Наркотикру интернетрайхчIин бахлай бур

Махъсса ппурттуву наркотикру ишакаш буллалими цала даву нирхиравун руртун, «пишакаршиву» ларайну дуллай бур. Дунияллул халкьуннал дянивсса наркогруппировкартту Аьрасатнал криминалитетращал хIала бувххун жула билаятрал чIяруми регионнай, мукунма Дагъусттаннайгу синтетический наркотикру бахлансса ххуллурду лявкъуну бур.

А. Аьбдуллаева
Миннал ляхълай бур наркотикру бахлансса цIу-цIусса кьяйдарду, ихтиярду дуруччай органнал даврин захIматшивуртту дуллалисса. Цивппа ашкара къахьун наркотикру бахлахиминнал ишла дуллай бур ттизаманнул техника ва программарду. Ихтиярду дуру­ччай органнал зузалт хьунабакьлай бур синтетический наркотикру канища канихьхьун къабуллуна, баххугу, ласугу куннан ку къаккавкна, кьюлтIсса кIанттурдай бивхьуну бахлахисса иширттащал. Бавхху­сса наркотикирттахсса арцу дуллай бур личIи-личIисса электрон системардайхчIин («QiWi-банк», «Яндекс-Деньги», «WeвMоneу», «E-poчt», «Связной»). Баххултралгу, муштаритуралгу дахIаву дуллай бур интернет приложениярдайхчIин.
Ца субъектрай ми ца буссаривгу кIул бувну, бугьан бюхъарчагу ихтиярду дуруччай органнаща, регионная регионнайн наркотикру тIайла буккаврил ялув бавцIуми кIул бан ва ми тахсирлув бан хъинну захIматну бур.
Интернет-магазинну сетевой маркетинграл журалий зий бур. Наркотикру бахлай бур шачIанттайсса иерархиялий, гьарица инсаннай цайва-цайва бивхьусса бигарду бур, зий бур мюхчаншиврул система. Мунил мяш къавхьуну харж дуллай бур наркобизнесраясса доходру.
Интернет-магазиндалувусса гьарица инсаннал цала-цала бигарду бур, миннух ласайсса харжи бур, ягу ккаккан бувсса ягу бавххусса наркотикирттая хъар хъанахъисса. Укун­сса тахсиркартурал структуралувун бухлай бур: «закладчиктал», «вербовщиктал», «минискладру», «складру», «курьертал», «оператортал», «куратортал», «финансовый директор», «хакер». Миннал куннал куннащалсса дахIаву дуллай бур интернет-приложениярдайхчIин. («Вотсап, «Вибер», «Джобер», «Скайп», «Бросикс»», Айсикью»).
Гьарица зузалахь гьарта-гьарзану инструктаж дайссар, наркотикру цукун бавхIуну бикIан аьркинссарив, цукун ябан ва ца кIаная ца кIанайн ласун аьркинссарив, «закладкартту» цукун дантIиссарив, наркотикру ишла буллалиманащал цукун гъалгъатIунтIиссарив, электронный счетру цукун ишла дантIиссарив, интернетравух­сса кьюлтIсса информация цукун кIул бантIиссарив, интернет-страницардай кьюлтIсса чил билаятирттал прокси-серверду цукун ишла дантIиссарив, ихтиярду дуруччай органнахьхьун биривсса чIумал ци зун аьркинссарив бусласисса. Укун наркотикру баххайсса сетирдал ляличIишиву муниву дур, шивун кIункIу буллай бур интернет-форумирттал цивппа ккаккан був­сса цIусса участниктал. Ялагу, лувмур шачIанттуйминнан ялувми кIулну бакъар.
2015 шинал сентябрь зуруй ашкара бувну бур Ф.М. Султановлул каялувшиндаралусса сакиншиннарайсса тахсиркартурал группа. Му группалувуми бивкIун бур Астраханнай ва МахIачкъалалив «спайсру» буллай, бахлай.
2014 шинал декабрь зуруя байбивхьуну 2015 шинал сентябрь зурул 18-ннийн бияннин вай буллай, бахлай бивкIун бур «спайс» «ICQ» интернет сетьрайхчIин ва «QiWi» электрон системалийхчIин. КIул бувну бур Ф.М. Султановлул 2014 шинал декабрь зурул 10-нния 2015 шинал сентябрь зурул 18-ннийн бияннинсса чIумуву, «QiWi» системалул счетирттая «Сбербанк» ва «Промсвязьбанк» ПАО-дал банк­рал картардал счетрайн дирчуну, 4 миллион ва 987 азарда къуруш ларсшиву.
Ва группа щурущиссаксса хIаллай 15 азарунния ливчусса ишру хьуну бур вайннал закладкартту дурну наркотикру бавххусса.
2016 шинал апрель зуруй Да­гъусттаннал ФСКН-лул Управлениялул ва Аьрасатнал ФСКН-лул Департаментрал «А» Управлениялул зузалтрал хIарачатрайну бувгьуну бур МахIачкъалалив наркотикру синтетический каннабиноидру байсса ва бавхIуну бишайсса лаборатория тIивтIусса тахсиркартурал группа.
ЦIанасса чIумал цIубутIуйсса силистта байсса органнал кIицI лавгсса тахсиркартурал группалувуминнал хIакъиравусса 56 уголовное дело ххал дигьлай бур, МахIачкъалалив ва Москавлив увгьуну ур группалуву чялишну щуруй ивкIсса 6 инсан. Зерххуну дур 2 килораяр ххишаласса хIадурсса «спайс», мукунна наркотикру бай­сса затирттал 350 гр.
Миннул тахсиркартурал группалувуми 10 кг. ливчусса наркотикру бан дакIний бивкIун бур. ЧIалачIисса куццуй, ва дур лавайсса даражалий дирхьусса, цIу-цIусса технологияртту ишла дуллалисса ттизаманнул тахсиркаршиву. Мунил мархри, ца региондалийх, ца Аьрасатнавух бакъассагу, кьатIаллил билаятирттайхгу итабавкьуну бур. Укунсса иширттал ххуллу кьукьаву хъар хъанай дур, оператив зузалтрал пишакаршиврул даражалия ва техникалул каширдая ба­къассагу, следовательтурал пишакаршиврул даражалиягу.
Ва масъалалул масштаб хIисав­равун лавсун, махъсса ппурттуву Аьрасатнаву кьамул бувну бур ца­ппара нормативно-правовой актру.
Уголовный жаваблувшиннарайн буцлай бур закондалуцIун къабавкьуну наркотикру, психотропный затру ва миннул аналогру дурми, дарххуми ягу чун-дунугу тIайла дуркми, ми давурттан СМИ-ду, электронный ва информационно-телекоммуникационный сетьру ишла дурми. ИнтернетрайхчIин наркотикру бахлахисса группарду кIул баву хъинну захIматсса, хъирив лаян хъуннасса чIунгу, диялсса техникагу аьркинсса даву дур.
Ххуйну хьунссия Дагъус­ттаннал ФСБ-лул ва МВД-лул ИнтернетрайхчIин арцу дичайсса компаниярттал службардащалсса дахIаву, хIала-гьурттушиву цIакь хьурча, Аьрасатнал цайми субъектирдал ихтиярду дуруччай органнащал опыт кIибачIларча.
ИнтернетрайхчIин наркотикру бахху-ласу буллалисса ишру ашкара буллансса хасъсса подразделение дуварча, муниягу мюнпат хъунма­сса хьунссия.
Ва даву цурдагу тапшур дан аьркинссар яла пишакаршиврул даража лавайми ва опыт буми МВД-лул ва УФСБ-лул зузалтрайн.