Вирттаврал кьини

АхIмад-Хан Султан,
кIийла Совет Союзрал Виричу

Декабрь зурул 9-нний жула билаятрай кIицI лагайссар Ватандалул Вирттаврал кьини. Ва кьини кIицI дуллан бивкIссар 2007-ку шиная шихуннай.
Виричунал цIа дулайссар Ватандалул цIаний жан дулун хIадуршиву ккаккан бувсса, хъуннасса къучагъшиву дурсса инсантуран.
Вай хъанахъиссар миллатрал пахругу, Ватан ххирашиврул эбратгу. Вайнная кIулну бикIан аьркинссар жула ялун нанисса никирангу.
Чансса бакъар Дагъусттаннай, хаснува жула лакраву ва бюхттулсса цIанин лайкь хьусса къучагътал.
Дагъусттанлувтурал ккаккан дурссар цала къучагъшиву гьаваллаву, аьрщарай ва щинал куртIниву.
Гьаваллаву дурсса къучагъшиврухлу КIийла Совет Союзрал Виричунал цIа лайкь дурссар АхIмад-хан Султаннул. Ца яла цIакьма командир – подводник хIисаврай цIа дуркссар МахIаммад ХIажиевлул. Ванал каялувшиннаралусса щинал вивх духхай къаяхърал 1941-ку шинал ахирданий щинал ялув гужсса талатаву дурссар душманнащал. Хьхьирил талатавурттал тарихраву уттинин укунсса иш тачIав хьуну къабивкIссар. Щинал лувату ялув бувккун вайннал гужсса гьужум бувссар шанма душманнал жамилийн. КIива бат бувну, ца махъунмай лихъан бувссар. Дяъви байбивхьуну июнь зурул 1942-ку шинайн бияннин 2-мур ранграл капитан МахIаммад ХIажиевлул душманнал 10 жами бюкьан бувссар.
Хъунмасса Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилий ккаккан дурсса къучагъшиврухлу Совет Союзрал Виричунал цIа лайкь дурссар ххюя лаккучунал.

Якьуб Сулайманов

Якьув Сулайманов,
Совет Союзрал Виричу

1945-ку шинал январь зуруйн бивсса чIумал Якьуб ивкIун ур Шамилчинмур Белорусснал фронтрал 28-мур армиялул 152-мур битултрал дивизиялул 646-мур битултрал полкрал взводрал командирнал кумагчину. ЛяличIисса къучагъшиву ккаккан дурссар Баргъбуккавал Пруссиянавусса талатавурттаву. 1945-ку шинал январь зурул 25-нний Норденбург шагьрулия ухссавнил чулинмай бивхьусса Пляйтиль тIисса немецнал обороналул узелданул цIанийсса талатавриву Якьуб Сулаймановлул каялувшиннаралусса 25 талатала кьюлтIницIух немецнал къинттуллухун бувккун, миннал телефондалул кабель кьуркьуссар. Мунийну немецнаща цала командованиялущал дахIаву дан къархьуссар.
Немецнал аьрал махъунмай хьуну нанисса чIумал, Якьублул пIякь учин бувссар каналданийхсса ламу. Яла цала кьюкьлущал душманнал колонналийн гьужум бувну, ряхва машина ва кIира танкгу, чIявусса саллатI ва хIаписарталгу бат бувссар.

Ризван Сулайманов

Ризван Сулайманов,
Совет Союзрал Виричу

1943-ку шинал сентябрь зуруй капитан Ризван Сулайманов цала батальондалущал хьхьичIва-хьхьичI лавхъун ур Десна неххайх Моровск тIисса шяравалличIа (Козелецкий район, Черниговская область). Вайннал бас увсса душманнал кIийла кьаст лархIуну дур махъунмай гьужум бан, амма Ризваннул усттарну каялувшиву дуллалисса батальондалуща душман махъунай ищун ан бювхъуну бур.
Ва талатавриву батальондалул бат дурну дур душманнал ца танк, ца пушка, 2 пулемет, ряхцIала саллатI ва хIаписар. Цайнна Ризван Сулаймановлуйн ва талатавриву захIматсса щаву дирну дур.

ХIажи Бугъанов

ХIажи Бугъанов,
Совет Союзрал Виричу

1941-ку шинал октябрь зуруя айивхьуну, лахъисса дяъвилул ххуллу бивтун бур ХIажи Бугъановлул. Ва гьуртту хьуну ур Москавуллал цIанийсса, Ккавкказуллахсса талатавурттаву. Ясско-Кишиневская операция нанисса чIумал, Бугъановлул полкрал ххит дурну дур Кишиневрая личин кьаст лархIусса хъуннасса немецнал группировка.
1944-ку шинал сентябрь зурул 23-нний Бугъановлул батальон Венгриянал аьрщарайн хьхьичIва-хьхьичI бувхминнавух диркIун дур. 1944-ку шинал ноябрь зурул 6-7-нний душманнал тIиртIусса цIаравух Тиса-Ервань тIисса шяраваллил чIарав Тиса нех лархъун, канийн лавсун бур плацдарм ва баргълагавал зуманивсса лахъазан, мукьийла махъунмай бищун бувну бур гьужум бувну нанисса немец. Ванийну полкрал подразделениярттаща бювхъуну бур нех лахъан. Бугъанов, хьхьичIва-хьхьичI нанисса группалуву нехгу лархъун, гихуннайсса къизгъинсса талатавурттаву гьуртту хьуну ур.

ЦIаххай Макьаев

ЦIаххуй Маккаев,
Совет Союзрал Виричу

ЦIаххай увцуну ур дяъвилийн 1942-ку шинал сентябрь зуруй. Ва дуклай ивкIун ур Астраханнал артиллериялул училищалуву. Ва къуртал байхту, тIайла увккун ур Сталинградрайн.
Сталинградуллахсса талатавурттаву ЦIаххайл ххит дурну дур кIира душманнал танк. Мунихлу ванан цалчинсса ЯтIул Ттугълил орден дуллуну дур. ЦIаххайл бивтун бур Сталинградрая Берлиннайн бияннинсса цIаран лавхъсса дяъвилул ххуллу. 1945-ку шинал май зуруй ванайн щаву дирну дур. 37-мур личIисса гвардиялул истребительно-противотанковый дивизиондалул ярагъуннил командир, гвардиялул хъунама сержант ЦIаххай Макьаевлул къучагъшиву ккаккан дурссар Магнушев тIисса Польшанал шяраваллил чIарав Висла нех лахълахъисса, Кюстрин тIисса шагьру ласласисса, мукунма 1945-ку шинал апрель зурул 26-нний Берлинная арх бакъасса кIанттурдай душман айщун уллалисса чIумал.
Дагъусттаннал халкьуннал лайкьсса арс, къучагъсса танкру ххит дуву, нигь дакъасса гвардеец-артиллерист ЦIаххай Макьаевлул ххит дурссар 17 душманнал танк, мукьва ярагъ, 14 пулемет ва 500-нния ливчусса душмантал.