ЦIуллу-сагъшивруцIунсса маслихIатру

Нувщи
Хъамабитан къабучIиссар инсаннал дукиялуву ца яла агьаммур кIану бугьлай бушиву ахънилссаннул. Ласунну жунма ччатIун кIанай бацIлацIисса нувщи. Нувщуву чIярур инсаннал организмалун чара бакъа аьркинсса затру. Шиву чIявур калий, инсаннал чурххава ххишалами щин дуккан дайсса. Нувщи аьркинссар къюкIлил, туннурдал, ччаруллал, падагралул цIуцIавуртту думиннан.
Яла хайр буми нувщи ккир­тта­­ращалва пач­ракъатлуву шавхь­­мири.

Калан
Каландалуву чIявуссар витамин С. Мунил цIакь байссар туннурду, хъинссар синттан. Хъинссар калан оьрчIангу. Дулува каландалул салатру гьарца кьини. Лахьхьурами салатраву витаминну чан шайссар. Инттухунмайгу каландалувусса витаминну чан шайссар. Инттухунмай ччя-ччяни канакияра цIил щинаву бивхьусса (квашеный) калан.

Къур
Ччяния шиннайра къур кIулну дур жунна дарувсса ахънилссану. Шиву хъинну чIявуссар каротин. Каротин инсаннал чурххаву кIура баяйссар А витаминдалийн. Къур яруннил чаннан хъинссар, чурх къабуклакисса оьрчIан чара бакъа аьркинссар. Хъинссар къур ссу­ссуллийх дурккун, сок дурну, ягу дусса куццуй дуркуну. Шархьунгу хъиннура хъинсса дусса дур къур.

ЧIикIунтIа
ЧIикIунтIалувусса хайр буми затру гъинттулнин личIайсса дур. Шиву чIявуссар качар, клетчатка, пектин, витаминну, магний. Хъинссар оьттун, ттурчIан, ккарччан, цила кьаралданий дитайссар ххюттука, хъунххютту, кумаг байссар холестерин чур­ххава буккан бан. Атеросклероз думиннан, ттиликIрал, ччаруллал къашавайминнан хъинссар. Дукайссар чIикIунтIа шархьун, бучIиссар салатирттавун дичин, ссуссулийх дуккан дурнугу.

Лаччи ва чимус
Лаччи ва чимус ишла бай личIи-личIисса дукрардан. Вайннул нахIушивруцIун вайннуясса хайргу хъунмар. Хъиннува хъинссар щюлли чимус. Лаччи-чимус чIявуну канакисса инсантурал хъунххютту сагъсса дикIайссар, касма (грибковое заболевание) хьун къаритайссар.

Консерварду
Хъинссар помидорданул, нисвартилул, нацIу мамашрал консервардугу. Мадитару ми гъинттулнин. КIинттул ва ин­ттухуннай гьарцагу журалул ахънилсса дарувссар.