Жижара

ХIанапинал арс Минкаилов Минкаил

Оьрмулул 83 шинаву аьпалухьхьун лавгунни ххаллилсса лаккучув, захIматрал ветеран , ХIанапинал арс Минкаилов Минкаил.

Увну ур Минкаил Ваччиял шяраву ХIанапинал ва Аминатлул кулпатраву. Ваччав 8 классгу бувккуну, 9-10 классру бувккуну бур ЧIяв. 1953 шинал увххун ур МахIачкъалаллал механикалул техникумравун. Ххуйсса кьиматирттай гагу къуртал бувну, зун тIайла увккун ур «Дагдизель» заводрайн. Пенсиялийн укканнин 47 шинай зийгу ивкIун ур микку. Ларсун дур чIярусса грамотартту, ХIурматрал улттуй чан къашайсса диркIун дур ванал сурат. Ваччиял дуллалисса давурттавухгу мудангу гьурттушинна дикIайва ванал.
Минкаил аьпалул шаврил жижара буллай буру ванал кулпат ПатIиматлухь, арсру СалихIлухь ва ХIанапинахь, душ Светланахь, уссурваврахь, ссурваврахь. Имандалий лавгун лякъиннав!
Ваччиял ва ЧукIуннал жямат

* * *
ЦIагу вил ххаллилссия,
ЦIуцIанпиргу буссия,
Аскисса азарданул
ХьхьичIа лавсун лавгунна.

ОьрчIан ххаллилсса ппугу,
Кулпатран лайкьсса ласгу,
Къатлул магъи дургьусса
Ца ттарцIну ина ияв.

Вил чIарату къаукьлай
Вил ххира уссу ия.
ВицIух мудан бавцIунма
Вил ххира душру бия.

Утту бивхьусса шаний
Шану лахъан къабюхълай,
Вил ххира кулпат бия
Вин цIими чIа тIий Заннахь.

Лавкьунни ина яру
Абадлий тIикъатIинну,
Бивхьунни аьрщаравух
Исвагьисса вил чурхгу.

ТIитIиннав вин къапурду,
Булуннав пирдавс алжан,
Дишиннав рухI бигьаний,
Абад хьуннав вил аьпа!

Бахттум Гъазиева,
ш.ЧукIун


ШАГЬАБУТТИННУЛ ДУШ КЪУШИЕВА РОЗА

Вай гьантрай аьпалул хьунни ГьунчIукьатIрал шяравасса хIакьсса зунттал хъамитайпа, захIматрал ва дяъвилул ветеран Къушиева Роза Шагьабуттиннул душ.
Бувну бур Роза 1930-ку шинал ГьунчIукьатIрал шяраву Шагьабуттиннул ва Асиятлул кулпатраву. «Двигательстрой» завод зун бивкIукун, вайннал кулпат цала маэшатрал хъирив шярава шагьрулийн бивзун бивкIссар.

Буттал Шагьабуттиннул чIарах къадурккун дур 1937-ку шинал­сса репрессияртту. Махъ чIалачIи бувссар мунай цукунчIавсса тахсир къабивкIшиву. Дяъви байбивхьуну махъ Розал ниттин багьну бур шанма оьрчIащал шяравун зана хьун. Роза тIурча, нитти­уссил шагьрулий цачIава бацIан бувну бур. Шагьрулий дуклай бивкIсса, ххуйну оьрус мазгу кIулсса, дуккавривугу итххявхсса Роза шяравун бувкIун махъ школалул директорнан ччай бивкIун бур ца классрал хьхьичIунгума буккан буван. Амма 5-мур классраву дуккавугу кьадиртун, Розан багьну бур фермалий зузи­сса ниттин кумаг буллан. ЧIивину бунува ванил сурат лархъун дур ХIурматрал улттуйнгу. Оьрмулул хъунисса хъаннищал ца хху­ттай зий, чIивисса оьрмулийва Розал хIалал дурссар райондалул каялувшиндарал чулухасса бахшишру.

1949-ку шинал Роза щар хьуну бур байбихьулул классирттал учитель Къушиев МахIаммадлун. Му дарсру дихьлай ивкIссар лакрал личIи-личIисса шяраваллаву: Карашав, Бархъарав, ЦIуликъянив, КIуврав, КIя­машав. Лас чун ачирчагу, Розагу мунащал бивкIссар.
Роза цилла жандалий хIайп къакуну зий бивкIссар колхозрал давурттай. Дяъвилул шиннардий къинттуллух Розал бувсса захIматрангу паччахIлугърал багьайсса кьимат бивщуссар, гьарца шинах Бюхттулсса Ххувшаврил хьунийн ва лайкь шайсса бивкIссар билаятрал Президентнал чулухасса къулагъасран.
Роза мудангу гьуртту шай­ссия шяраву дуллалисса жяматийсса давурттавухгу. ХIатта утти­гъаннугума, цинна оьрмулул 90 шин дунугу, ва гьуртту хьуна Хъун дяъвилийн лавгминнан цIарду куну мурхьру бугьлагьисса давривух, аьрая зана къавхьусса цила буттауссурваврал – Загьидинал ва Бадавинал аьпалунсса мурхьру бувгьуна, гьуртту хьуна шяраваллил кьинилул шадлугъирттайгу.
МахIаммадлул ва Розал дянив хьуна 3 арс ва 4 душ.
Роза аьпалул шаврил кьур­чIишивугу кIидачIлай, жижара буллай буру ванил арсурваврахь, душваврахь, минная бивзминнахь, махъсса щалвагу агьлу-авладрахь. Розан пирдавс-алжан нясив баннав, вания бивзминнал оьрмурду лахъи баннав.

ГьунчIукьатIрал школалул
учительтурал коллектив


ЦIанихсса фольклористнал аьпалун
Аьпалул махъ

Оьрмулул 92 шинаву жуятува личIи хьунни цIанихсса аьлимчу, филологиялул элмурдал доктор, профессор Халилов Халил МахIмудлул арс.
Мискин хьунссар лакрал халкьуннал дакIнихсса творчество, мискин хьунссар щалагу лакку маз. Цанчирча цала щалва оьр­му Халиллул харж бувну тIий лакрал дакIнихсса творчествалул ххазинарттан.

Х.М.Халилов увну ур 1928-ку шинал Гъумук. 1945-ку шинал къуртал бувну бур Педагогикалул училище, 1950-ку шинал – Педагогикалул институт. Студентну унува Х.М. Халилов дикторнугу зий ивкIун ур Лакрал радиолий. Амма мунал гъира ду­ккаврихсса бивкIун бур, бувккуну бур аспирантурагу. 1950-ку шиная 2003-ку шинайн ияннин Халилов жард къакуну зий ивкIссар ЦIадассал цIанийсса Тарихрал, мазрал ва литературалул институтраву, чIавама зузалаяту айивхьуну, профессорнал къуллугърайн ияннин. Аьлим­чунал кIунттила дунияллийн дурккун дур 250-нния лирчусса элмийсса давуртту.

Лакрал билаятрай Халилов икъавсса царагу шяравалу дакъахьунссар. БавтIун бур хъинну чIявусса балайрду, бусаларду, учалартту, магьри, балладартту. Ванал хъинну хъирив лавну цачIун бувну бур революция хьуннин­сса фольклорданул произведениярттугу, куртIну, аьщуйн щунну, ххал къадурсса, цIухху-ккакку къабувсса цавагу жанр ба­къар. Учин бюхъанссар, Халилов куна, бизар къавхьуну, хъинну хъирив лавну, лакрал дак1нихсса творчество ахттар дуллаллисса цIанасса ппурттуву цама акъар куну.
Ванан дуллуссар Дагъус­ттаннал паччахIлугърал премиягу. Ванал чивчуну бур чIявусса оьрчIансса магьри, хаварду, наз­мурду. Чивчумур хъинну бюххансса, мяъна дусса, бувчIин бигьасса, буккултран гъира бизансса бур. Халилов гьуртту шайва жула республикалий, лакрал районнай хъанахъисса магьирлугъран, фольклорданун хас дурсса сайки циняв мероприятиярттай, бувайва ххуй­сса марцIсса лакку мазрайсса ихтилатру.

Халил Халиловлул дурсса даврил чIалачIи буллай бур жула миллатрал фольклор мяъналул куртIшиврул, пасихIшиврул чулуха, хъинну бюхттулсса даражалийсса бушиву.
ЧIярусса шинну гьарчагу, утта­ванма бур жула буттахъал балайрду, магьри, учалартту, лувлякъуртту, бювхъуну тIий Халиллуща, ми хъамабитан къабивтун, цачIун батIин, ахттар бан.
Халил ия инсаншиврул увччусса, дакI хъун дакъасса, аьчух­сса инсан.
Лакрал халкьуннал фольк­лор уттавану буссаксса уттарану личIантIиссар дунияллий МахIмудлул арс Халил Халиловлул цIагу.
Цал бунагьирттал аьпа баннав, имандалий лавгун ля­къиннав.

Аьйша
ХIаммаккуева

 

 


Аьзизсса нину
Къушиева Роза
аьпалул шаврил пашманшивугу кIидачIлай, дакIнихтунусса жижара буллай буру Маликлухь, Шамиллухь, Шагьабуттиннухь, БатIахь, Насиятлухь, Саидахь, Залинахь.
Розал аьпа баннав, цин итабавкьуну лякъиннав Заннаясса алжаннул бутIа, рухI паракьатний дишиннав.
ГьунчIукьатIрал ккуран


ТтучIава ххишала бакъа лавайсса хIурмат бусса
Мурадов Шагьабуттиннул ва Асиятлул душ Роза
дунияллия лагаврил жижара буллай , Аллагь Тааьланахь чIа тIий ура Розал рухI алжаннул ххари даннав тIий, гьав нурданул дуцIиннав т1ий. Ванияту ва ва кунма лявхъусса агьулданун ванинуксса оьр­му булуннав.

Кьурбанисмяиллул
арс Амин Аьбдуллаев


Ттигъанну бала-мусиватсса коронавирусрал жула дянива хар-хавар бакъа зевххунни ГьунчIукьатIрал шяраватусса МахIаммадов Нариманнул ва ЦIущарниятусса Сулайманова Лизал ххаллилсса арсру –
Нуруллагь ва Кьурбан.
Ци банссар, укунсса духьунссия вайннан чичру. Хъуннасса пашманшивугу дакIнихтуну кIидачIлай, жижара буллай буру ТтурчIиятусса Нуруллагьлул кулпатрахь Анисатлухь, арсурварахь Набинахь ва Багратлухь, ЦIущарниятусса Кьурбаннул кулпатрахь Людмилахь ва мунил оьрчIахь.
Цал бунагьирттал аьпа баннав, имандалий лавгун лякъиннав, рухI бигьаний дишиннав, му дард духIансса кьудрат зухьхьун дулуннав. Зул ужагърай вания тихуннай ххаришивуртту, ххуйшивуртту дакъа къахьуннав, оьр­мулия щалиххан битаннав, махъминнал оьрмурдай барачат бишиннав.

ТтурчIиял жяматрал
цIания МахIаммадхIажи Къапланов