Ина жул дакIурдиву абадссара

16_43_13Октябрьданул 21-нний Лакрал театрдануву хьунни лакрал, Дагъусттаннал цIа дурксса балайчи, ДАССР-данул лайкь хьусса артистка Мариян Дандамаевал (Маммаевал) аьпалул вечер, мунил 80 шинал юбилейрацIун дархIуну.

Бадрижамал Аьлиева
Зал бувцIуну бия инсантурал: Мариян кIулну бивкIминнал, мунищал архIал зий, занай бивкIминнал, мунил гъан-маччанал ва шяраваллил инсантурал, цала оьрмулуву цал дунугу мунил балайрдах вичIидирхьуминнал.
Мариян Дандамаевал юбилейрал вечер дачин дурну бия музыковед Ирина Нахтигаль. Щала вечерданул лахъишиврий, лахълахъисса мукъурттил ва тIутIисса балайрдал лях-карах му буслай бия Марияннул оьрмулул ва творчествалул ххуллурдая. Щала вечерданул мутталий видео ва аудио записирттая баллай бия Марияннул балайрду ва, ванияр 40-ллихъайсса шиннардил хьхьичI кунма, мунил балайрдая махъ хъатру ришлай бия мунил аьпа дакIурдиву сагъну ябувми, мунил творчествалул ясир бувми.
Вечер тIитIлай, Ирина Германовнал увкунни:
— Дагъусттаннал халкьуннал лухIи кьинирдавасса цар 1975 шинал 30-мур январьданул кьини, цила ххуллу 1936 шинал 28-мур августрай байбивхьусса яргсса цIуку левшсса кьини. Жува хIакьину бавтIун буру цил цIа мусил фондравун дурхсса цIанихсса балайчи Марияннул аьпа абад буван…
Бувсунни Мариян бувшиву Хъуннеххал зуманив дирхьусса чIирисса Шахьуйннал шяраву, мунил бигьа дакъасса оьрчIшиврия, Гъумук детдомрайсса дуккаврия, студентсса шиннардий мунил культуралул ва спортрал иширттаву дурсса хьхьичIуннайшивурттая, мунил хасиятрал язисса лишанная, мунил тIабиаьтралла дуллусса бакIрал ххуйшиврия, бувсунни Марияннул захIматрал ххуллу байбивхьушиву Каспийск шагьрулия.
ДР-лул культуралул министрнал хъиривчу Мурад ХIажиевлул цалва ихтилатраву кIицI лавгунни цила никирал дакIурдиву Мариян абадлий сагънува ливчIшиву, уттисса заманнул балайчитурал буржгу бушиву му дакIний битан, мунил гьунар, мунил дуккан дурсса язисса аьдатру гихуннайгу дачин дуван.
ДР-лул культуралул лайкь хьусса зузала, Дагъусттаннал культуралул ва искусствалул колледжрал преподаватель МахIаммад Жидалаевлул дакIнийн дирчунни Мариян цащала архIал зий бивкIсса шинну, мунил хиял бивкIшиву колледжраву (га чIумаллив училище) тIитIин халкьуннал балайрду щаллу баврил отделение ва му ххуллий мунил диялсса давугу дуршиву, кIицI лавгунни мунил концертирттай ххалаххи багьансса кIану къабикIайсса бивкIшиву, концертирттай мунил учин аьркинну бивкIсса цагу, кIивагу балайлун кIанай ацIвахъул балайрду учайсса бивкIшиву тамашачитурал хъатру ришлай, итакъабакьлай, мунил чIу ххаллилну гюргу тIий бивкIшиву ччимур аудиториялуву цукунчIавсса микрофонну бакъанува, му халкьуннал цIаний захIмат буллай бивкIшиву цичIав паччахIлугърал наградартту, привилегияртту тIалав къадуллай, му ца искусствалуву бакъа, спортравугу итххявхсса бивкIшиву, ххаллилну шахматирттай, волейболданий бу­ккайсса бивкIшиву ва спортрал цаймигу журардаву хьхьичIкьюкьраву бивкIшиву. ДакIнийн дуртунни Мариян оьрмулува лавгсса лухIи кьинигу, му махъва-махъ ккаккан колледжравун нех дирхьуну инсантал най бивкIсса куц.
Аьрасатнал Композитортурал союзрал Дагъусттаннал отделениялул председатель, ДР-лул искусствалул лайкь хьусса зузала Рамазан Фаталиевлул кIицI ларгунни ва кьини цал архIал ххарисса ва кьурчIисса душиву, ца чулуха – укун ххаллилсса хъамитайпа, балайчи дакIнийн бутлай, гамур чулухагу – укун кьурчIисса кьадар, шинну ларгун махъгу хъин къашайсса щаву.
— Гьарцагу инсаннал дакIниву цала Мариян бухьунссар. Ттулмур Марияннив бавхIуну бур ттула ххарисса, ссалчIав пикри бакъасса оьрчIшиврущал. Ттун бахтти хьу­ссар мунил концертирттайн агьан, мунил сагъсса чIуних вичIидишин. Мунил бикIайва цаманал чIуниха къалавхьхьусса, цаманал чIуниха лащан буван къашайсса чIугу, такьвагу. Марияннул балайрдал ясир бувайва оьрмулул бугьарами ва мюрщими, инсантурал дакIурдил га яла куртIнийн бияннин буххайва ми. Балай – халкьуннал дакIри учару жува. Нарив учивияв: Мариян – лакрал халкьуннал дакIри куну. Амма халкьуннал дакI аьтIий дур…
Марияннул цинявппагу балайрду бур лавайсса даражалул. жагьилтурайн оьвчаву дуван ччива – агар лавайсса даражалул халкьуннал балайрдащал кIул хьун ччарча, вичIидихьлахьияра Марияннул балайрдах куну, — увкунни Рамазан Фаталиевлул.
Искусствовед, Аьрасатнал искусствалул лайкь хьусса ишкка­кку, жагьилниява Мариян кIулну бивкIсса Гулизар Султановал, мунищал архIал Буйнакскалий дуклай бивкIсса цила ссил бусаврийн бувну бикIу, цинма ккаклай бивкIун бикIу, бусанмур чIявуя ва ми буслан бигьанугу бакъая. Цилва ихтилатраву Гулизар АхIмадовнал чIурчIав дунни Марияннул репертуардануву хавар бакъулийсса, ялттутувасса балайрду къабивкIшиврий, мунил эстетикалул лавайсса тIин, вкус бивкIшиврий, му бала-апатI хьуну оьрмулува лавгсса чIумал, мунил хъирив къааьтIисса цаягу инсан къаивкIшиврий. Бувсунни мунил бивкIулул асар биян бувну, муниннин цавагу хха къачивчу­сса инсантуралгума муниятусса назмурду чирчушиву. Дурккунни му бивкIусса чIумал цила чирчу­сса назмугу.
ДР-лул Музыкантътурал союзрал председатель, Аьрасатнал искусствалул лайкь хьусса ишккакку Хан Башировлул бувсунни цанма Мариян цалчинма цалчин ккавкшиву 70-ку шиннардий, Астраханнал консерваториялул студентсса цува ва Мариян ца концертрайн бакIрайн багьну, мунил цала дакI данмур буслай бивкIсса куц цува сахIналийн укканнин. Хан Мирзаханович ур Марияннул аьпа абад буллалисса давурттавух ца яла хьхьичIунну гьуртту хъанахъисса инсан. Ва кьини ванал кIицI ларгунни вай шиннардил дянив мунил аьпа абад баву мурадрай дурсса давуртту, дуван багьаймигу къачан­сса душиву.
Дагъусттаннал халкьуннал шаэр, ДР-лул культуралул лайкь хьусса зузала Космина Исрапиловал бувккунни Марияннул аьпа­лун цилва чивчусса эссе, хъинну пасихIну ва асар хьунну бувсунни цинма оьрчIний буттал шяраву Мариян цалчинма цалчин ккавк­сса куц ва гания гихунмайгу цимил ккаккарчагу цалчин ккавкний кунмасса асарду биян бувайсса инсан бивкIшиву му. Бувккунни Марияннун хасну лакку мазрай цила чивчусса шеъри. Барчаллагь увкунни Шахьуйннал жяматрал чулуха ва вечер хIадур дурминнахь.
Марияннул балайрду увкунни лакрал машгьурсса балайчитурал: Саният Рамазановал, Загьидат Муслимовал, Жанна Кьурбановал, Нурианна Каллаевал, Зумруд Мусиевал, Шагьалай МахIаммадовал, Халисат Батирбековал, Юлиана МахIаммадовал, Мадина Исмяиловал. Марияннул 80 шинал юбилейравух гьуртту хьунни Лакрал райондалиясса гьунар бу­сса балайчи Минажат Ухмачева, Мариян Дандамаевал цIанийсса Гъумучиял магьирлугърал школалул тарбиячи Аида Садикьова ва Ккуллал райондалиясса балайчи РайхIанат ХIажиева. Миннал цинявннал балайрдахун музыка бивщуну ия цIанихсса балайчи ва музыкант ХIажиаьли ХIажиаьлиев.