Арамтурай каялувшиву дуллай бур хъамитайпа

[dropcap]К[/dropcap]алужскаллал областрайсса Жиздра тIисса шагьрулул нюжмардий цал буккайсса «Искра» тIисса кказитрай дур риршуну Вихьуллал шяравасса Марижат Рашидова тIисса хъамитайпалиясса макьала. Жун пикри хьунни, «чув унугу чан акъасса ла­ккучунаясса» макьала жула «Илчи» кказитрай рищун.

Марижат Рашидова яхъанай бур Овсорокрай. Махъсса ххюра шинал мутталий ва каялувшиву дуллай бур ххуллул организациялий 306-чинмур километралия 343-чинмур километралийн биянинсса МЗ «Украина» тIисса федерал трассалий.
Марижат бувну бур Дагъус­ттаннай. Буйнакск шагьрулий къуртал бувну бур кооператив техникум. Зий бивкIун бур кIира шинай шяравусса ттучандалул хъунмурну. Яла 1989-ку шинал ванил лас тIайла увккун ур, зоотехникнал касму ларсун махъ, Овсорок тIисса поселокрайн. Гания шинмай вана 28 шинай ва цила кулпатращал яхъанай бур жиздринскаллал аьрщарай.
Дяркъу, гъарал, кIири був­сса баргъ,бугъ нанисса асфальт, ххиттул ттуруллив ва ччувччу­сса бинзиндалул кьункьащал­сса пуркIу — вана тяхъашиву чансса ххуллул зузалтрал даву. ЧIявусса хъаннин гьич къа­чанссия укунсса тагьарданий зун. ЧIявуминнан укунсса романтикагу къаххирар. Амма Марижат миннаясса бакъар – ссахчIавгу къабурувгун зий бур ххуллул участокрал мастерну. Кабинетраву ванийн бакIрайн агьаннив хъинну чанну бакъа къашай. Ва муданмагу буссар зузалтрал чIарав, гайннал дуллалимунил ялув бавцIуну, дайдихьулия ахирданийн бияннин.
— Ххуллул давурттал ялув бавцIуминнан давурттив муданнагу чанну къадикIай, амма яла захIматсса чIун дикIай ссуттил ва кIинттул, — буслай бур Марижат – КIинттул чIярусса хъат­рулул кьинирду, буранну бусса кьинирду тIивтIусса ххуллу бусса кIанттурдай марххал­ттал бакIурду хъанан бикIай. Му чIумал бюхъайхха авария хьунгу, машинартту бачаврин бахчу хьунгу. Мукунсса ишру къахьуншиврул ххуллийн буккай­ссар жул зузалт, техника, тIий бур Марижат. Ихтилат буллали­сса мутталий мицI мазрал лагма гьанайнма бивкIсса суалгу буллуссия на:
-ЗахIматну бикIайрив арамтуннай каялувшиву дуллан?
— Аьжаивну чIаларчагу, хъаннищалнияр бигьану бикIай, — тIисса жаваб дуллуна. – Ттула хIурматрайгу бикIай. Жул ххуллул идаралий зий ур 15 инсан. Вайннава чIявуми бур цалла даву ххуйну кIулсса зузалт.
Зий бур Марижат, цила кулпатран аьркинмур чIунгу даврин харж дуллай. Дуллалимургу хъамитайпалул шавхьсса пикрилий дузрайн дуккан дувай. Бювхъунни ванища «муххал балчан» махь бангу – шанна шинни ванил машиналул рульданух. ХIатта чIярумур чIун даврин харж дуван багьлай бухьурчагу, ва бур хъамитайпалул гьайбат дуссагу, дакI тIиртIуссагу.
Кулпатраву хьусса бала-апатI савав хьуну (лас Илияс ахиратрахьхьун лавгун ур) махъсса шиннардий кулпатрал буруккинттугу ванин цила хъачIунттайн ласун багьну бур. Ванихь гъанссаннал дакI данмур буслай, чIарав бацIлай, цихунма цуппагу бувтун бакъар. Амма «захIматну бур» тIисса махъругу ва хъамитайпалул зумату щинчIав къабаянтIиссар.
— Ттул хасият цурдара тIай­лабацIу шаврийн умуд бу­сса дур. Мунияту хьхьичIунмай ша ласавриву бур оьрмулул тIайлабацIу. Учин мукъун ттула оьрчIал оьр­мулувусса шаттирду ласавугу ттуйн хъарну бур­хха, мукунма — ттула канилусса зузалтралссагу. Так ца ттула оьр­мулул буруккин буллай бухьурча, цукунна яла миннан эбратну бикIантIисса? Ттул кулпатраву бур шанма душ ва кIива душнил оьрчI – вайри ттул оьрмулул яла агьамми инсантал.Вайннал цIанийра на яхъана­хъисса, зузисса, вайннан лайкьсса нину хьун хIарачатрай бикIара. Вай дуклай бур, зий бур, цала кушурдайну нагу ххари буллай.Щала ттула оьрму вайннан хас буллай бура.
На нава бувссара хъунма­сса, бавкьусса кулпатраву. Жу циняв барчаллагьрай буссару жула нитти-буттайн. Жул кулпатраву буссар ряхва оьрчI-душ.Ттул пикрилий, яла багьа бищун къашайми, ххуйми хасиятирттал гьану бизлазиссар кулпатрал дянив…
Марижат бур шяраваллил думалул депутатгу. Ванил цайминнал буруккинттугу цилами кунма дакIнил кьамул бувай. Цу ухьурчагу, ваничIан тавакъюрай увкIманан аьркинмур дузал шай. Шяравугу ва хIурматрайсса инсан бур.
Ва интнил байрандалул кьини ттун ччай бур Вин хIурмат лавайсса Марижат, чIа учин вила дакIнийсса цинявппагу мурадру бартлаганнав куну. Яраппий, шаппагу ина хьунабакьаваннав талихIрайсса ххаришиврул ва пишлищалсса ичIуваминнал
В. Гранкова

Лакку мазрайн бувцуссар
ХI. ХIусайновлул