Дагъусттаннал авадансса культура Азирбижаннаву

19f_12Уттигъанну Азирбижаннаву хьунни Дагъусттаннал Культуралул кьинирду, Дагъусттан Республикалул БакIчи Рамазан АьбдуллатIиповлул сипталийну. Миннувух гьуртту хьун жулла рес­публикалия чIаххувсса Азирбижаннал Республикалийн лавгссар 250-нния ливчусса инсантал.
Дагъусттаннал Культуралул кьинирду тIитIлатIисса шадлугъ хьуссар майрал 12-нний Бакуй Гайдар Аьлиевлул цIанийсса Дворецраву. Ва даврил агьаммур мурад бур Аьрасатнал Федерациялул ва Азирбижаннал дянивсса культуралул уртакьшиву цIакь дуваву, Дагъусттаннал авадансса культуралущал ва республикалул агьали гьарта-гьарзану кIул баву.

ЦIанасса бигьа дакъасса чIумал, уку-укунсса, дазул кьатIув хъанахъисса, мероприятиярттайн гьан аьркинсса циняв журналистал буцинсса каши дакъар жулла респуб­ликалухь. ХIатта журналист цува гьурттуну, цалва яруннин ккавккун чивчумунил даража, мунил кици лап цамур бикIайнугу. Амма хъунир интернетралми каширду. Мукун, ва шадлугъраясса материал датIавриву жун кумаг хьунни АЗЕРТАДЖ агентствалий зузисса жулва лакку хъамитайпа, ххаллилсса журналист СалихIа Аьлиеваятугу.
Дагъусттаннал Культуралул кьинирду тIитIлатIисса шадлугърайсса батIаву хьунни Бакуй Гайдар Аьлиевлул цIанийсса Дворецраву. Мунил жанахIраву тIиртIуну дия Да­гъусттаннал халкьуннал декоративно-прикладной искусствалун хас дурсса выставка. Экспозициялувун дурххун дия миллат­рал костюмру, яннарду, ярагъ, заргалтурал усттарсса каруннил дур­сса арцул ва мусил чIюлушиннарду, бартбисуртту ва чIярусса цаймигу затру. Азирбижаннал халкь хъунмасса гъирарай ххал дуллай бия ва выставка.
Выставка тIитIлатIисса шадлугърай гьуртту хьунни Азирбижаннал Милли Мажлисрал председатель Огтай Асадов, Азирбижаннал Республикалул культуралул ва туризмалул министр Абульфас Гараев, ДР-лул Президент Рамазан АьбдуллатIипов. Миннал ххал бунни личIи-личIисса темардая сакин хьусса экспозиция. Мунил темардурив дия личIи-личIисса: «Архитектура и народный костюм народов Дагестана в творчестве известных русских советских художников», «Древний Дагестан и Дербент», «Лицо кавказской национальности. Портрет в интерьере скал», «Орнаменты и знаки» ва м.ц.. Экспозициялул хъунмур бутIул кIул буллай бия инсантал жулла республикалул халкьуннал канил пишардащал: «Балхарская керамика», «Унцукульская насечка», «Кубачинское серебро», «Дербентские ковры», «Кайтагская вышивка», «Бежтинское вязание» ва цаймигу.
Официал бутIа тIитIлай, Огтай Асадовлул кIицI лавгунни Азирбижаннаву Дагъусттаннал Культуралул кьинирду даву – му кIивагу билаятрал оьрмулуву хъанахъисса культуралул агьамсса иш бушиву, ккавкказуллал кIивайва халкь цимирагу аьсрулул лахъишиврий цачIун буллай бушиву дусшиврул, диндалул, аьдатирттал.
— Жува бивтссар аьмсса тарихрал ххуллу. КIицI лаган ччай ура Азирбижаннал ва Аьрасатнал дянивсса дусшиврийсса арарду цIакь давриву президентътал Ильхам Аьлиевлул ва Владимир Путиннул бивхьусса бутIа. Азирбижаннал Республикалул экономикалул дахIавуртту цIакь дурссар Аьрасатнал Федерациялул 70 субъект­ращал, 30 субъектращал – культуралулми дахIавуртту. Азирбижаннал ва Аьрасатнал дянивсса машлул оборот дукIу хьуну дур 2 миллиард долларданун­сса», — увкунни ванал. Гихунмайсса ихтилатраву О. Асадовлул чIурчIав дунни Дагъусттан хъанай бушиврий кIира хIукуматрал дянивсса, му гъан дуллалисса ламуну, дакIнийн бувтунни азирбижаннал халкьуннал лидерну ивкIсса Гейдар Аьлиевлун цуксса ххирану бивкIссарив Дагъусттан ва Дагъусттаннангу му, кIицI лавгунни Дарбантуллал хъуними кIичIирттавасса цаннин дирзун душиву мунал цIа, кIивагу миллатрал дянивсса агьамсса ишну хьушиву вай гьант­рай МахIачкъалалив машгьурсса политикалул ишккакку, цувгу цила чIумал Дагъусттаннай каялувшиву дуллай ивкIсса Аьзиз Аьлиевлун гьайкал тIитIаву.
Ва шин Азирбижаннаву «Мультикультурализмалул шинну» баян бувшивугу дакIнийн бувтун, Огтай Асадовлул увкунни:
— Азирбижаннаву нахIуну, хIалану ялапар хъанай буссар личIи-личIисса миллатирттал ва диннал инсантал. Ярусса, лазги ва цаймигу миллатру азирбижаннал миллатращал бавхIуну буссар уссушиврийсса арардайну. Азирбижаннан хъинну ххирассар Да­гъусттаннал культура, мунищала, дагъусттанлувтурачIагу азирбижаннал культуралул ирсирахсса гъира-хIаз къачIивиссар. Мунияту вай гьантрай Дагъусттаннаясса артис­тал буккантIиссар Хачмаз, Кусар ва цаймигу районнал сахIнардайн. ДакIнийн бутан, Ильхам Аьлиевлул дуллуссар «Дусшиврул орден» цIа дурксса композитор, СССР-данул халкьуннал артист Мурад Къажлаевлун, кIивагу билаятрал дянивсса культуралул арарду хьхьичIуннай даврихлу, — куну.
Ванал мукунма бувсунни ва кьинира Азирбижаннал Республикалул Милли Мажлисрал ва Дагъусттан Республикалул Халкьуннал Мажлисрал дянив чирчушиву уртакьшиврийсса зузаврил кьутIи.
Рамазан АьбдуллатIиповлул цалвамур ихтилатраву барчаллагь увкунни Азирбижаннал каялувшиндарахь, цивппа дакIнийхтуну кьамул баврихлу, кIицI лавгунни кIивагу билаятрал дянивсса арарду цIакь давриву машгьур­сса политиктал Гейдар Аьлиевлул ва Владимир Путиннул бивхьусса хъунмасса бутIа, мукунма Да­гъусттан хьхьичIунмай бавриву Аьзиз Аьлиев­лул бивхьусса агьамсса бутIа. ДакIнийн бувтунни щалвагу миллатрал лидер Гейдар Аьлиев мудангу жулла респуб­ликалул чIарав ивкIшиву, мунал политика гихуннай лайкьну дачин дурну най ушиву Президент Ильхам Аьлиевгу. Мукунма Р. АьбдуллатIиповлул кIицI лавгунни Азирбижаннавусса Аьрасатнал вакил Владимир Дорохиннул ва Аьрасатнавусса Азирбижаннал вакил Полад Булбул-огълилул кIирагу хIукуматрал дянив­сса уртакьшиву цIакь давриву бихьлахьисса хъунмасса захIмат.
Официалмур бутIа къуртал хьуну махъ, тамашачитурал хьхьичIун бувккунни «Лезгинка», «Дагестан», «Хасавюрт» ансамбльлал артистал, мукунма жулла республикалул цаймигу хьхьичIунсса балайчитал ва къавтIалт. Дагъусттаннал паччахIлугърал театрдал артис­турал ккаккан бунни билаятрал дянивми аьсрурдал оьрмулувасса парчри: «Дербентские врата», «Соревнование ашугов» ва м.ц.
Шадлугъру хьуссар, Бакуй дакъагу, Азирбижаннал цайми регионнайгу – Закаталлай, Хачмазрай, Кусарнаву. Вай шагьрурдай ялапар хъанай бур дагъус­ттаннал халкьуннал щаллусса диаспорарду. Вай шагьрурдайн биян лавгунни дагъусттаннал театрдал коллективругу – Азирбижаннал, Лазгиял, Яруссаннал.
Майрал 13-нний, ДР-лул БакIчи Рамазан Аьбдулла­тIи­повлул каялувшиндаралусса делегация бивунни Азирбижаннал ухссавнийсса шагьру Хачмазрайн. Микку хьунни хъуннасса байрандалул концерт.
Му дайдишин хьхьичI, Рамазан АьбдуллатIиповлул дирхьунни тIутIив Аьзиз Аьлиевлул гьайкалданучIа ва ивунни аьпалул музейравун. Мивусса экспонатругу ххал бувну, цалгу Аьзиз Аьлиевлул оьрмулул ва даврил агьамми муттарду чIалачIи буллалисса, Да­гъусттаннал БакIч­инал чичру дунни Аьпалул луттираву. Мукуна Рамазан ХIажимурадович ивунни Гейдар Аьлиевлул цIанийсса музейравун, Азирбижаннал Республикалул хьхьичIунсса паччахIлугърал ва жяматийсса ишккаккултрал аллеялийн, тарихрал ва краеведениялул музейравун, мукунна дирхьунни тIутIив цIанихсса аьлимчу-офтальмолог, академик Зарифа Аьлиевал гьайкалданучIа.
Хъирив делегациялул ххал дунни кьатIув гьавалий жулла респуб­ликалул язими артистурал ккаккан дурсса хъуннасса концерт. Концерт­рал программа сакин хьуну дия Лариса ХIажиевал, МухIсин Камаловлул, ТIагьир Курачевлул, «Лезгинка», «Хасавюрт» ансамбльлал ва чIявусса цайминналгу номердая. Ми ххишала бакъа ххуйну гъилину кьамулгу бунни тамашачитурал.
ДР-лул ХIукуматрал цалчинма вице-премьер Анатолий Карибовлул барчаллагь увкунни Хачмазуллал райондалул агьалинахь ва цинявппагу азирбижаннахь, цивппа укун ххаллилну хьунабакьаврихлу. Мукунма барчаллагь увкунни Азирбижаннал каялувшиндарахь, укун хъуннасса агьамшиву дусса даву давриву бувсса кумаграхлу, кабакьаврихлу.
Хъиривмур кьини укунна хъуннасса шадлугъ хьунни Кусары шагьрулийгу. Му шагьрулийгу Дагъусттаннал БакIчи Рамазан АьбдуллатIипов ивунни Гейдар Аьлиевлул музейравун, дирхьунни тIутIив мунал гьайкалданучIа.
Кусарнал райондалул бакIчи Шаир Алхасовлул, Дагъусттанная­сса делегация хьунабакьлай лавхъсса мукъуву, кIицI лавгунни ва хъинну агьамсса ва дакIний личIансса кьини хъанай душиву Азирбижаннал ва Дагъусттаннал дянивсса арарду цIакь давриву. Мура мяъналийсса махъ лавхъунни Рамазан АьбдуллатIиповлулгу.
Хъирив жулла республикалиясса артистурал ва коллективир­ттал ккаккан дунни яргсса авадан­сса концерт.
Азирбижаннавунсса аьрххилий бивкIсса жулва лакращалсса ихтилат буккантIиссар кказит­рал хъиривмур номерданий.
ХIадур бувссар
Бадрижамал Аьлиевал