Спортгу, политикагу

[dropcap]Д[/dropcap]екабрь зурул 5-нний Аьрасатнал спортсментураща ихтияр зирххунни Дунияллул Олимпий комитетрал Аьрасатнал ттугълилу ирглийсса Олимпий тIуркIурдаву гьуртту хьунсса. Багьана хьуну бусса бур ваниннин хъанай диркIсса олимпиадарттай жула спортсментурал, ххувшаву ласуншиврул, чурххал базурду гужну зузи байсса затру ишла дуллай бивкIссар тIутIаву. Аьрасатнал Олимпий комитетрал чиновниктал, спортрал министртал, цивппа спортсментал бур, къаишла дуллай буссияв тIий, «марцI чIаллу» хъанай. КъакIулли иш бунияла цукун буссарив.


ХIажимурад ХIусайнов
Циваннивав гьарца чулуха, экономикалуву, политикалуву, спорт­раву ва чIявусса цаймигу иширттаву жуйнна, Аьрасатнайнсса, къаршишивуртту хъанахъисса? Къарши буккаву муданнагу диркIссар ва вания тиннайгу дикIантIиссар. Циван учирча, жула хIукумат дирхьуну дур дунияллул аьрщарал бутIрину хъанахъисса Азиянал ва Европанал дязаннив. Шикку яхъанай бур цала багьу-бизу, культура, аьдатру, учиннуча, дунияллий оьрму бутаврих хасъсса пикрирду бусса чIявусса миллатру. Баргълагавал хIукуматирттан ччай бур жула хIукумат цаламур багьу-бизулучIан, культуралучIан, дунияллийх ябитавричIан кIункIу дуван. Му къахъанахъисса чIумал, личIи-личIисса иширттаву ляхълай бур багьантту, жуятува «къинсси» буцIинсса. Ччянива оьруснал баснярду чичул Крыловлул ккаккан бувну буссар «Пил ва карчI» тIисса баснялуву ва иширан хас бувсса зат­ру.
Олимпий тIуркIурдал тарихравун бурувгун, жува хIисавравун ласун аьркинссар ччянива Аьрасатнаву 1917-ку шинал революция хьуну капиталистурал хIукуматрая зузалтрал ихтиярду хьхьичIунну хьусса хIукумат хьусса чIумал, СССР-данийн Олимпий тIуркIурдаву гьуртту хьун оьвтIутIисса ча­гъар къабукIлай бивкIшиву. Олимпий хартиялул ккаккан буллай бур чара бакъа МОК-рал Олимпий тIуркIурдаву гьуртту хьун оьвтIутIисса чагъар бикIан багьлагьишиву.
Яла махъ, Хъун дяъви къуртал хьуну, СССР-данул спортсментал бакъа Олимпий сакиншиндарал ишру ссуссукьу хъанантIий бушиврийн бувну 1947-ку шинал бувкIссар хъиривмур шинал Лондоннай хъанай диркIсса Олимпиадалул тIуркIурдавух гьуртту хьун оьвтIутIисса чагъар. Амма, га Олимпиадалийн хIадур хьун­сса чIун чIирисса душиврийн бувну, гьур­тту къавхьуссар. Мукунна МОК-рал тIалавшинна диркIссар СССР-даний бикIан багьлагьишиву хIукуматрал Олимпий комитет. Мунияту, аьркинсса сакиншиннардугу дурну, 1952-ку шинал жула спортсментал уттизаманнул Олимпий тIуркIурдаву цалчин гьуртту хьуссар.
1980-ку шинал Москавлив Олимпий тIуркIурду нанисса чIумал Баргълагавал цаппара хIукуматру гьуртту къархьуссар жучIарасса олимпиадалий. Багьана хьуссар 1979-ку шинал жула аьрал Авгъанисттаннал паччахIлугърайн лагаву. Москавлив олимпиада нанисса чIумал, ттун дакIнийри, Баргълагавал хIукуматирттал таксса спортсментал олимпий ттугълищал гьур­тту хъанай бивкIшиву. Жулами спортсментурангу мукун бучIиссар Кьиблалул Кореянаву хъанахъисса олимпиадалий гьуртту хьун.
Гьай-гьай, бур, ялун нанимур хIисавравун къаласлай, жула спортсментал олимпиадалий гьуртту хьун къагьан аьркинссар тIиссагу. Мукунсса депутатъталгу бур. Му анаварсса даву дуван къабучIиссар. Мурихха жура дурния тIисса жуйнма къарши бувкминнал. Жулами спортсментурангу (допингру ишла буллай къабивкIминнан) бучIиссар олимпий ттугълилу гьуртту хьун олимпиадалий.
ТIайлабацIулийн букканнав жула спортсментал!