур. ТIайланма учинна, ва ттул арсналгу, куявналгу кIанай авцIунни. Укунсса хасиятрал залунначIа на аякьалий яхъанай ура. Вай къатригу ванан университетрал ччянира дуллу­сса къатрир. Университетраву бусравну, ххуйсса даврий зий ­уссар, цувагу физикри, профе­ссорди. Душ Зинаидагу ва жула Редуктор поселокрайсса шагьрулул 1-мур азарханалий хъунама хIакиннал хъиривчуну зий бу­ссар. Вай къатраву яла ххуймур, чаннамур, гьава бумур къатта ттухьри бусса. Аьрали ишир­ттая тIий, Аьлил буслай ур, цува учитель хьуну, дахьа зун нани­сса шинал Хъун дяъви байбивхьушиву, цувагу хушрай лавгшиву дяъвилийн, цIу бутIуй фронтрайн бичиннин хIадур бувшиву Ттуплислив, цува ивкIшиву артиллериялуву.

Аьлил гьуртту хьуну ур Дон­басс, Днепродзержинск кIан­ттайхсса талатавурттаву. Днепр нех лахълахъисса ишираву хIа­лал дурну дур ЯтIул ЦIукул орден, ивну ур, талай, Чехословакиянавун, Польшанавун. Дяъви къуртал хьуну махъгу Германнаву шин ва дачIи дурну дур. ХIаписартал шайсса училище Латвиянаву бувккуну бур.
Аьлил къуллугъ буллалисса полк мудан Ураллай бивкIун бур. Ватандалул ссав ядуллай артиллериялул батареялул хъунаману ивкIун ур.
Къуллугъ кьабивтун бур полковникнал чиндалуву, бригадалул командирну.

Жу гъалгъа тIиссаксса хIа­л­лай Зинаидал ххуйсса ах­ттайн­­ссагу хIадур дурунни. Ма­хIаммадбаглул ва Аьлиллул жу ххуйну хъамалу бувунну. «Фронтовой 100 граммгу» хIалану ах­ттайнссагу дуркуну, нахIусса ихтилатругу бувну, личIи хьуру.
Фронтовик СантIуев укунсса аякьалий яуллалисса ванал арснан кIанайсса куявнан ва Зинаидан хъунмасса барчаллагь. Жу хъинну рязину ливчIру.
Аьлил тIий ур: «Гьай-гьай, хъунав шаву ххуйсса зат дакъар. Ттун цIана 95 шинни. Амма на канихун агьну акъара, мунийн щукрулийгу ура. Зугу цIуллу баннав, ттул ялун бувкIсса».

ХIусайн Давыдов,
ш. ЧIурттащи