БатIаврий гьуртту хьунни УГИБДД-лул хъунама Валерий Громов, УГИБДД-лул надзорданул отделданул хъунаманал хъиривчу Руслан ХIажибахIаммадов, УГИБДД-лул контрольно-профилактический отделданул хъунама МахIаммад Шяпиев, УГИБДД-лул аналитический отделданул хъунама Тарлан Гарейханов, УГИБДД-лул пресс-службалул хъунама ИсямахIаммад Султанов ва республикалул журналистал.
Андриана Аьбдуллаева
Шиккува кIицI бан, республикалул ГИБДД-лул управлениялул зузалт, цалла дурсса даврия ва диялдакъашивурттая бусан ччя-ччяни хьунабакьай журналистуращал. Ва управлениялул хъунама Валерий Громовлул, ялтту-лултту гьан къабуллай, гьар мудангу балжисса, аьщуйн щусса жавабру дулай журналистурал суаллахьхьун, ми управлениялул диялдакъашивурттаясса зузалт дащуй бихьлахьисса бухьурчагу. Цайми къуллугъчитал кунма, вай тачIавгу чIун чансса душиву бувчIин буллай анавар буклан къабикIай, журналистурал суаллугу бухкъалагавайсса бикIай. Мунияту вайннал конференцияртту лахъи лагай, амма журналистал мудангу рязийну личIай. Ва ххуллухмур батIавугу мукунна ларгунни.
Цалчинмур дачIи шинал лажиндарай управлениялул дурмунил хIасиллу дуллалисса ихтилат бунни В. А. Громовлул.
Июль зурул байбихьулийннин республикалий сияхIрайн ларсун дур 551 ДТП. Миннуву оьрмулуцIа хьуну ур 200 инсан, миннава – оьрмулул 16 шинавун къабивсса 15 оьрчI. ЛичIи-личIисса цIунцIияртту хьуну дур 685 инсаннан. Миннаву 68 оьрчI ур оьрмулул 16 шинавун къабивсса.
Цирда ДТП-ттугу, ливтIуми ва бивщумигу чан хьуну бур, хьхьичIмур шинах бурувгун, (ДТП-12%-рал, ливтIуми 7%, цIунцIияртту хьуми – 13%). Амма заIматсса ишру дукIунияр чIяву хьуну бур: 100 инсаннава – 23. (ХьхьичIмур шинал вара чIумуву — 21). Гьашину чан хьуну дур анаварну бачин баву, хьунив ххуллийн буккаву, мукунма машиналул ххуллурду саргъунну бакъашиву багьана хьусса ДТП-тту.
ШупIиртал багьана хьуну 492 ДТП хьуну дур. Му хъанай бур республикалий хьусса циняв ДТП-ттал 89%. Миннуву оьрмулуцIа хьуну ур 186 инсан (хьхьичIмур шиналнияр 3,1% чанну) ва цIунцIияртту хьуну дур 637 инсаннан (хьхьичIмур шиналнияр 11,8% чанну).
Вай ряхвагу зурул дянив 164 иш хьуну бур бахьттагьалтрайн машина щусса. Миннуву 42 инсан ивкIуну ур, 136 инсаннан цIунцIияртту хьуну дур.
Вай иширттава 108 ишираву бахьттагьалтрай цайра аьй хьуну дур. Миннуву 30 ахьттачу ивкIуну ур, 86 инсаннан личIи-личIисса цIунцIияртту хьуну дур.
Бахьттагьалтрай цайра аьй хьуну машина щусса чIявусса ишру хьуну бур МахIачкъалалив ва федерал ххуллурдай.
Мукунмасса ишру хьуну бур Дарбантлив, Каспийскалий, Избербашлив, Къизилюртлив, Буйнакскаллал, Къарабудахккантуллал, С. Стальскийл, Лаващиял, Къизлардал, Дарбантуллал, Нугъайннал, Бабаюртуллал районнай. КIицI ларгсса чIумул дянив бахьттагьалтращалсса даву хьхьара хьуну дур, хIатта ххуллул низам къадурурччуну, жаваблувшиннарайн кIункIу бувсса бахьттагьалт чIявусса бунугу (5481 инсан). ГИБДД-лул цаппара подразделенияртту бахьттагьалтращалсса даву бувагу дуллай бакъар ягу хьхьарану дуллай бур. СМИ-далгу нажагь бакъа ва масъала гьаз буллай бакъар.
ШупIиртуращалсса ва бахьттагьалтращалсса даву хьхьара хьуну тIийри бахьттагьалтрайн щун бувсса шупIиртал ливхъсса ишру хъанахъисса.
Шин дайдирхьуния шихунмай мукунсса 22 иш хьуну бур. Миннуву 4 инсан ивкIуну ур, 22 инсаннан цIунцIияртту хьуну дур. Вай иширттава 10 ДТП дур уттинин ашкара къадурсса.
ХIарчIун рульданух щябивкIсса шупIиртал багьана хьуну 14 ДТП хьуну дур. Миннуву 4 инсан ивкIуну ур, 20 инсаннан цIунцIияртту хьуну дур.
ХIарчIсса шупIиртал багьана хьусса ДТП-тту хьуну дур МахIачкъалалив, Каспийскалий, Хасаврай, мукунна Къарабудахккантуллал, Сергокъалаллал, МахIарамккантуллал, Къумтуркъалаллал районнай. 4 ДТП хьуну дур федерал ххуллурдай. Миннуву ца инсан ивкIуну ур, 8 инсаннан цIунцIияртту хьуну дур.
Интнил ва гъинтнил чIумал чIяру хъанай дур мюрщисса ва балугъравун къабивсса оьрчIру хIаласса ДТП-тту. Шин дайдирхьуния шихуннай мукунсса 68 ДТП хьуну дур. Миннуву мюрщисса ва балугъравун къабивсса 15 оьрчI ивкIуну ур, 68 оьрчIан цIунцIияртту хьуну дур.
Бала-апатI хьусса оьрчIал 44,2% бахьтта нанисса бивкIун бур, 55,8% пассажиртал бивкIун бур.
Вай укунсса ишру къахъанан ГИБДД-лул каялувчитуран КIулшивуртту дулаврил управлениялул каялувчитуращал цачIу ххал бан багьлай бур циняв детсадру ва школарду. Бурив ххал бан аьркинну бур ми идарарттай автоплощадкартту, ххуллий мюхчаншиву дуруччаврил кабинетру. Гьарица школалий дикIан аьркинссар нигьачIаву дакъасса маршрутрал схема.
ОьрчIру ва балугъравун къабивми хIаласса гьарица ДТП-лун багьана хьусса шартIру дукьан дансса чаран лякъин аьркинссар. Агана балугъравун къабивминнал ххуллул низам лирсса кIанттурду бухьурча, миннул хIакъиравусса материаллу гьан дан аьркинссар балугъравун къабивминнал ишру буллалисса инспектортурачIан, низамрава бувксса оьрчIащал ва миннал нитти-буттащал багьайсса ххуллу ласун. Ми иширттая ва ми тикрал къахьун ци чаран ляхълай буссарив СМИ-дайхчIингу аьч буллан аьркинссар.
Июль зурул байбихьулийннин ГИБДД-лул зузалтрал ашкара дурну дур 92 тахсиркаршиву цалалу ва 266 ОВД-лул службардащал.
Валерий Анатольевичлул ихтилат къуртал хьуну махъ, ГИБДД-лул зузалтрал журналистурал суаллахьхьун жавабру дуллунни.
— ЗахIматсса апатIру хьусса ДТП-тту чIяруну федерал ххуллурдай шайрив ягу шагьрулуву?
— Цирда ДТП-тту чIярусса шай шагьрулуву, амма захIматсса апатIру хьуми ДТП-тту чIярусса дикIай федерал ххуллурдай.
— Зулва зузалтрал марцIшиврул ва ми цивппа ххуллул низамрава буклакаврил ялув цукун бавцIуну буру?
— Гьарица нюжмардий, гьарица зуруй ххалбигьавуртту дурну, лайкь бакъаминная марцI дуккан дарду жулла кьюкьри. ХIарчIун рульданух щяивкIун жула зузала ириярча, ДТП къархьуну дунугу, му даврия укьан айссар, уголовное дело сукку дурну.
— Шагьрулуву машинартту бацIан бан ккаккан къабувсса кIанттурдай бацIан буллай бур. Ми циван битлатиссар?
— Мукун бацIан бувсса машинартту эвакуатор дурцуну букьан бан аьркинссар. Амма ка, гуж хъирив лаллай бакъару, МахIачкъалалив дурагу 4 эвакуатор дур. Мигу хъуннасса кIушиву думи машинартту гьаз бан шайсса дакъар. Чанна-чанну 10 эвакуатор аьркинни.
ЦIана ххалбигьлай буру ГИБДД-лул зузалтращал цачIу парковкалул масъалалуха зунсса идара тIитIаврил масъала.
Ххалбигьлай буру мукунма цала эвакуаторду бусса инсантуращал икьраллу чичаврил масъала. Миннащал ППС-рал зузалтгу зунссар. Ва масъала, ва бакъассагу, щалагу ГИБДД-лул даву ларайсса даражалий дирхьуну дур Татарсттаннай. ТайнначIа жувагу ишла буллан бучIисса чIявусса затру бия. Тикку бувагу бакъассар маршруткартту. Агьали бувцуну занай буссар хъуни автобусру. Миннун цанма куну личIи бувсса ххуллу буссар. Пассажиртурал транспортрайн конкурсрал гьанулий бугьлай буссар шупIиртал. ЖучIава рульданух щяивкIун ур угьарасса къужагу, школалул директоргу. Ччима. Бакъассар мукунма ххишаласса кIушиву ларсун нанисса машинартту. Мукун чIярусса кьай ларсун нанисса машинартту бацIан бувну, ххишаламур дукьанцIа гьан къабитайссар. Му давугу граждан структурардайри дирхьуну дусса.
Тийх дирхьусса аькIрава 90% чIумуй дуллай бур, жучIава кунма ми ласлай азурда хъанай бакъар. Ххуллул низамрава ххюйла увксса инсан судебный приставтурачIан увцуну лагайссар.
— Ххуллурдай низамрава бувкми ашкара байсса техникалия цуксса кумаг хъанай бур зул даврин?
— ХIакьинусса кьини МахIачкъалалив 15 перекрестокрай дирхьуну дуссар мукунсса приборду. Гьай-гьай, миннуя жул зузалтран хъунмасса кумаг хъанай бур.
