МахIачкъалалив цIусса базар буллай бур

44_4Утти МахIачкъала бур сайки хъунмасса шагьру-мегаполис, сайки I млн. агьалинал шавайсса. Амма инсантал бур рязи бакъа шагьрулул цIанасса тагьарданий. Махъсса шиннардий шагьру щалва стройкалийн кIура бавну бур, гьарца кIанай машачитурал кьюкьри дур.
«Шагьру иширайну гьарца чулуха зия бувну бур», — увкуна цалва ца ихтилатраву ДР-лул БакIчи Рамазан АьбдуллатIиповлул. – ЦIана жунма аьркинни бухсса заводру шагьрулул къирагърайн буккан бан, тай бивкIсса кIанттурдай буван жагьилтурал центрду, оьрчIал майданну, парк­ру».
«Эффективное территориальное развитие» тIисса президентнал проект хIадур дуллай бур цIанасса ппурттуву. Му проектрай ккаккан бувну буссар шагьрулул масъалартту щаллу бувансса куц.
Му программалуву ккаккан бувсса ца агьамсса масъалану хъанай бур шагьрулувусса хъуни базарду шагьрулул къирагърайн буккан баву ва шагьрулул лагмава машлул комплексру баву, Москавлив ва Санкт-Петербурграй кунма.
МуницIун бавхIуну МахIач­къалаллал администрациялул хIукму кьамул бувну бур «Муниципальный рынок» тIисса машлул ва производствалул майдан дузал баврил хIакъираву, гьашинува му буллай байбивхьуну бур. Муния гьартану бувсунни МахIачкъалаллал администрациялул бакIчинал кумагчи Амир­аьли Амирхановлул.
— Амираьлий, цукунсса бикIантIиссар «Муниципал рынок?
— ЦIусса базар буллалиссар МахIачкъалаллал бакIчи Муса Мусаевлул хIадур дурсса шагьрулул программалийн бувну. Цинявннан чIалай бур шагьрулуву дахханашивуртту дан аьркинну душиву. Шагьрулувату базарду буккан бан аьркинну бушиву ччянива чIалай бия. Амма микку зузиминнан давугу дикIан аьркинни. Мунияту цIусса базар хьунтIиссар Ухссавнил Ккавкказнаву яла хъунмур опталий ва розницалий дахху-ласу дайсса базар, зузи кIанттурдалгу щаллу бантIиссар циняв машачитал.
ЦIуну буллалисса базаллул лагру дур 20 гектар аьрщарал, ми­кку дикIантIиссар цинна хасъсса инфраструктурагу.
ЦIубутIуй бантIий бур 2000 ттучан, ца-ца 60 квадрат метралийсса.
Муния махъ бизан бантIий бур шагьрулийсса автомашинарттал базаргу.
Му проект дузрайн дуккан даврийну шагьрулий чан хьунтIиссар машинартту, щаллу хьунтIиссар ттуршазарахъул инсаннансса зузи кIанттурду, гьарза хьунтIиссар налогру дишайсса кIанттурду, гьар шинах бюджетравун дучIавантIиссар 100 млн. къуруширттаяр ххишаласса арцу.
— Цуми базарду бизан бантIиссар му цIуну був­сса базаллувун?
— Цалчин ярглий, 2015 шинал ахирданийннин шагьрулува бизан бантIиссар «Дагэлектромаш» заводрал территориялийсса (И. Къазахълул кучалийсса) базаллул промышленностьрал ва хозяйствалул кьай-кьуйлулмур бутIа. Муния махъ, графикрайн бувну, ярглий бизан бантIиссар ливчIми базардугу. Му мюнпатну хьунтIиссар машачитурангу, муштаринангу.
— Шагьрулул муштаринангу, республикалул гъанми районнал инсантурангу цIуну буллалисса базаллувун зананшиврул транспортрал щаллушин дикIантIиссарив?
— ЦIуну буллалисса базар циняв муштаритуран къулайсса кIанай бур – шагьрулулминнангу, кьатIату бучIайминнангу. Масалдаран, Буйнакскаллал, Къумтуркъалаллал, Къизилюртуллал, Хасавюртуллал райондалия бучIайминнан къааьркин­ссар шагьрулувун бухханмагу. Агъач-ауллал шяравату ва циняв Кьиблалул Дагъусттаннаяту бучIайсса муштаринан аьркин­ссар Агъач-ауллайхчилсса ххуллийх занан, шагьрулувун къабувхна.