«Балай тIий бур Асли Гадаева»

Асли Гадаева

Уттигъанну цила оьрмулул ххаллилсса юбилей хьунадаркьунни Дагъусттан Республикалул культуралул лайкь хьусса зузала, лакрал халкьуннал ца язисса балайчи, хIатта «Зыкинангума» ккалли бувайсса Гадаева Асли ХIусайннул душнил.

Бадрижамал Аьлиева
Асли Гадаевал цIа ва балай къабавсса, ванил каруннихьсса ччергъилттул ва аслийсса чIунил хIайран къаувсса акъахьунссар.
Бувну бур Асли декабрьданул 2-нний 1948 шинал Гьун­чIукьатIрал шяраву. Балай учаврил гьунар буттаява ирсирай бивсса Асли цинна кIулши хьуния махъ балай тIий бивкIун бур. Ччергъилугу канихьну ва чIявуну гьуртту шайсса бивкIун бур шяраву хъанахъисса хъатIай, мажлисирттай. Школалий дук­лакисса чIумалгу ва гьуртту къавхьуну къашайсса диркIун дур царагу байран. Оьрмулул 9 шинавува райондалул школар­ттал дянивсса конкурсрай Гъумук Аслил бувгьуну бур цалчинсса кIану.

Москавлив Щукиннул цIа­нийсса Театрал училищагу къуртал бувну увкIсса жагьил­сса гьунар бусса артист ХIасан Гадаевлущалсса кIул шаврил ахир-мураднугу хьуну бур 1967 шинал хIасул хьусса вайннал дянив­сса ташу. Муния шинмай Аслин ШавкIуллал шяравалу хьуну дур кIилчинсса ватанну.
Аслил къуртал бувну бур Культуралул училище. 1970-ку шинал ванийн тапшур бувну бур муданмагу райондалул культуралул идарарттаву хьхьичIунмунин ккаллисса ШавкIуллал Культуралул къатлуй каялувшиву дуван. Микку зий бунува, заочнайну бувххун, къуртал бувну бур Дагъусттаннал паччахIлугърал педагогикалул институтрал географиялул факультет. Муаьл­лимнал пиша язи бувгьуну махъгу Асли магьирлугъралмур ххуллия ти-шинмай хьуну бакъар. Цуппагу гьурттуну, цилва даврил ва пикрирдал уртакьталгу лагма лаган бувну, Аслил райондалий чIярусса давуртту дурссар, концертирттащал занай, щархъавусса, къутаннайсса ва зунттал фермардай­сса захIматкашнал дакIру хъин-хъинсса балайрдайну ххари дуллай. Муния махъ кIира шинай Дагъусттаннал паччахIлугърал филармониялучIасса «Дусшиву» ансамбльданул солисткану зий, жулла республикалий ва бикъавсса шагьру, район чан­сса дакъа къалирчIссар.

Буттал шяраву ГьунчIукьатIув ацIнияхъайсса шиннардий зий бивкIссар магьирлугърал къатлул методистну ва колхозрал профсоюзрал каялувчину, ми бигардащал архIал ичIаллилссагу, мюрщисса оьрчIалссагу буллай.
Чув зурчагу, Аслил гьарцагу дуллалисса даву усттарну, лакрал фольклор, культура куртIну кIулну, ххирану, мунил бучIантIимуний дакI цIий дуллай бивкIссар.
Гьарцагу инсаннал, му ци пишалул унугу, бикIай цалва хатI, цалла къуццу тIаву. Аслилгу лакрал балайрду щаллу баву дия щихакIуй къалархьхьусса, ляличIисса, циннара хасъсса. Аслил балайрдаву дур лакку щаращал щурщу, зунттал бюхттулшиву, бюхттул зунттайсса мар­ххалттал марцIшиву.
1999-ку шинал Асли Гадаеван дуллуну дур «ДР-лул культуралул лайкь хьусса зузала» тIисса бусравсса цIа.
Ванин жагьилсса оьрму бяливчIсса арснал бивкIулул дард-къумашивугу духIан багьну бур.

2000-ку шиннардия шинмай ва ялапар хъанай бур Каспийскалий, тиккува миналул хьуну ур ванил арс Адилгарайгу, душ Башикаргу, миннал бур оьрчIру ва оьрчIал оьрчIру. Адилгарай ур ишбажаранчи, Башикар – Каспийскалийсса Аьрасатнал халкьуннал аслийсса культуралул центрданул хъунмур.
Барча вил юбилей, хIурмат бусса Аслий! Битаннав ина оьр­мулул мякь лихханнин оьрчIая, миннал наслулия ххарину, цIу­л­лу-цIакьну.
ГьунчIукьатIрал шяравасса Жамисат ШабановалАслин хас бувну чивчусса шеърилуву бур укунсса ххару:

Ттун дакIния къабуккай хьхьичIва-хьхьичIсса вил балай,
Ттула даврил ххуллуву
тIайлабацIуну хьусса,
Вила мюрщи карунних
ччергъилттуйн кьинсру битлай,
Мяйра-урчIра шинаву
Гъумучи ясир бувсса.
Ирсирай бивхьунссия
буттал ХIусайннул гьунар,
Щунудагъ зунттул ххяллу
ххурххулул ласун дайсса.