ЦIуллу-сагъшивруцIунсса маслихIатру

Уран (рак) цIуцIаву дайщун дансса сававрттах луглайнна дур дуниял

Амма ляркъуссар тIиссагу бур

«Духьурча цIуцIаву, чара бакъа га цIуцIавринсса дарувгу лякъинтIиссар ва дунияллий», тIисса махъру чIявуну баллай бур жунма махъсса ппурттуву. Гьарца шинах цимигу азара­хъул инсантал жандалуцIа буллалисса ракрал азарданунсса балжисса дарув ци чулийгу ляхълай бакъар.
Машгьурсса американал хIакинтал Эрнст Теодор Кребс ва Леонард Колдоэлл дакI дар­цIуну тIий бур цалва къашайшалтрахь: «Буссар мукун­сса дарув», — тIий. Вайннал ххал бигьавурттайн бувну, Эдуард Гриффиннул итабавкьуну бур «Мир без рака» тIисса лу. Ва луттиравугу яла хъунмур дарманну хIисав хъанай бур «амигдалин» тIисса зат.

Авторнал тас­ттикь буллай ур ванил хьхьичI ракрал клеткарду хIатти бухлавгун личIлай бушиву. Гава цIана гьаз хъанай бур суал: «Циванни хIукуматрал анаварну му дарув буккан къабуллалисса?». Авторнал ванинсса жуаврал инсантал махIаттал буллай бур: «Гьарца шинал щаллагу дунияллий миллионну доллардал харж буллай бур ракрал цIуцIавуртту хъин дуллансса ххалбигьавурттах ва дарурттах.

[pullquote]Машгьурсса американал хIакинтал Эрнст Теодор Кребс ва Леонард Колдоэлл дакI дарцIуну тIий бур цалва къашайшалтрахь: «Буссар мукунсса дарув», — тIий. Вайннал ххал бигьавурттайн бувну, Эдуард Гриффиннул итабавкьуну бур «Мир без рака» тIисса лу. Ва луттиравугу яла хъунмур дарманну хIисав хъанай бур «амигдалин» тIисса зат. Авторнал тасттикь буллай ур ванил ракрал клеткардал хIатти бухлаган буллай бушиву.[/pullquote]

Гьарца инсаннаща ласун шайсса дарув буккан бансса хъиривлаявурттах тIурча, чансса харж буккан баврия муниха зузиминнан хайр бакъа­ссар». Укун тIутIавугу вих хьун захIматсса зат бур. ТIайламур цирив къакIулли.

Амигдалин (ягу В17 витамин) (марцI бувну махъ – лаэтрил) бусса бур ахъулссаннул хъувардаву.
Вайннал тIимунийн бувну, гьарца кьини дукралувух ахъвазандалул хъува канан аьркинссар тIар. Жунма цинявннан баяй «маканарду ахъвазандалул хъува, загьрулул шару, гиву синильная кислатIа дуссар» тIисса махъру. Чари вай махъру? Мяйжаннугу шиву бусса бур синильный кислатIалул цIу, вайннуйн цианид учайсса бур. Амма жулла организмалун вайннуя зарал бакъассар тIар.

Ракрал азаргу, цинга кунна, витаминну биял къахъанай шайссар тIий бур жува тIисса луттирал заллухъру. Ахъвазандалул хъувараву бакъа ялагу ссавури бусса амигдалин? Бу­сса бур му ялагу миндальданул, цIулитул, кякандалул, бяълилул, гьивчул, тIутIул хъувардаву. Мукунма амигдалиндалул авадан­сса бусса бур ши, шагьнал лачIа, туртул хъува. Гьантлун 7-10 хъува букан аьркин­ссар тIар. Цуксса кьурчIисса бурив хъува, муксса хъинсса, хайр хъунмасса бу­сса бур.

ЦIуллуну битаннав.
ХIадур бувссар
Т. ХIажиевал