Ина мудангу жущал уссара

СалахIуттин Кубачанов

[dropcap]В[/dropcap]ай гьантрай жул ххирасса уссин, Хъусращиял шяраватусса Хъун-МахIаммадал ва Нинул арснан Кубачанов СалахIуттиннун, хьунтIиссия 80 шин. Мукунсса бухьунссия кьадар, оьрмулул 70 шиннагу хьуннин дунияллия лавгуна жул уссу.


СалахIуттин увссар 1940 шинал Хъусрахь. Буттал шяраву дянивмур даражалул школагу къуртал бувну, дуклан увххун ур Щурагьсса педучилищалувун. Мугу хьхьичIунсса хIасиллай къуртал бувну, учительну зун ивкIссар Хъусращиял школалий.

СалахIуттин цинявннан эбратрансса, хъинну итххявхсса учитель икIайссия. ХьхьичIунсса ва куртIсса кIулшивуртту дусса жагьилсса пишакар ччяни итталун агьну ур Ккуллал райисполкомрал хъуниминнан. СалахIуттин ивтун ур Ккуллал райкомкомсомолданул секретарьну.

1970 шинал Орджоникидзел цIанийсса «Горский сельскохозяйственный институтгу» къуртал бувну, зий уссия Къизилюртуллал «Сельхозтехникалул» хъунама инженерну, хъунма хIал къавхьуну ивтссар ва идаралул директорну.

ЧIярусса шиннардий СалахIуттин уссия Къизилюртуллал шагьрулул мажлисрал депутатну. 1978 шиная шийнай, пенсиялийн уккан­нин зий уссия «Дагагропром-Сельхозкомплектрал» директорну. Пенсиялийн увккун махъ зий уссия гъинттул оьрчIру бигьалагайсса лагерьданул директорну.

СалахIуттин, ци къуллугърай зий ухьурчангу, халкьуннан бусравну, ххирану икIайва. Лайкьну дурурччуссар ванал цала уздансса буттал цIа. Шяраваллил хозяйствалуцIун бавхIусса жаваблувсса къуллугъирттай зузиссаксса хIаллай, ванал цащава шайсса кумаг къабувсса, чIарав къаавцIусса колхоз да­къассия Ккуллал ва Лакрал районнай. Тай шиннардий ванал бувсса захIмат ххуйну кIулссар та чIумалсса колхозирттал председательтуран.

ХIакьинусса кьинигу ванайн барчаллагьрайнмасса инсантал чан бакъар. Му бакъассагу, СалахIуттиннул шярава бувкIсса цикссагу жагьилтал, давурттал дузал бувну, оьрмурдал ххуллурдайн тIайла бувссар.

СалахIуттин ия марцIсса дакIнил, хIалимсса хасиятрал, лавайсса ас-намусрал заллу, цалва оьрчIан ххаллилсса ппу, кулпатран авкьусса лас, уссур-ссуннан бусравсса уссу, щалва тухумран ттарцI хьусса инсан.

— Кулпатраву СалахIуттин ия чIивима уссу. Мудан жул, ссурваврал ва уссурваврал, лавай авцIуну, аякьалий икIайва. СалахIуттин хъинну итххявхсса, захIмат ххирасса, бувсъсса махъ бацIан бан кIулсса оьрчI икIайва, оьрчIнийгу, хъуна хьувкунгу дустуран чIалачIин дакъа ххира­сса ия.

СалахIуттиннучIа цалва нитти-буттал ляличIинувасса хIурмат-кьимат бикIайва.
ДакIний бур цал буттан кIул хьуну СалахIуттиннул жагьилтуравух чIаххуврайсса ца адаминан къаччан бикIан бувшиву.

Бу­ттал, оьвкуну СалахIуттиннуйн, кIюрххил ссят ххюнний тайннал къапулух къарал бувну, ивзрав куну, ссаламгу буллуну, багъишла ити уча тIий гьан увсса куц.

СалахIуттин хъинну цIими бу­сса икIайва нитти-буттай. Бутта къашавай хьуну, махъва-махъсса ссихIирачIасса чIумал, бу­ттахь «на увчIурив, буттай, вила СалахIуттин ура» тIий, кIийла-шамийла тикрал бувна. Бутталгу, «хъинни, бу­ттал, ттуйнгу Хъун-МахIаммада учайссар», куну, хьхьичIава кунма, хъярчгу бувну, пишгу куну, яру лавкьусса куц, – тIий, СалахIуттин дакIнийн утлай бур ссурвал ва уссу.

Уссур-ссуннангу, оьрчIангу, кулпатрангу ина нину-бутта­шивугу дурссар. Ина мудангу жущал уссара. Вил рухI алжаннаву бигьа-рахIатну дишиннав.

Ина тачIав дакIния къауккайсса ссурвал, уссу
ва гъан-маччами